نظر یک نخبه در مورد ظرفیت های «مکران»/ ضرورت تمرکز بر منطقه توسط نخبگان

سجاد انتشاری یکی از نخبگان  مورد تایید بنیاد ملی نخبگان به خبرنگار خبرگزاری  آنا گفت: طی یک بازه زمانی شاخص‌های رشد علمی کشور مانند تعداد مقالات، تعداد ثبت اختراع‌ها و همچنین تعداد شرکت‌های دانش بنیان از رشد خوبی برخوردار بود. پس از آن بنابر دلایل مختلفی مانند اینکه برخی از مقالات کاربردی نیستند، میزان رشد علمی کشور نسبت به سال‌های پیشین کمرنگ‌تر شد به گونه‌ای که باید به این موضوع توجه ویژه‌ای شود.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری نیز در دیدار اخیری که با نخبگان کشور داشتند خطاب به دانشگاه‌ها فرمودند که باید این خیزش علمی ادامه پیدا کند. به گفته ایشان رسالت اصلی خیزش علمی کشور برعهده دانشگاه هاست.

دبیر هیئت اندیشه ورز آب بنیاد نخبگان اصفهان افزود: یکی  از دغدغه های بنده، مکران است؛ مکران باید به پایتخت دوم و اقتصادی کشور تبدیل شود. این موضوع می‌تواند به طور رسمی از سوی دولت یا حاکمیت اعلام شود؛ اکنون برخی از کشور‌های دنیا نیز به صورت رسمی یا غیر رسمی پایتخت دوم دارند.

دارنده جایزه تحصیلی بنیاد ملی نخبگان درباره ظرفیت‌های مکران اظهارکرد: مکران می‌تواند پایتخت اقتصادی ایران باشد، زیرا ظرفیت‌های بسیار عظیمی در تجارت با کشور‌های منقطه و غیر منطقه دارد. مکران به دلیل خط ساحلی وسیع و اتصالش به دریای آزاد دارای ظرفیت‌های ناب زیادی است؛ ظرفیت‌هایی که کمتر در کشور به آن توجه توجه کرده ایم.

دکترای مدیریت منابع آب تصریح کرد: یکی از ظرفیت‌های آن پیرامون بحث منابع آب‌های فصلی است. اغلب هر دو تا سه سال یک بار در این منطقه سیل رخ می‌دهد که متاسفانه منابع آب عظیمی وارد دریا می‌شود. این منابع آبی قابل مدیریت است. همچنین مکران دارای آب و هوای استوایی است. محصولات استوایی می‌توانند در این منطقه به خوبی توسعه پیدا کند و نیاز داخلی کشور را تامین کنند.

وی یادآورشد: ایجاد جنگل مصنوعی در شمال مکران نیز با توجه به اجرای موفقیت نمونه‌های آفریقا و دیگر کشورها، از جمله ایده‌های قابل اجرا در این منطقه است. همچنین یک سری منابع نفت، گاز پالایشگاهی و معدنی در منطقه مکران وجود دارد، اما باید در وهله نخست مراقب باشیم که این منطقه نیز مانند عسلویه، کیش، اصفهان و تهران و بقیه شهر‌های بزرگ آسیب نبیند. باید مراقبت کنیم یک مدل توسعه پایدار در مکران رقم بخورد.

توسعه اقتصادی مکران به واسطه تیم‌های تخصصی و دانش بنیان‌ها

انتشاری گفت: اکنون الگو‌های مختلفی برای توسعه مکران وجود دارد. یکی از این الگو‌ها بهم رسانی ظرفیت‌ها در میدان است. در حال حاضر در دنیا آژانس‌های توسعه‌ای وجود دارد. زمانی که یک شهرک یا مدنیت جدید ایجاد می‌شود این آژانس‌های توسعه‌ای مدل‌ها را پیاده سازی و توسعه آن منطقه را مدیریت می‌کنند.

