دیدار جمعی از هنرمندان با خانواده آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ محسن هاشمی: با نگاه بخشنامه‌ای و سانسور نمیتوان هنر ماندگار خلق کرد + تصاویر
خانواده آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شامگاه دوشنبه، میزبان جمعی از هنرمندان و پیشکسوتان عرصه هنر و ورزشکاران بودند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا در این دیدار که در منزل مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برگزار شد، محسن هاشمی فرزند ارشد آن مرحوم در سخنانی، با اشاره به راه و رسم آیت‌الله در طول 60 سال فعالیت و خدمت در راه توسعه و رفاه مردم ایران، گفت: این راه و رسم را می‌توان در جای جای خاطرات ایشان یافت. آقای هاشمی هر شب خاطرات خود را با صداقت می‌نوشت تا چیزی از مردم پنهان نماند. اگر مسائلی را هم به جهت امنیتی روی کاغذ نیاورده، اما آنچه نوشته شده، بر مبنای صداقت و شفافیت با مردم بوده است.
وی افزود: آیت‌الله هاشمی این سند مهم ـ خاطرات ـ را در اختیار همه تاریخ‌نویسان و معاصرنویسان قرار داده‌اند و هر کس می‌تواند در جای‌جای خاطرات ایشان مطلب مد نظر خود را احصا کنند.
محسن هاشمی دیگر ویژگی آیت‌الله هاشمی را این نکته دانست که «اگر دیگران را به کاری دعوت می‌کردند، خود در آن پیشرو بودند» و در توضیح آن گفت: اگر مردم را به مبارزه و انقلاب فراخواندند، خود از پیشکسوتان بودند، اگر جامعه را به ایستادگی در برابر خشونت و ترور دعوت کردند خود از نخستین قربانیان ترور بودند و اگر فرزندان مردم را به جبهه‌ها برای دفاع از کشور فراخواندند خود در خط مقدم جبهه‌ها حضور داشتند و دو پسر ایشان، مهدی و یاسر از نوجوانی به‌عنوان بسیجی در جبهه حضور پیدا کردند و به بنده هم توصیه کردند که دوره دکترا را در پلی‌تکنیک مونترال رها کنم و برای کمک به صنایع دفاعی به ایران برگردم که من هم با افتخار جهت خدمت به ایران بازگشتم.
وی در این بخش از سخنان خود از هنرمندان حاضر در جلسه و دیگر اهالی فرهنگ و هنر خواست پیشنهاد خود را برای معرفی هرچه بیشتر ابعاد شخصیتی آیت‌الله هاشمی ارائه کنند و اعلام کرد که دفتر نشر معارف انقلاب اسلامی پذیرای پیشنهادها در این باره است.
محسن هاشمی به دیدگاه آیت‌الله هاشمی در زمینه هنر و هنرمند اشاره کرد و گفت: ایشان همانگونه که بارها در بیاناتشان فرمودند، مخالف نگاه از بالا به پایین و حاکمیتی به هنر و هنرمندان بودند، برخی نگاه‌ها به هنر نگاه مطالبه‌گرانه و از بالا به پایین است، از هنرمند توقع داریم که مطابق با نظر و سلیقه ما کار کند و اثر هنری خلق کند در حالی که هنر یک جوشش درونی است، یک آفرینش است که باید از دل و درون هنرمند برخیزد.
وی تأکید کرد: نمی‌شود برای هنر و هنرمند بخشنامه صادر کرد و دستور داد. اگر ما توانستیم هنرمندان را با دیدگاه خود همدل و همراه کنیم طبیعی است که «آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند»؛ اما با ضرب بخشنامه و پول و سانسور نمیتوان هنر ماندگار ایجاد کرد.
محسن هاشمی رفسنجانی با اشاره به برخی انتظارات از هنر و هنرمند گفت: نکته دیگری که مدنظر آیت‌الله هاشمی بود اینکه توقع ما از هنر نباید تبلیغ و تملق و سفیدنمایی باشد. نباید به نگاه انتقادی و بیان واقعیت‌های ناخوشایند در آثار هنری و فرهنگی برچسب سیاه‌نمایی بزنیم.
