وقتی شبه نهنگ تک‌شاخ عصبانی می‌شود + ویدئو

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceAlert، یک پهپاد موفق به ثبت ویدئوی کوتاهی از رویدادهایی شده است که تا پیش از این دیده نشده است: شبه نهنگ‌های تک‌شاخ با استفاده از عاج‌هایشان ماهی کاد قطبی شکار می‌کنند؛ به آنها ضربه می‌زنند و بیهوش می‌کنند تا آسان‌تر بتوانند از آنها تغذیه کنند.

این رفتار به یک معمای بیولوژیکی اشاره دارد که برای دهه‌ها مورد سوال دانشمندان بوده است: چرا یک دندان نیش اضافی بسیار بلند در این نهنگ‌های کمیاب و همیشه گریزان تکامل یافته است؟ این دندان عاج مانند از میان لب بالایی بیرون زده و مانند شاخ یک تک‌شاخ روی سر نهنگ قرار گرفته است.

این ویدئو توسط دو پهپاد در «ترمبلی ساوند» واقع در شمال شرقی کانادا گرفته شده است.

براندون لافورست، متخصص ارشد زیستگاه‌ها و گونه‌های قطبی از موسسه حیات وحش جهانی، می‌گوید: «این ویدئو نگرشی جدید از چگونگی استفاده از عاج را ارائه می‌دهد».

راز و رمز این شاخ‌ها که تا 2/7 متر رشد می‌کنند باعث شده است دانشمندان تعدادی کارکرد محتمل برای آن در نظر بگیرند؛ مانند ناوبری و نبرد بر سر قلمرو. اما در این شواهد یک نقص آشکار وجود داشت؛ اینکه عاج‌ها شباهت زیادی به وسیله‌ای سلاح مانند دارند، بنابراین آیا از آنها برای شکار نیز استفاده می‌شود؟ و بالاخره معلوم شد که این شاخ‌ها یک وسیله شکاری هستند.

حالا که برای اولین بار شاهد اتفاق افتادن این رفتار بودیم؛ روشن شد که عاج نهنگ تک‌شاخ زائده‎ای چند منظوره است که کاملا ارزش تکامل یافتن را داشته است؛ البته هنوز هم یکی از غیرمعمول‌ترین دندان‌های موجود در طبیعت محسوب می‌شود.

سال گذشته، دانشمندان کشف کردند که این عاج به نهنگ‌های تک‌شاخ در «دیدن» نیز کمک می‌کند. این شاخ قدرت بینایی به نهنگ می‌دهد که هیچ نوع گونه دیگری روی زمین آن را ندارد. وقتی که محققان مهارت‌های انعکاس صدای نهنگ تک‌شاخ را اندازه‌گیری کردند، متوجه شدند که این موجودات دارای بهترین سونار جهت‌یابی است که تاکنون شناسایی شده است.

همانند دلفین‌ها و نهنگ‌های دیگر، نهنگ تک‌شاخ نیز با تولید صدای تق تق مانندی قادر به حرکت در تاریکی و آب‌های گل‌آلود هستند. سرعت صدای تولیدی آنها هزار کلیک بر ثانیه است که با استفاده از انعکاس آنها قادر به بازسازی محیط اطراف، براساس چگونگی برگشت امواج صوتی ساطع‌شده از طعمه‌های نزدیک یا شکل سنگ‌ها، خود هستند.

تحقیقات قبلی نشان داده بود که این دندان نهنگ‌ تک‌شاخ دارای لعاب (مینای دندان) سخت خارجی برای محافظت است که آن را نسبت به کوچک‌ترین محرک‌ها نیز حساس می‌کرده است؛ به نظر می‌رسد همین امر باعث شده است که این جانور دارای بهترین سیستم انعکاس صدا در میان تمامی گونه‌ها باشد.

دانشمندان گمان می‌کنند که این دندان نقش کلیدی در سویابی پژواکی ایفا می‌کند؛ آب دریا از طریق منافذ موجود در نوک شاخ وارد می‌شوند، سپس از بدنه عبور می‌کند و از عصب انتهایی موجود در ته دندان در نزدیکی سر خارج می‌شود و سیگنال‌ها را به مغز ارسال می‌کند تا محیط پیرامون نهنگ قطبی شکل بگیرد.

این حساسیت نشان می‌دهد که عاج نهنگ تک‌شاخ وسیله نیست که به بی‌حساب و کتاب مورد استفاده قرار بگیرد، حتی در ویدئوی ثبت‌شده نیز می‌توانید مشاهده کنید که نهنگ با ملایمت و دقت بسیار از این عاج در شکار کردن استفاده می‌کند.

این نهنگ‌ها همچنین در نبرد بر سر قلمرو از این عاج‌های بسیار حساس به عنوان سلاح استفاده می‌کنند و به یکدیگر ضربه می‌زنند.

مترجم: هانا حیدری