وی افزود: در ایران اکنون شورای عالی توسعه مکران وجود دارد. مجموعه دیگری نیز پیگیر بحث سیاست‌های دریا محور است، اما ساختار و اختیارات هردوی آنها ضعیف است که نیاز به تقویت دارند. ما می‌توانیم برای تحقق این مهم از ظرفیت بخش خصوصی و گروه‌های توسعه و پیشرفت استفاده کنیم.

دبیر هیئت اندیشه ورز آب بنیاد نخبگان اصفهان بیان کرد: اکنون حداقل ده تیم در کشور داریم که تخصص اصلی شان توسعه و پیشرفته منطقه‌ای است. هر قسمت از توسعه مکران را می‌توانیم به این تیم‌ها بسپاریم. این تیم‌ها قرار نیست کار دولت یا حاکمیت را انجام دهند یا جای دولت باشند بلکه قرار است بین بخش خصوصی و دولتی، شرکت‌های دانش بنیان و مجموعه‌های مختلفی که می‌توانند در مکران نقش آفرینی و واسطه گری کنند و ظرفیت همه این بخش‌ها را بهم برساند.

وی عنوان کرد: بر فرض یک سرمایه گذار قصد دارد در منطقه مکران کارخانه‌ای راه اندازی کند. او نیاز به اخذ مجوز دارد. این تیم این موضع را پیگیری کرده و با ارتباط گرفتن با دولت مجوز‌های لازم را دریافت می‌کند. همچنین اگر نیازی باشد شرکت دانش بنیان فناوری را به این کارخانه بیاورد، این تیم می‌تواند آن شرکت را پیدا کند. در نهایت خروجی این تیم واسطه منجر به توسعه منطقه مکران می‌شود.

توسعه مکران در گروی خیزش علمی است

عضو اندیشکده حکمرانی دانشگاه اصفهان گفت: مکران اگر توسعه پیدا کند می‌تواند بار کل کشور را به دوش بکشد یعنی با توسعه مکران می‌توانیم معادل کل درآمد کشور از بعد تجاری و تولید درآمدزایی داشته باشیم. مکران ضمن اینکه ظرفیت بسیار بزرگی دارد، منطقه بکری است.

وی افزود: اگر شرکت‌های دانش بنیان، تیم‌های جوان و نخبه را به سمت مکران سوق دهیم، این مسئله می‌توان اقتصاد سیاسی جدیدی در کشور رقم بزند؛ اقتصاد سیاسی که تاکنون در هیچ کجای کشور نداشتیم؛ یعنی اقتصاد سیاسی غیر نفتی دانش بنیان‌ها در یک منطقه.

وی در پاسخ به این سوال که چقدر بکارگیری مقالات علمی و کاربردی در پیاده سازی این الگو می‌تواند منجر به رشد و خیزش علمی شود، گفت: رشد علمی و خیزش علمی در همه جا می‌تواند اتفاق بیفتد. منطقه مکران نیز ظرفیتی دارد که اگر پژوهش‌های علمی و کاربردی چند سال در مکران متمرکز شود، می‌تواند اتفاق‌های بزرگی را رقم زند بنابراین فراخوانی از کل دانشگاهیان و شرکت‌های دانش بنیان کشور می‌تواند باشد تا تمرکز ایده ها، مطالعات و نگاه شان را به سمت مکران ببرند تا طی دو الی سه سال آینده شاهد جهش بزرگ علمی در این ناحیه باشیم.

انتشاری در پایان گفت: قاعدتا منطقه مکران به صورت عادی توسعه پیدا می‌کند، اما زمانی که سخن از جهش و خیزش علمی است نیازمند یک اقدام ویژه هستیم که بخشی از این اقدام بهم رسانی ظرفیت‌ها و استفاده از گروه‌های توسعه و پیشرفت است. بخش دیگر آن نیز در ارتباط با بحث تمرکز علم، و دانش و شرکت‌های دانش بنیان و توسعه محصولات فناورانه است. به عبارت دیگر مکران می‌تواند یک جغرافیای مولدی ایجاد کند.