چرا مدل مه‌بانگ با عقل جور درمی‌آید؟

به گزارش خبرگزاری آنا، نظریه مِه‌بانگ یا بیگ‌بنگ که برای توصیف منشأ کیهان ارائه شده، یکی از پرکاربردترین و معتبرترین مدل‌های علمی در کیهان‌شناسی  است. این نظریه به ما می‌گوید که جهان در حدود ۱۳.۸ میلیارد سال پیش از یک نقطه فشرده و داغ به نام «تکینگی» شروع به گسترش کرده است. بسیاری از ما شاید شنیده‌ایم که مِه‌بانگ شبیه به انفجار بزرگی است، اما واقعیت این است که بیگ بنگ بیشتر به معنای گسترش فضا و زمان از یک حالت اولیه است، نه انفجاری در یک فضای موجود.

بیشتر بخوانید

حقایق نجومی ۶۹؛

جو زمین کجا پایان می‌یابد و فضا در چه نقطه‌ای آغاز می‌شود؟

چرا در هر فصل ستارگان متفاوتی می‌بینیم؟

پیروزی ادوین هابل در مناظره بزرگ

این نظریه به سه دلیل مهم معتبر تلقی می‌شود:

۱. تابش پس‌زمینه کیهانی (Cosmic Microwave Background Radiation): یکی از دلایل اصلی که بیگ بنگ را تایید می‌کند، تابش پس‌زمینه کیهانی است. این تابش نوعی اشعه مایکروویو است که در تمام جهان به طور یکنواخت وجود دارد و به عنوان «پس‌زمینه» باقی‌مانده از بیگ بنگ در نظر گرفته می‌شود. در سال ۱۹۶۵ آرو پنزیاس (Arno Penzias) و رابرت ویلسون (Robert Wilson) با کشف این تابش تأیید کردند که جهان از یک نقطه بسیار داغ و چگال به این حالت رسیده است.

۲. انبساط جهان (Expansion of the Universe): کشف ادوین هابل در سال ۱۹۲۹ نشان داد که کهکشان‌ها در حال دور شدن از یکدیگر هستند، به عبارت دیگر جهان در حال گسترش است. این کشف با مدل بیگ بنگ سازگار است، زیرا نشان می‌دهد که جهان در گذشته بسیار کوچکتر و فشرده‌تر بوده است. اگر گسترش جهان را به گذشته برگردانیم، در نهایت به یک نقطه می‌رسیم که بیگ بنگ رخ داده است.

۳. نسبت هیدروژن و هلیوم در جهان: نظریه بیگ بنگ توضیح می‌دهد که چرا هیدروژن و هلیوم به عنوان دو عنصر کلیدی در جهان به مقدار فراوان یافت می‌شوند. به دلیل دمای بسیار بالا در لحظات اولیه پس از بیگ بنگ، تنها عناصر سبک می‌توانستند تشکیل شوند. آزمایش‌های مختلف و اندازه‌گیری‌های دقیق نشان می‌دهند که نسبت هیدروژن و هلیوم با پیش‌بینی‌های مدل بیگ بنگ همخوانی دارد.

مفهوم بیگ بنگ در ابتدا توسط جرج لومتر (Georges Lemaître)، فیزیکدان بلژیکی و کشیش کاتولیک، مطرح شد. او در دهه ۱۹۲۰ ایده‌ای مطرح کرد که جهان از یک «اتم اولیه» آغاز شده و در حال گسترش است. بعداً فیزیکدانان دیگری مانند فریدمن (Friedmann) و گاموف (Gamow) نیز نظریه‌های لومتر را تأیید و تقویت کردند و ایده بیگ بنگ به شکل کامل‌تری ارائه شد.

این نظریه با گذشت زمان و با پیشرفت ابزارهای رصدی، بیشتر مورد پذیرش جامعه علمی قرار گرفت. اکنون، بیگ بنگ به عنوان مدل استاندارد کیهان‌شناسی شناخته می‌شود و کمک می‌کند تا درک بهتری از جهان و منشأ آن داشته باشیم.