دانشگاه امروز ایرانی به سمت اخلاق لمپنیسم در حرکت است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دکتر سیدمحمدامین قانعی‌راد در نشست‌ «زیست فرهنگی استادان» با ارائه تصویری از مفهوم فرهیختگی در بین اساتید دانشگاه گفت: زیست فرهنگی اساتید در ذیل نقش ویژه آنها قرار می‌گیرد و بنابراین باید فاصلۀ معناداری بین زیست فرهنگی اساتید دانشگاه و فرهنگ عامه وجود داشته باشد.

وی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مخالف فرهیختگی اساتید را در مفهوم متخصص جستجو و بیان کرد: متخصص کسی است که فقط با یک زبان تخصصی می‌تواند با دنیای پیرامون خود رابطه برقرار کند و خارج از آن مهارت‌های ارتباطی خود را از دست می‌دهد. بنابراین جهان تخصص در برابر جهان دانش قرار می‌گیرد. جهان دانش هم مجموعه‌ای از مهارت‌ها و دانستگی‌هایی است که استاد را به یک عالم نزدیک می‌کند. پس فهم زیست فرهنگی از این دیدگاه قابل بررسی می‌شود.

دانشگاه ایرانی توان تولید فرهیختگی را از دست داده است

قانعی‌راد با بیان اینکه دانش به معنای فرهنگ سبب شکل گرفتن فرهیختگی در بین اساتید می‌شود، اظهار کرد: از جمله نقدهای وارد بر فرهنگ دانشگاه ایرانی، تولید نافرهنگی در دانشگاه تخصصی است. دانشگاه ایرانی توان تولید فرهیختگی را از دست داده است و اساتید را در وضعیت گیر افتادگی علمی قرار می‌دهد. به گونه‌ای که پرورش دیگر ظرفیت‌های اساتید از بین می‌رود.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور افزود: در دانشگاه‌های ایرانی برتری جستن رشته‌های فنی به رشته‌های علوم انسانی سبب تقسیم علم به علم معتبر و نامعتبر شده است و این را می‌توان از زمان کنکور و انتخاب رشته‌ها متوجه شد. بنابراین دانشگاه ایرانی با نوعی از فرمالیسم علمی مواجه شده که علم را کاربردی و تهی از معنا می‌کند و این همان تکنولوژیزه کردن علم و تربیت متخصص است. بر این اساس، مفهوم فرهنگ به‌مثابه دارنده و ایجاد کننده معنا از بین می‌رود و متخصص ایرانی می‌تواند از پس فرمول‌ها برآید، اما از مهارت‌های برقراری روابط اجتماعی و فرهنگی با پیرامون خود دچار نقص‌های مختلفی است.

قانعی‌راد با بیان اینکه دانشگاه باید بتواند از درون خود فرهنگ تولید کند، تاکید کرد: دانشگاه باید به مرزهای فاخر خود بازگردد. دانشگاه و زیست فرهنگی اساتید نباید فاصلۀ خود را با فرهنگ عامه از دست بدهد، زیرا قدرت الگو و تربیت‌سازی خود را از دست می‌دهد. اخلاق در دانشگاه امروز ایرانی به سمت اخلاق لمپنیسم که فرهنگ عامه به آن دچار است در حال حرکت است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: دانشگاه دیگر نمی‌تواند جایگاه اصول اخلاقی اساتید و تلاش برای انتقال آنها به دانشجو باشد. این همان نقطه‌ای است که دانشگاه رسالت فرهنگی خود را از دست داده و به دغدغه‌های فرهنگ عامه دچار شده است. بر این اساس، دانشگاه بیش از هر وقت دیگری توان فرهنگ‌سازی را از کف داده و تحت سیطره سازوکارهای فرهنگ عامه قرار گرفته است.