وی تصریح کرد: شاید ضرر سفیدنمایی و سانسور حقایق بیشتر از سیاه‌نمایی باشد. هنرمند باید بتواند با ذهنی آزاد فکر کرده و جامعه‌اش را روایت کند. نباید برای هنرمند فضای سانسور و خودسانسوری ایجاد کنیم در این صورت نمیتوان انتظار خلق آثار فاخر و ماندگار داشت.
محسن هاشمی خاطرنشان کرد: اینکه ما فکر کنیم جامعه هنری ما بی‌اخلاق و بی‌اعتقاد است و ما باید برای آنها خط‌کش بگذاریم و آنها را به بهشت ببریم فکر نادرستی است، بعنوان یک مخاطب وقتی آثار فاخر موسیقی، سینما و سایر هنرها را مشاهده می‌کنم می‌بینم تأثیر این آثار بسیار بیشتر از تبلیغ مستقیم و سخنرانی و مداحی است.
وی افزود: هرچه زبان و فرم هنر بیشتر طبیعی و به قالب هنرمند نزدیکتر باشد، اثرش بیشتر است، بسیاری از اهالی موسیقی سنتی و پاپ، سینماگران و فعالان عرصه تئاتر و هنرهای تجسمی اگر فضای اعتماد و حمایت را ببینند از مدعیان اخلاق و دین در این عرصه مؤثرتر و موفق‌تر خواهند بود.
محسن هاشمی همچنین در این جلسه با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری پیشرو گفت: حضور آقای روحانی در صحنه با نظر آیت‌الله هاشمی بود. ثبت نام خودشان هم در آن انتخابات یک تاکتیک بود و باعث شد آقای روحانی در همان دور اول پیروز انتخابات باشند.
یادگار آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی با اشاره به نقش آن مرحوم در عبور کشور از بحران‌ها در دوره‌های مختلف مانند موضوع تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، جنگ و موضوع بازسازی، گفت: کسی جرأت نمی‌کرد جنگ را به پایان برساند ولی با پیگیری آیت‌الله هاشمی، همفکرانشان و اذن امام، خوشبختانه این مسأله برطرف و کشور در مسیر توسعه، بازسازی و پیشرفت قرار گرفت.
وی همچنین به حوادث سال‌های 84 تا 92 اشاره کرد و گفت: در دولت آقای احمدی‌نژاد قطعنامه‌های زیادی در عرصه بین‌المللی علیه ایران صادر شد که اگر ادامه پیدا می‌کرد به جنگ می‌رسیدیم. اما خوشبختانه با روشی که آقای روحانی و ظریف دنبال کردند و با اذن رهبری معظم، کشور مجددا به مسیر توسعه و رفاه بازگشت هرچند دلواپسانی هستند که نمی‌گذارند این مسیر نتیجه مثبت بگیرد و از ابتدا بنا را بر تخریب دولت روحانی گذاشتند.
محسن هاشمی در بخش پایانی سخنان خود، با تأکید بر نگاه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به مقوله رفاه، گفت: آقای هاشمی وقتی مدرسه‌ای را بنیان گذاشتند و وقتی فروشگاه زنجیره‌ای افتتاح کردند، نام هر دو را «رفاه» گذاشتند چراکه ایشان به ضرورت تلاش برای رفاه مردم باور داشتند.
وی اظهار امیدواری کرد که رفاه مردم در دولت دوم روحانی اتفاق بیفتد و افزود: در فضای انتخابات قرار گرفتیم و لازم است نظر حاج آقا نسبت به حضور آقای روحانی را بدانیم. ایشان می‌گفتند روحانی باید نتیجه کار خود را بگیرد و ما و ایشان به ادامه دولت روحانی معتقدیم.
یاسر هاشمی: آنچه از آیت‌الله هاشمی به ما ارث رسید محبت مردم بود
یاسر هاشمی دیگر فرزند آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نیز در این دیدار، در سخنان کوتاهی، گفت: آنچه از آیت‌الله هاشمی به ما ارث رسید محبت مردم بود و انشاءالله همه ما از این ارث به درستی مراقبت کنیم.
