اصلِ کار قرآنی باید در بدنه دانشگاه اتفاق بیفتد/ اعتقاد 90درصد دانشجویان به قرآن

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، حجت الاسلام والمسلمین محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در نشست شصت و نهم شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها با اشاره به برگزاری سی و دومین دوره این جشنواره توسط وزارت بهداشت گفت: در ابتدا وظیفه خودم می‌دانم که از مسئولان برگزاری سی‌و‌دومین دوره جشنواره قرآن و عترت دانشگاه‌ها تشکر کنم؛ خصوصاً اینکه جشنواره امسال توسط وزارت بهداشت، بسیار خوب و آبرومندانه برگزار شد و شاخص‌های ارزیابی نشان می‌داد که نسبت به قبل، چند گام به پیش رفته‌ایم. از وزارت علوم هم تشکر می‌کنیم که میزبانی جشنواره بعدی را برعهده گرفته است؛ برای آنها هم آرزوی توفیق داریم.

اصلِ کار قرآنی باید در بدنه دانشگاه اتفاق بیفتد

وی تأکید کرد: هرچند برگزاری این جشنواره قرآنی، بسیار مهم و تأثیرگذار است، اما اصلِ فعالیت‌های قرآنی باید در بدنه و عرصۀ دانشگاه‌ها-و در طول یک‌سال- اتفاق بیفتد؛ جشنواره هم در واقع «قلۀ کار» است. طبیعتاً همۀ افراد به این قله نمی‌رسند، لذا باید به دامنه‌ها بیشتر توجه کرد.

حجت الاسلام والمسلمین محمدیان افزود: کسانی که به مراحل نهایی و قله این جشنواره‌ها می‌رسند، معمولاً کسانی هستند که ما نقشی در قرآنی‌بودنِ آنها نداشته‌ایم، یعنی آنها خودشان از قبل(توسط خانواده یا مدرسه) در این فضاها قرار گرفته‌اند و حضور ما تأثیر چندانی برای این افراد ندارد؛ گرچه باید این قله‌ها را هم نشان دهیم تا برای بقیه، امید ایجاد شود که «می‌شود به این قله‌ها رسید.»

اصل تأثیرگذاریِ ما بیشتر در بخش دامنه و بدنۀ دانشجویی و برای کسانی است که شاید هنوز حلاوت انس با قرآن را نچشیده‌اند، اینها می‌توانند از طریق همین فعالیت‌ها و برنامه‌های ما با قرآن انس پیدا کنند و با سبک‌زندگیِ قرآنی آشنا شوند.

درخواست من از همۀ دستگاه‌ها این است که دست‌به‌دست هم بدهیم و بیشتر در «بدنۀ عمومی دانشجویی و استادی» سرمایه‌گذاری کنیم و سعی کنیم که انس با قرآن در این بدنه، شکل بگیرد.

بنا نیست با یک جشنواره، همۀ مسائل فرهنگی دانشگاه حل شود!

حجت الاسلام والمسلمین محمدیان با اشاره به همه مسائل فرهنگی دانشگاهها فقط با موضوع جشنواره قرآن و عترت حل نمی شود افزود: نکتۀ بعدی این است که یک جشنواره، نمی‌تواند همۀ بار مسائل فرهنگی را بر دوش بگیرد. ما معمولاً وقتی می‌خواهیم یک کاری انجام دهیم، انتظار داریم همۀ مشکلات‌مان با همان کار، حل شود. اما طبیعی است که هر برنامۀ فرهنگی و هر جشنواره‌ای، یک ظرفیتی دارد؛ به همان اندازه هم از آن انتظار داریم، نه بیشتر.

فقط بخشی از مسائل فرهنگی دانشگاه، با جشنواره و برنامه‌های قرآنی تحت تأثیر قرار می‌گیرد، اما در کنار آن، صدها عامل تأثیرگذار دیگر هم وجود دارد که در جای خودش اثرگذار هستند. البته این جشنواره را در همین قالب قرآنی، هرچه می‌توانیم باید توسعه دهیم و از این ظرفیت استفاده کنیم، اما بنا نیست این ظرفیت، همۀ مسائل فرهنگی دانشگاه را حل کند!

برای «ایده‌های جدید» فصل تازه‌ای باز شود

وی با اشاره به اثرگذاری طرح و ایده های جدید در برگزاری جشنواره قرآنی گفت: در کار فرهنگی، ابتکار و دادنِ ایدۀ جدید، خیلی کار سختی است، آن‌هم بعد از گذشت بیش از سی‌سال؛ که هرساله تلاش شده است ایده‌های جدیدی مطرح شود. چون هرچقدر بالاتر می‌رویم و تجربه‌های تازه‌ای پیدا می‌کنیم، دیگر ارائۀ ایده‌های جدید، یک‌مقدار سخت است.

