بدون پیوند دانش و فناوری به جامعه توسعه اقتصاد بومی استان‌ ممکن نمی‌شود

به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری که برای شرکت در نشست دانشگاهیان استان سیستان و بلوچستان در دانشگاه زابل حضور داشت، ایجاد محیط کسب‌وکار مساعد برای دانشگاهیان را راه‌کار توسعه و شکوفایی اقتصاد بومی دانست و گفت: «دانشگاه به عنوان مبدا تمامی پیشرفت‌ها تا زمانی که نتواندبر محیط پیرامونی خود تاثیر مطلوب داشته باشد قطعا اثرگذاری مثبتی بر کشور نخواهد داشت».
معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با بیان این‌که دانشگاهی که بتواند هزینه‌های خود را از محل قراردادهای ارتباط با صنعت فروش فناوری و استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان تأمین کند در توسعه اقتصاد بومی نیز موفق است، اظهار کرد: «اگر ما نتوانیم یک محیط کسب‌وکار مناسب برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دانشگاهیان ایجاد کنیم که شرکت‌هایشان را در این استان تاسیس کند و دانش را از دانشگاه بگیرن د وبا فرآوری آن به جامعه تزریق کنند اقتصاد استان رونق نمی‌گیرد».
ستاری با اشاره به این که خلق فناوری و نوآوری برای حل مشکلات مهم‌ترین رسالت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی است افزود: «راهکار کسب درآمد دانشگاه فروش نیست و تولید دانش و فناوری و ارائه این محصول به مراکز فرآوری راه‌کار کسب درآمد دانشگاه‌ها است».
ستاری، به تأثیر شگرف فرهنگی-اجتماعی دانشگاه‌ها بر زندگی مردم اشاره و اظهار کرد: «تأثیری که دانش و فناوری بر زندگی مردم می‌گذارد حائز اهمیت است و هیچ یک از مشکلات استان سیستان و بلوچستان بدون تکیه به نقش دانشگاه‌ها برطرف نخواهد شد».
وی با بیان این که توسعه باید مبتنی بر بوم هر استان و با تکیه به دانش شکل بگیرد گفت: «دانشگاه های استان سیستان و بلوچستان دارای توانمندی‌های بالقوه در خلق دانش و فناوری است باید با تعریف یک مدل اجرایی زمینه تأثیرگذاری مثبت این دانشگاه‌ها در زندگی و محیط بومی استان فراهم شود».
رئیس بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر تعریف مدل اجرایی و سازگار با زیست بوم استان برای اثرگذاری دانش و فناوری در حل مشکلات بومی گفت: «دانش و فناوری تولیدی دانشگاه‌های بدون تعریف یک مدل اجرایی در جامعه تزریق نمی‌شود و اغلب دانشگاه‌های کشور علیرغم گام‌های بسیار خوب در تولید علم، برای پیاده سازی این مدل‌ دچار ضعف‌هایی هستند».
ستاری ادامه داد: «در طول چهار سال گذشته سعی کردیم مدل مناسبی را برای تزریق دانش، پژوهش و فناوری به اقتصاد با کمک دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور پیاده‌سازی کنیم چراکه مهم‌ترین لازمه نتیجه‌بخشی پژوهش، تزریق آن به عرصه اقتصاد است».
رئیس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان، با بیان این‌که هیچ سرمایه‌ای ارزشمندتر از خلاقیت و نوآوری نیروی انسانی جوان و تحصیل‌کرده نمی‌تواند توسعه بومی را پیش ببرد، افزود: «در گذشته به اشتباه تصور می‌کردیم سرمایه‌های اصلی این کشور، منایع زیرزمینی و خام مانند نفت در زیر زمین است در صورتی که، ذهن خلاق و نوآور جوانان اصلی‌ترین سرمایه این سرزمین، به شمار می‌رود».