وی در ادامه سخنان خود به خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی اشاره کرد و گفت: پدر تأکید داشتند که در خاطراتشان مطلبی حذف نشود و لذا واقعیات بسیاری را در لابلای خاطرات ایشان می‌توان یافت.
یاسر هاشمی با اشاره به دوراندیشی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: در نگاه آیت‌الله، اصول انقلاب از ابتدا تا به امروز هیچ تغییری نکرد و ایشان همواره بر مبنای همان اصول در هر برهه‌ای درست را از نادرست تشخیص می‌دادند.
وی همچنین از انتخابات پیش رو سخن گفت و اظهار کرد: باید تلاش کنیم بهترین تصمیم برای کشور گرفته شود. می‌بینیم برخی وعده‌ها بین نامزدها مرسوم شده است و امیدواریم مردم انتخاب درست داشته باشند.
یاسر هاشمی تأکید کرد: آینده مهمترین موضوع ماست و امیدواریم شرایط طوری رقم خورد که آقای هاشمی به دنبال آن بودند. آیت‌الله هاشمی به دنبال رفاه مردم بودند و امیدواریم رفاه مردم رقم بخورد.
نگاه بلند آیت‌الله به ورزش بانوان از نگاه فائزه هاشمی
فائزه هاشمی، دختر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نیز در این دیدار با اشاره به نگاه آیت‌الله به ورزش و به ویژه ورزش بانوان تأکید کرد: ایشان تأکید داشتند که بانوان باید در عرصه قهرمانی به خارج از کشور بروند و می‌گفتند تا زمانی که زنان ورزشکار پایشان از کشور بیرون نگذارند رشد نمی‌کنند. اگر واقعا می‌خواهید ورزش بانوان رشد کند بیرون بروید.
وی گفت: این تأکیدات ایشان مال زمانی بود که زنان را به باشگاه‌ها هم راه نمی‌دادند. این نشانه نگاه بلند ایشان بود.
در این دیدار همچنین حمید درخشان؛ بازیکن بازنشسته و مربی کنونی فوتبال، امیر عابدینی؛ مدیر ورزش و بازیکن سابق فوتبال، محمدرضا طالقانی؛ ورزشکار پیشکسوت و رئیس سابق فدراسیون کشتی، ضیا عربشاهى؛ کاپیتان سابق پرسپولیس به نمایندگان ورزشکاران حاضر در منزل آیت‌الله هاشمی و داریوش ارجمند، مریم سعادت، هستی مهدوی، امیریل ارجمند، پوران درخشنده، داریوش کاردان، رضا رفیع نیز به نمایندگی از هنرمندان حاضر در این دیدار، سخن گفتند.
نمایندگان ورزشکاران: آقای هاشمی در دل مردم جای دارد
ضیاء عربشاهی، هافبک سابق پرسپولیس در سخنان کوتاهی گفت: خانواده آقای هاشمی دلی هستند همانطور که آقای هاشمی دلی بودند و مردم در دل این خانواده هستند. از طرفی مردم هم آقای هاشمی را به دل دوست دارند و ایشان در دل مردم ایران هستند. وی افزود: آقای هاشمی امیرکبیر ما بعد از انقلاب بود. من افتخار می‌کنم که همیشه ایشان را قبول داشتم و سینه چاکش بودم.
عربشاهی ادامه داد: اگر الان ما و پیشکسوتان در این خانه حضور داریم برای این است که آمده‌ایم از فرزند ایشان آقا محسن حمایت کنیم و سینه را برای ایشان سپر می‌کنیم و بگوییم به ایشان در انتخابات شورای شهر رأی می‌دهیم.
محمدرضا طالقانی، رئیس سابق فدراسیون کشتی هم در سخنانی با اشاره به جمله‌ای از حضرت امام در همان ابتدای پیروزی انقلاب گفت: امام وقتی همه را در جاهای مختلف و در سمت‌های مختلف مستقر کردند، فرمودند همه کاره این مملکت هم آقای هاشمی رفسنجانی است. نمیتوان این جملات را از تاریخ این کشور زدود.
