«رنگین‌کمان ماهی» پدیده‌ نادر شبانگاه!

به گزارش خبرگزاری آنا، رنگین‌کمان‌ها همواره به‌عنوان یکی از زیباترین پدیده‌های جوی شناخته می‌شوند که در روز و با تابش نور خورشید بر قطرات باران شکل می‌گیرند. اما آیا می‌دانستید که نوعی رنگین‌کمان وجود دارد که در شب و با نور ماه تشکیل می‌شود؟! این پدیده نادر که «رنگین‌کمان ماهی» (Moonbow) یا رنگین‌کمان مهتابی نام دارد، جلوه‌ای جذاب از تعامل نور و آب در تاریکی شب است.

بیشتر بخوانید

حقایق علمی ۴۱؛

برق مغز انسان می‌تواند لامپ را روشن کند!

بزرگ‌ترین آتشفشان جهان زیر اقیانوس است! +فیلم

 رنگین‌کمان ماهی همچون رنگین‌کمان عادی تشکیل می‌شود، با این تفاوت که منبع نور آن ماه است. زمانی که نور ماه بر قطرات آب موجود در هوا، مانند مه یا اسپری آبشارها می‌تابد، این نور به اصطلاح فیزیکی دچار شکست (Refraction)  و بازتاب (Reflection) می‌شود و در نهایت به شکل یک قوس رنگی در آسمان ظاهر می‌گردد. با این حال به دلیل نور ضعیف ماه (نسبت به خورشید)، رنگین‌کمان‌ ماهی‌ها بسیار کم‌نورتر هستند و اغلب به‌صورت یک قوس سفید یا خاکستری دیده می‌شوند.

برای مشاهده این پدیده نادر، چندین شرط باید هم‌زمان فراهم باشد:

1.  ماه کامل (یا نزدیک به کامل): نور ماه باید به‌اندازه کافی قوی باشد تا بتواند رنگین‌کمان ایجاد کند.

2. آسمان تاریک: برای دیدن رنگین‌کمان ماهی، آسمان باید تاریک باشد، بنابراین این پدیده در مناطقی با آلودگی نوری کم بهتر مشاهده می‌شود.

3. وجود قطرات آب در هوا: حضور مه، باران یا اسپری آبشار برای تشکیل رنگین‌کمان ماهی ضروری است.

4. ارتفاع کم ماه در آسمان: ماه باید در زاویه‌ای کمتر از ۴۲ درجه از افق قرار داشته باشد تا نور آن بتواند رنگین‌کمان ایجاد کند.

اگرچه رنگین‌کمان‌ ماهی پدیده‌ای نادر است اما در برخی مکان‌ها به‌طور منظم مشاهده می‌شود. در کشورمان این پدیده در شهر مهاباد (در حوالی سه راه برهان جاده مهاباد - میاندوآب) گهگاه مشاهده می‌شود و محلی‌ها آن را ماه‌کمان می‌نامند.

تشکیل رنگین کمان در طول شب در مهاباد

آبشار کامبرلند (Cumberland Falls) در کنتاکی، ایالات متحده که به‌ عنوان «نیاگارای جنوب» شناخته می‌شود نیز یکی از معدود مکان‌هایی است که در آن می‌توان رنگین‌کمان ماهی را به‌طور منظم مشاهده کرد. جدای از این ها آبشار ویکتوریا (Victoria Falls) در زامبیا و زیمبابوه و پارک ملی یوسمیتی (Yosemite National Park) در کالیفرنیا، ایالات متحده  در فصل بهار نیز رنگین‌کمان ماهی قابل مشاهده است.

با وجود اینکه این پدیده بسیار مورد توجه عکاسان نیز هست اما به دلیل کم‌نور بودن رنگین کمان ماهی، مشاهده و عکاسی از آن چالش‌برانگیز است. به همین علت برای عکاسی، استفاده از دوربین با قابلیت نوردهی طولانی (Long Exposure)  و سه‌پایه ضروری است. همچنین، حضور در مکان‌هایی با آلودگی نوری کم و شرایط جوی مناسب، شانس مشاهده را افزایش می‌دهد.