دوستان در دبیرخانۀ این جشنواره، به‌دنبال ایده‌های جدید هستند و آمادگی دارند که هر کسی ایدۀ جدیدی ارائه دهد، از او استقبال کنند. از دوستان دبیرخانه هم درخواست می‌کنیم که برای «ایده‌پردازی» و ارائۀ ایده‌های جدید، یک فصل تازه‌ای در این جشنواره، باز کنند. ممکن است به ذهن یک جوان دانشجو یا یک استاد، نکته‌ای برسد(در زمینۀ بحث‌های قرآنی) که به ذهن هیچ‌یک از ما نرسد.

گاهی جریان 300هزار نفری قرآنی، کمتر از یک تجمع کوچک انعکاس رسانه‌ای دارد!

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در خصوص انعکاس رسانه ای فعالیت های فرهنگی و دینی در دانشگاه ها گفت: در عینِ‌حال که بنده از مجموعۀ رسانه‌ای کشور به‌خاطر پوشش این جشنواره تشکر می‌کنم، اما گاهی در یک دانشگاه اگر 30نفر تجمع کنند و یک سر و صدایی راه بیندازند، انعکاسش از این جریان 300هزار نفریِ قرآنی بیشتر می‌شود! این مشکلی است که ما در فضای تبلیغ و رسانه داریم.

وی افزود: اینکه در حدود 330هزار نفر از دانشجویان و استادان در این جشنواره حضور پیدا می‌کنند، کار بسیار بزرگی در کشور است، ولی ما توانِ درست‌منتقل‌کردن این اتفاق بزرگ را در فضای رسانه نداریم و عده‌ای هم تعمد دارند که دانشگاه را این‌گونه معرفی نکنند که «در دانشگاه‌های ما این‌همه فعالیت‌های قرآنی وجود دارد» شاید یک عده‌ای هم این راهبرد را داشته باشند که اصلاً دانشگاه به‌گونۀ دیگری معرفی شود! درحالی‌که به‌نظر بنده، دانشگاه واقعاً در زمینۀ فعالیت‌های قرآنی، در کشور پیشتاز است. با توجه به اینکه این 300هزار نفر در دانشگاه، خودشان انتخاب می‌کنند که به سراغ فعالیت‌های قرآنی بروند و غالباً هم برایشان امتیاز خاصی ندارد؛ یعنی این کاملاً یک انتخابِ آگاهانه است و افراد با جوشش درونی و انگیزه‌های بالای خودشان، وارد این عرصه می‌شود.

انتظار می‌رود از دلِ این جشنواره، ایده‌هایی برای جامعه تولید شود

حجت الاسلام والمسلمین محمدیان افزود: این مقدار کاری که انجام می‌گیرد، باید قدرش را بدانیم و هر سال هم سعی کنیم که چندگام به جلوتر پیش برویم. این تذکر رهبر انقلاب را هم مد نظر بگیریم که «انتظار جامعه این است که وقتی یک جشنوارۀ قرآنی در دانشگاه برگزار می‌شود، واقعاً در سطح دانشگاه باشد و تراز آن حفظ شود» ترازش هم این است که در اینجا بحث‌های محتوایی، خیلی قوی‌تر باشد و از دلِ این جشنواره، ایده‌هایی برای جامعه تولید شود.

ما دائماً دنبال این هستیم که دانشگاه با صنعت، ارتباط پیدا کند، درحالی‌که فقط یک بخشی از دانشگاه‌های ما دانشگاه‌های صنعتی هستند. ما دانشگاه‌های بسیاری داریم که در بخش صنعت نیستند بلکه در بخش علوم انسانی و مباحث فرهنگی جامعه هستند. لازم است از این جشنواره‌ها، برای بخش‌های فرهنگی و مباحث اجتماعی و رفع آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه، نسخه‌هایی ارائه شود. ما می‌توانیم از این جشنوارۀ قرآنی و فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه‌ها، برای کمک به مجموعه‌های فرهنگی جامعه و بخش‌هایی که به‌نوعی با مردم ارتباط دارند، به یک‌سلسله ایده‌های ناب، برسیم. مثلاً می‌توانیم برای قوۀ قضائیه، چندتا راهبردِ قرآنی ارائه دهیم؛ همچنین برای نیروی انتظامی و مجموعه‌های اداری که مردم روزانه با آنها در ارتباط هستند.

باید قوی‌تر به بحث‌های محتوایی بپردازیم

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در خصوص تولید محتوای برای فضای دانشگاه ها از ادورن این جشنواره گفت: گاهی اوقات هم در این جشنواره‌ها به نکات و راهبردهایی رسیده‌ایم، اما نتوانسته‌ایم آنها را ترویج کنیم و تبدیل به گفتمان کنیم. در جشنوارۀ قرآنیِ دانشگاه انتظار می‌رود این کارها صورت بگیرد، وقتی 300هزار نفر در دانشگاه، وارد فضای کار قرآنی می‌شوند، لااقل باید 30تا ایده هم- به‌عنوان «نسخه‌های شفابخش»- به بخش‌های مختلف جامعه، ارائه شود؛ چون قرآن بناست که شفادهنده باشد.