وی گفت: اگر امروز دوستان ما به اینجا آمده‌اند به خاطر عشق به آقای هاشمی رفسنجانی است و شما بدانید هنرمند و ورزشکار با قلب مردم در ارتباط است و از سیاست بالاتر است.
نمایندگان هنرمندان: طرفدار راه و نگاه آیت الله هاشمی هستیم و برای تداوم آن پیشگام خواهیم بود
مریم سعادت، از بازیگران پیشکسوت نیز که در منزل آیت‌الله هاشمی رفسنجانی حضور یافته بود، در سخنان کوتاهی با اشاره به اینکه معمولا به دیدار چهره‌های سیاسی نمی‌رود، گفت: اگر الان اینجا هستم به خاطر دلم است و به خاطر علاقه‌ای است که به شخص آقای هاشمی داشتم. خیلی خوشحالم که آمدم و امیدوارم حضور جمع ما تأثیری در روحیه خانواده شما داشته باشد.
داریوش کاردان، مجری، صداپیشه و بازیگر پیشکسوت نیز در سخنانی به آشنایی با آقای هاشمی در سال‌های پیش از انقلاب و با کتاب امیرکبیر ایشان اشاره کرد و ضمن اشاره به جذابیت تقلید صداهای او برای آقای هاشمی و خانواده ایشان گفت: هنوز هم دست خط ایشان را قاب کرده در دفتر خاطراتم دارم. اینکه من به لهجه‌های مختلف ایرانی صحبت می‌کردم برای ایشان بسیار جذاب بود و یک بار از من پرسیدند کجایی هستی؟ بنده هم پاسخ دادم که من ایرانی هستم.
پوران درخشنده، کارگردان هم که در این جمع حضور یافته بود، در سخنانی به نگاه آیت‌الله هاشمی به حضور زنان اشاره کرد و گفت: حضور زنان به عنوان نیمی از جامعه در تمام عرصه‌ها از دوران آقای هاشمی رفسنجانی آغاز شد و ایشان در دوران ریاست‌جمهوری آغازگر این حرکت بودند. در عرصه سینما هم که آن زمان کاملا در اختیار مردان بود و هیچ کارگردان زن شناخته شده‌ای حضور نداشت، آقای هاشمی راه را باز کردند تا زنان به میدان بیایند و حرفی برای گفتن در این حرفه داشته باشند.
وی افزود: من به عنوان اولین زن کارگردان ایرانی در دولت ایشان جایزه گرفتم. در همه همراهی‌هایی که با فاطمه خانم دخترشان داشتم احساسم این بود که آیت‌الله هاشمی همان نگاهی که به دختران خود دارند و آنها را آزاد می‌گذارند و آنها را جدی می‌گیرند، به همه زنان جامعه دارند. ایشان اصلا نگاه جنسیتی نداشتند. ایشان پدری بودند که همه مردم و جامعه را به وحدت دعوت می‌کردند.
وی با بیان اینکه آقای هاشمی مردم و جامعه را از خود می‌دانستند، گفت: من با تمام وجود ایشان را دوست داشتم. ویژگی خاص ایشان لبخندی بود که از لبشان کنار نمی‌رفت و همیشه این مهر را به دیگران ارزانی می‌کردند. وقتی با یک سیاستمدار رده بالا صحبت می‌کنید و به شما لبخند می‌زند، می‌توانید حرفتان را بزنید و درددل کنید.
درخشنده افزود: رفتن آقای هاشمی برای من خیلی سخت بود. امیدوارم در شرایط جدید و در غیاب ایشان همان راهی را برویم که آقای هاشمی می‌خواست. من یقین دارم که روح ایشان ناظر است به حرکت ما.
این کارگردان سینما در پایان سخنانش با بیان اینکه «آیت الله هاشمی عاشق ایران بود»، گفت: من به سهم خودم آماده هر تلاشی هستم برای اینکه حرکت برآمد از اندیشه آیت‌الله هاشمی ادامه یابد.
هستی مهدوی، بازیگر جوان سینما هم در سخنانی با اشاره به سال 84 و اینکه در آن سال نوجوان بوده، گفت: از همان زمان طرفدار آیت‌الله هاشمی بودم و همچنان طرفدار ایشان، تفکرشان و راهشان هستم.