ضرورت حفظ و ماندگاری سرمایه‌های انسانی
ستاری، حفظ سرمایه‌های انسانی را هموارکننده راه پیشرفت استان سیستان و بلوچستان دانست و گفت: هنر تصمیم‌‌گیران استانی است که بتوانند با سازوکارهای مناسب این حجم از نیروی انسانی را افزایش دهند و گام حداقلی این است که زمینه ماندگاری دانشجویان و نخبگان همین استان فراهم شود تا در زیست بوم خود ماندگار و مشغول به‌کار شوند.
به گفته معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، در زابل حجم قابل توجهی از نیروی انسانی جوان، خلاق واساتید برجسته ای که از دانشگاه‌های برجسته فارغ‌التحصیل شده اند در این شهرستان گرد هم آمده‌اند و باید این حجم ارزشمند و قابل توجه از نیروی انسانی با چنین وزنی از دانش باید افزایش یابد.
رئیس بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر ضرورت تحقق مفهوم واقعی دانشگاه های نسل چهارم با پیوند دانشگاه‌ها به جامعه گفت: «وظیفه همه ما این است که آموزش عالی را به جامعه نزدیک کنیم و دانشگاه جزئی جدایی ناپذیر از جامعه است و با کشیدن دیوار اطراف این دانشگاه، حل مشکل جامعه به دست دانشگاه‌ها امکان‌پذیر نیست».
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با بیان این‌که وابستگی دانشگاه‌ها به پول دولتی رشد و حرکت دانشگاه‌ها را محدود می کند، افزود: «کیه دانشگاه‌ها به پول دولتی سقف محدودی برای خلاقیت دانشگاه‌ها و دانشجویان می‌سازد و هیچ دانشگاه موفقی در دنیا نیست که با تکیه صف به پول دولت به جایی رسیده باشد».
ستاری با تأکید بر تعریف مأموریت و ماهیت دانشگاه‌ها باید با توجه به نیازها و ظرفیت بومی هر استان گفت: «قطعا وقتی که دولت بودجه دانشگاه‌ها را تأمین می‌کند برای همه یک مأموریت یکسان پیش‌بینی می‌کند. هر دانشگاه مأموریت استانی و محلی خاص خود را دارد که باید با ورود به زندگی روزمره مردم و نقش‌آفرینی در حل مشکلات بر مبنای یک مدل کسب‌وکار ، تعریف شود».
رئیس هیات امنای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور افزود: «مانند واحدهای فراوری مواد معدنی که در کنار معدن ایجاد می‌شود، فراوری دانش و خلاقیت نیز باید در کنار دانشگاه‌ها انجام شود. . اتفاقی که اکنون در برخی از دانشگاه‌های مطرح کشور رخ داده و به طور مثال اطراف دانشگاه صنعتی شریف بیش از 400 شرکت فناور توسط دانشجویان، فارغ‌التحصیلان یا اساتید دانشگاه شکل گرفته وبه طور فزاینده روبه افزایش است».
به گفته ستاری، بر اساس این مدل، نسل جدیدی از کارآفرینان دانشگاهی در حال ورود به بازار هستند که در آینده خیلی نزدیک، بزرگ‌ترین شرکت‌های کشور بدل می‌شوند.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، مهم‌ترین مزیت کسب‌وکار های استارتاپی و دانش‌بنیان را در دانش و نوآوری کارآفرینان جوان این کسب‌وکار ها دانست و گفت: «کسب‌وکار های سنتی بر اساس ابعاد حجم تولید و تعداد سوله‌ها ارزیابی می‌شدند اما نوآوری معیار ارزش این نوع جدید از کسب‌وکار ها ایت که قادرند در یک فضای محدود و با اتکا به نوآوری می‌توانند خلق ثروت کنند».

حمایت از پژوهش‌های کارآمد و مبتنی بر حل نیازها
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری، با تاکید بر حل مشکلات بومی استان با استفاده از توانمندی نیروی انسانی بومی گفت: «در حوزه تبخیر آب، مقابله با ریزگردها و دیگر مشکلات زیست محیطی باید به طور جدی مسیر طرح‌ها و پژوهش‌ها در این مسیر قرار بگیرد و معاونت علمی و فناوری، در صورتی‌که مدلی شفاف و کاربردی برای حل مشکل را در پژوهش ببیند از آن حمایت خواهد کرد».
ستاری با بیان این‌که معاونت علمی از پروژه ‌هایی که نتیجه بخش بوده در آن‌ها و مدل کسب‌وکار پروژه به طور شفاف مشخص شده باشد حمایت می‌کند، اظهار کرد: «با این که پژوهش صرفاً برای این‌که مقاله تولید کنیم مخالفیم اما پژوهشی که به حل مشکل منجر شود و نتیجه بخش باشد، مورد حمایت قرار می گیرد».
وی آسیب جدی متوجه پژوهش‌ها را تزریق پول دولتی دانست و افزود: «پول دولت برای پژوهش های مرز دانش و پژوهش‌هایی است که تا چند سال انتظار کسب درامد از آن‌ها ممکن نیست، اما کار تجاری با پول دولت به نتیجه نمی‌رسد. زیرا رانت ایجاد می‌شود و موفقیت کسب‌وکار را دچار چالش می‌کند».
وی افزود: «دانشگاه را بر مبنای همین رویکرد به ثبت پتنت ترغیب می کنیم زیرا بخش قابل توجهی از تجاری سازی و نتیجه بخش بودن پژوهش با ثبت پتنت امکان پذیر می‌شود».
ستاری، با اشاره به وجود ظرفیت های بومی استان سیستان و بلوچستان که می تواند در پیوند با فناوری به تولید ثروت و یک مزیت بومی بدل شود گفت: «به طور مثال گاو سیستانی از گونه های دامی این منطقه است که قدمتی تاریخی وباستانی دارد و آمادگی داریم تا برای کمک به بهره‌مندی و شکوفایی از این ظرفیت ارزشمند بومی در حوزه‌های فناورانه مانند زیست فناوری و سلول‌های بنیادی و اصلاحر ژنتیک از تأمین زیرساخت‌های لازم برای تعریف کار مشترک حمایت کنیم».
در این نشست که با حضور استان‌دار سیستان و بلوچستان، رئیس دانشگاه زابل و جمعی از دانشگاهیان استان برگزار شد، در زمینه راهکارهای کاهش تبخیر آب چاه نیمه‌ها، کاهش ریگردها و ظرفیت‌های استان در حوزه‌های گوناگون، بحث و تبادل نظر صورت گرفت.