بیش از ۱۵۵۰ شرکت دانشبنیان در ۳ حوزه آب، انرژی و محیط زیست فعال هستند
سید محمدمهدی نوربخش، دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست معاونت علمی در این نشست اعلام کرد: بیش از ۱۵۵۰ شرکت دانشبنیان در 3 حوزه آب، انرژی و محیط زیست فعال هستند و بخش مهمی از محصولات و خدمات فناورانه آنها وارد چرخه صنعت کشور شده است.
وی توضیح داد که ستاد آب، انرژی و محیط زیست بهعنوان یکی از ستادهای توسعه اقتصاد دانشبنیان معاونت علمی، مأموریت اصلی خود را توسعه بازار شرکتهای دانشبنیان و تسهیل ورود محصولات و خدمات فناورانه به چرخه صنعت کشور میداند و محور اصلی فعالیتهای ستاد، پاسخگویی به چالشهای دستگاههای اجرایی و معرفی فرصتهای فناورانه جدید است.
وی تأکید کرد؛ این ستاد در تعامل مستمر با وزارت نیرو، وزارت نفت، جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاهها قرار دارد.
توسعه بازار شرکتهای دانشبنیان در سه حوزه حیاتی
نوربخش به شرکت های دانش بنیان فعال در سه حوزه آب، انرژی و محیط زیست اشاره کرد و گفت: هرچند برخی از فعالیتهای فناورانه با سایر حوزهها همچون هوش مصنوعی همپوشانی دارد اما تمرکز ستاد بر شرکتهایی است که به صورت مستقیم در این سه حوزه فعالیت میکنند.
وی افزود: فعالیتهای ستاد در دو بخش اصلی، پاسخگویی به چالشها و گلوگاههای دستگاههای اجرایی و بخش خصوصی و همچنین معرفی فرصتهای نو برای توسعه فناوری پس از بلوغ آنها، متمرکز است.
تعامل گسترده با دستگاهها و صنایع بزرگ
دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست با اشاره به همکاریهای گسترده ستاد با دستگاههای دولتی و صنایع بزرگ گفت: وزارت نیرو، نفت، جهاد کشاورزی، وزارت کشور و سازمان حفاظت محیط زیست از جمله دستگاههایی هستند که ستاد، تعامل مستمری با آنها دارد و سال گذشته نیز همکاریهایی با مجموعههایی همچون کشت و صنعت کارون، کشت و صنعت مغان و پالایشگاه آبادان شکل گرفت که زمینه معرفی شرکتهای دانشبنیان به صنایع بزرگ را فراهم کرد.
وی همچنین بر نقش پررنگ ستاد در فرآیندهای قانونگذاری تأکید و اظهار کرد: حضور همکاران ستاد در کمیسیونهای دولت و مجلس، موجب ارائه و تصویب طرحهای متعددی در زمینه آب، انرژی و محیط زیست شد.
تمرکز بر صادرات محصولات دانشبنیان
دبیر ستاد آب، انرژی و محیط زیست با اشاره به اهمیت صادرات عنوان کرد: تجاریسازی و صادرات محصولات دانشبنیان میتواند جریانساز باشد. نمونه آن صادرات محصولات فناورانه در حوزه نانو در بخش آب و فاضلاب است که ایران را در میان کشورهای پیشرو قرار داده است.
وی ادامه داد: بر همین اساس، مرکز همکاریهای علمی و فناورانه معاونت علمی به سازمان توسعه همکاریهای علمی و فناورانه بینالملل ارتقا یافت و اکنون متولی اصلی حمایت از صادرات محصولات دانشبنیان است. این سازمان باشگاه صادراتی را ایجاد کرده که شرکتها را رتبهبندی میکند و با ارائه مشوقها، فرآیند صادرات را تسهیل میسازد.
راهکارهای فناورانه برای بحران آب و برق
نوربخش با اشاره به همکاری تنگاتنگ ستاد با وزارت نیرو گفت: آییننامه حمایت از تولید دانشبنیان و اشتغالآفرین در صنعت آب و برق در سال ۱۴۰۱ تدوین شد که در آن حدود ۱۲ اولویت اصلی در این حوزه مشخص شده است. به عنوان مثال، در بخش آب، موضوعاتی همچون استحصال آبهای نامتعارف و بازچرخانی منابع مورد توجه قرار گرفته و در بخش برق نیز ذخیرهسازهای بزرگ و استفاده از هوش مصنوعی پیشبینی شده است.