وی گفت: همواره به عنوان یکی از نسل جوان امروز، احساسم این بود که با حضور آقای هاشمی، یک صدا هست که از طرف ما صحبت کند و اعتراض ما به وضعیت حاکم بر کشورم را ببیند و بشنود.
مهدوی گفت: من معتقدم ما هنرمندترین سیاستمدار تاریخ ایران را از دست دادیم. این از نگاه من جوان یک تراژدی و یک اتفاق غم‌انگیز بود. ای کاش بودند و خودشان حرف‌های من را می‌شنیدند. می‌خواهم بگویم که من هم معمولا به دیدار چهره‌های سیاسی نمی‌روم ولی احساس می‌کنم که اینجا برای من خانم بازیگر جای امنی است از این جهت که به خاطر پوشش و ظاهرم قضاوتم نکردند و با آغوش باز از من استقبال شده است.
رضا رفیع، طنزپرداز و نویسنده نیز در سخنانی با ذکر خاطراتی از ساده‌زیستی آیت‌الله هاشمی و خانواده ایشان به طنز گفت: الان که ما اینجا آمده‌ایم در قصر شما.
وی همچنین با ذکر خاطره‌ای از سال 78 در اواخر دولت اول اصلاحات گفت: روزی قرار بود آقای هاشمی به موزه عبرت بروند. به بنده گفتند آقای هاشمی ممکن است نداند سلولش در این زندان کدام است. برادر شما که زندان بوده، بگویید بیاید که سلول آقای هاشمی را بشود شناسایی کرد. بنده صبح زود با برادرم آمدم. وقتی دور حوض جمع شدیم دیدم برادرم گوشه‌ای نشسته و گریه می‌کند. علت را جویا شدم، گفت یاد آقای هاشمی افتادم در این زندان. آنقدر ایشان را زده بودند که گوشت کف پایش برگشته بود. امروز هم آنقدر ایشان را می‌زنند که همان احساس تلخ به من دست داد که مرد هنوز هم انگار باید از این روزگار بچشد تا انقلاب تثبیت شود.
رفیع در ادامه به رحلت آیت‌الله هاشمی اشاره کرد و گفت: ما شخصیت محکم و متین و موقر انقلاب را از دست دادیم.
داریوش ارجمند، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون هم از کسانی بود که در این جلسه سخنان کوتاهی داشت. وی گفت: من یکی از دوستداران دورادور و خاموش آیت‌الله هستم که هیچ‌گاه نشد ایشان را ببینم. تنها دیدارمان یک بار در حوزه هنری اتفاق افتاد.
وی گفت: خاطره خطبه‌های نماز جمعه آقای هاشمی را فراموش نمی‌کنم که در سخت‌ترین روزهای جنگ، چنان سختی‌ها را کوچک می‌شمرد که همه با نشاط از نمازجمعه باز‌می‌گشتند و به مردم روحیه می‌دادند. ایشان یک روانشناس اجتماعی بود. همچنین در مورد مسائل خانم‌ها اولین تفنگدار مبارزه با کسانی بود که خواهران و مادران ما را سختی می‌دادند.
وی اضافه کرد: در سالی که جایزه فجر را گرفتم آیت‌الله حضور داشتند و گفتند آرزو می‌کنم همانطور که مردم مسجد می‌سازند سینما هم بسازند که این حرف خیلی مهمی بود.
ارجمند با بیان اینکه «آقای هاشمی کارهای زیادی برای مملکت انجام دادند بدون اینکه جنجالی باشد و بهره‌برداری سیاسی کنند»، به بنای دانشگاه آزاد اشاره کرد و گفت: تا وقتی آقای هاشمی در قید حیات بودند یک اعتصاب ضد نظام در دانشگاه آزاد دیده نشد. پایه‌گذاری این دانشگاه یکی از بزرگترین خدماتی است که در حق ملت انجام دادند. اگر دانشگاه آزاد نبود این حجم دانشجو کجا می‌رفتند.
وی در پایان گفت: صبر آقای هاشمی عجیب بود و به خاطر عشق به انقلاب سکوت کرد.
انتهای پیام/