حتماً لازم است در این جشنواره، خیلی قوی‌تر به بحث‌های محتوایی بپردازیم؛ هیچ‌وقت هم محتوا از قالب جدا نیست. در همه‌جا پوسته با مغز، یک‌جا هستند. یعنی ما حفظ و روان‌خوانی و تلاوت قرآن هم لازم داریم؛ اینها قالب هستند، اما در این قالب‌ها باید روح و مغز هم باشد. خیلی‌ها ممکن است با عشق به تلاوت قرآن وارد این عرصه شوند، اما بعداً انس آنها با قرآن بیشتر می‌شود و وارد عرصۀ تدبر در قرآن هم بشوند.

تشویق‌های ما در فعالیت‌های قرآنی معنوی باشد؛ نه مادی

حجت الاسلام والمسلمین محمدیان افزود: همۀ ما باید برای عمق‌بخشیدنِ بیشتر به فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه، دست به‌دست هم بدهیم و تراز دانشگاه را در فعالیت‌های قرآنی، حفظ کنیم. ضمن اینکه مباحث مادی را هرچه می‌توانیم از این فعالیت‌های قرآنی دور کنیم؛ تشویق‌های ما هم باید تشویق‌های معنوی باشد.

وی تأکید کرد: اصلاً در دانشگاه خوب نیست که بگوییم «هر کسی این‌قدر قرآن حفظ کرد، این‌قدر پول می‌دهیم!» بنده این را در فضای دانشگاه، اهانت می‌دانم! البته ممکن است این‌کار برای دوران نوجوانی، اشکالی نداشته باشد(مثلاً اگر نوجوان، یک جزء قرآن را حفظ کرد، به او کارت هدیه بدهند) اما در فضای دانشگاهی نباید این مباحث مادی وارد عرصۀ فعالیت‌های قرآنی شود، چرا که این مباحث مادی، سطح کار را تنزل می‌دهد، از این لحاظ به‌شدت باید در دانشگاه، مراقبت کنیم.

«بخش استادی» هم قطعاً نیاز به تقویت بیشتر دارد. یک استاد وقتی وارد کار قرآنی می‌شود، در سال طبیعتاً با صدها دانشجو ارتباط دارد و می‌تواند یافته‌های خود را به دانشجویان منتقل کند و بسیار مؤثر باشد. همۀ تلاش ما این است که دانشگاهیان این حس را پیدا کنند که «امروز هم قرآن، برترین سخن است »

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها تأکید کرد: همۀ این تلاش‌های ما برای این است که یک اتفاق بیفتد و آن اینکه در ذهن استاد و دانشجوی ما، این شکل بگیرد که «کَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیا» یعنی این حس را پیدا کنند که قرآن، برترین سخن را دارد؛ در همۀ عرصه‌هایی که قرآن به آن ورود پیدا کرده است.

مهم این است که این معنا برای استاد ما جابیفتد و بعد هم بتواند آن را به دانشجویان منتقل کند، یعنی برای دانشجوی ما جابیفتد که برترین سخن را قرآن گفته است. البته این کار خیلی زحمت دارد. بله؛ ما یک اعتقاد قلبی به این معنا داریم، اما باید دید که امروزه چگونه می‌شود این را در کشور خودمان برای جوان و دانشجوی خودمان جابیندازیم که «امروز هم سخن قرآن، برترین سخن است»

البته کلیّت این معنا را همه قبول داریم، اما در مصادیق چطور؟! این دانشجوی ما در کلاس درس، خیلی از نظرات را می‌شنود، ولی ما باید به او بگوییم: «در کنار همۀ این نظرات، این هم نظر قرآن است...» و دانشجوی ما به این نتیجه برسد که «کَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیا»! یعنی تراز سخن قرآن، خیلی بالاتر از سخنان دیگر است! این هنرِ کار دانشگاهی است.

90 درصد دانشجویان ما به قرآن اعتقاد دارند

وی افزود: طبق نظرسنجیِ وزارت علوم (سیمای دانشجو) 90درصد دانشجویان ما به قرآن اعتقاد دارند، یعنی قرآن را وحی و کلام خدا می‌دانند. ما چقدر باید کار می‌کردیم که 90درصد جوانان ما به قرآن اعتقاد پیدا کنند؟! حتی دانشجویانی که ظواهر را رعایت نمی‌کنند، به قرآن احترام می‌گذارند و وقتی می‌خواهند قسم بخورَند، به قرآن قسم می‌خورند؛ البته نه قَسم‌های از روی عادت، بلکه قَسم‌های جدّی و از روی توجه.

این آمار بسیار امیدوارکننده است، اما اینکه دانشجوی ما در بخش‌های مختلف به این نکته برسد که «کَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیا» آن‌وقت می‌توانیم بگوییم که ما در کار خودمان موفق بوده‌ایم. یعنی شاخص موفقیتِ خودمان را این قرار دهیم که «چقدر توانسته‌ایم استاد و دانشجوی خومان را به اینجا برسانیم که باور کند «کَلِمَةُ اللَّهِ هِیَ الْعُلْیا»