وی افزود: در موضوع تنش آبی سال گذشته، ستاد ۲۱ راهکار فناورانه ارائه داد و شرکتهای متناظر را به مدیران وزارت نیرو معرفی کرد. در حوزه تولید نیز وزارت نیرو با همکاری معاونت علمی توانسته است برای اولین بار محصولات نیروگاهی و تجهیزات هوشمندسازی شبکههای آب و برق را توسعه دهد. برای نمونه، هوشمندسازی شبکه توزیع آب در شهرهای مشهد و قشم اجرایی شده و بازسازی شبکههای فرسوده فاضلاب در اصفهان توسط شرکتهای دانشبنیان در حال انجام است.
آبهای ژرف و فناوریهای شیرینسازی
دبیر ستاد با تأکید بر اینکه موضوع آبهای ژرف در حال حاضر در مرحله مطالعات علمی است، اظهار کرد: این پروژه با بهرهگیری از ظرفیت دانشگاههای کشور همچون صنعتی شریف، جهاد دانشگاهی اصفهان و دانشگاه شیراز در حال پیگیری است و نتایج آن بهزودی اعلام خواهد شد. معاونت علمی صرفاً در بعد علمی ورود کرده و تصمیمگیری درباره بهرهبرداری بر عهده وزارت نیرو خواهد بود.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره فناوریهای شیرینسازی و نمکزدایی گفت: اگرچه پیشرفتهایی در تولید برخی تجهیزات همچون غشاهای هالو فایبر و پمپهای فشار قوی داشتهایم، اما همچنان گلوگاههایی در حوزه ممبرانها وجود دارد. با توجه به نیاز کشور به شیرینسازی آب دریا و سهم بالای واردات تجهیزات، تمرکز معاونت علمی و شرکتهای دانشبنیان بر بومیسازی این فناوریها ادامه دارد.
نوربخش با اشاره به دریاچه ارومیه توضیح داد که صرف افزودن آب به منابع بدون مدیریت دقیق مصرف، نمیتواند مشکل کمآبی را برطرف کند. به گفته او، راهبرد بهینهسازی مصرف باید حتی در طرحهایی مانند شیرینسازی آب دریا رعایت شود تا منابع جدید در مسیر مصارف غیرضروری یا گسترش سطح زیر کشت هدر نرود.
وی همچنین تأکید کرد که توسعه صنایع و مدیریت منابع آب باید بر اساس ظرفیتهای هر منطقه برنامهریزی شود. فناوریهای مرتبط با شیرینسازی و نمکزدایی از جمله نقاط حساس و حیاتی کشور به شمار میآیند و بزرگترین چالش موجود در این حوزه، تولید و توسعه فناوری ممبرانهاست. پروژههای متعددی در زمینه غشاهای هالو فایبر با همکاری دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان در حال انجام است و موفقیتهایی نیز در حوزه تولید پمپهای فشار بالا به دست آمده است.
با توجه به توزیع نامتوازن منابع آبی و بهرهبرداری از آب دریا در برخی مناطق، بخش عمده تجهیزات مورد استفاده وارداتی است و این موضوع سهم بالایی در مصرف ارز دارد، بنابراین توسعه فناوریهای داخلی ضروری به نظر میرسد. فناوریهای مختلف شیرینسازی شامل اسمز معکوس (RO)، الکترولیز و روشهای MSF در حال بررسی و توسعه بوده و بسته به شرایط هر منطقه قابلیت کاربرد دارند.
نوربخش در پایان به رویکرد وزارت نیرو اشاره کرد و گفت: تمامی ۲۱ راهکار ارائهشده به این وزارتخانه، تمرکز ویژهای بر بهینهسازی مصرف داشته و هدف آن ایجاد منابع جدید آب نبوده است. به عنوان نمونه، پروژه هوشمندسازی شبکه توزیع آب شهری با تجهیز شبکه به سنسورها، شیرآلات کنترلشده و سامانههای پایش و استفاده از هوش مصنوعی، علاوه بر شناسایی سریع نشتها، مدیریت فشار در محل مصرف را ممکن کرده و باعث کاهش حدود ۳۰ درصدی مصرف انرژی و کاهش تقریبی ۲۵ درصدی تلفات واقعی شبکه میشود.
انتهای پیام/
