انسان نخستین موجود زنده‌ای نیست که از جو زمین خارج شد!

به گزارش خبرگزاری آنا، در جریان اکتشافات فضایی، یکی از جالب‌ترین سرگذشت‌ها به ماجرای انتخاب اولین موجود زنده‌ای که به فضا اعزام شد برمی‌گردد. لایکا یک سگ ولگرد در خیابان‌های مسکو بود که به عنوان اولین موجود زنده برای اعزام به خارج از جو زمین انتخاب شد.

کارکنان آژانس فضایی شوروی او را به دلیل رفتار آرام و جثه کوچکش (حدود 6 کیلوگرم) انتخاب کردند زیرا این ویژگی‌ها او را برای فضای محدود یک فضاپیما مناسب می‌کرد.

لایکا تحت آموزش‌های گسترده ای قرار گرفت تا با محیط فضاپیماها سازگار شود و استرس پرتاب را کنترل کند. دانشمندان می‌دانستند که پیش از اعزام یک انسان به خارج از جو زمین لازم است تأثیر خلاء بر موجودات آشکار شود. بنابراین هدف علمی برنامه فضایی شوروی مطالعه اثرات سفر فضایی بر موجودات زنده بود و مأموریت لایکا داده‌های ارزشمندی را برای پروازهای آینده ارائه کرد.

بیشتر بخوانید

حقایق نجومی ۷؛

مأموریت وویجر: پیام بشریت به کیهان

 ارتباط بین ستاره‌شناسی و اساطیر

سفر فضایی: گذشته، حال و آینده

در 3 نوامبر 1957، اتحاد جماهیر شوروی اسپوتنیک 2 را با حامل لایکا به مدار زمین فرستاد. این مأموریت همچنین تلاشی برای تثبیت سلطه شوروی در عرصه اکتشافات فضایی در طول جنگ سرد بود. انتخاب لایکا همچنین نمادی از تمایل بشریت برای جابجایی مرزهای علم بود که اغلب با هزینه‌های اخلاقی زیادی همراه بود.

دانشمندان لایکا را قبل از پرتاب، تحت آموزش‌های سختی قرار دادند که شامل سازگاری با محیط محصور و قرار گرفتن در معرض صداها و ارتعاشات پرتاب موشک بود. آموزش او بسیار مهم بود، زیرا شرایط فضا با آنچه این جاندار تا پیش از این تجربه کرده بود تفاوت داشت.

زمانی که لایکا در فضا بود، تجربه‌ای مملو از چالش‌های گوناگون را پشت سر گذاشت. گزارش‌های اولیه از منابع شوروی ادعا می‌کرد که او حالش خوب است، با این حال، حقیقت پیچیده‌تر از این بود. طراحی فضاپیما دارای نقص‌های قابل توجهی بود و احتمال گرمای بیش از حد در صورت بروز خطا در محاسبات دانشمندان لحاظ نشده بود. همین عامل باعث شد که لایکا به طرز غم‌انگیزی از این ماموریت جان سالم به در نبرد و تنها چند ساعت پس از پرتاب به دلیل گرما و استرس جان خود را از دست بدهد.

سفر لایکا سوالات اخلاقی مهمی را در مورد نحوه رفتار با حیوانات در تحقیقات فضایی مطرح کرد. بسیاری از مردم از سرنوشت او ناراحت شدند و احساس کردند که فرستادن او به یک سفر یک‌طرفه ظالمانه بود. در سال‌های بعد، برخی از دانشمندان از تصمیم برای ارسال لایکا به فضا بدون لحاظ کردن ایمنی‌های کافی ابراز پشیمانی کردند.

با وجود غم و اندوه پیرامون داستان لایکا، او به نماد شجاعت و فداکاری در اکتشافات فضایی تبدیل شد. ماموریت او اطلاعات ارزشمندی در مورد اثرات سفر فضایی بر موجودات زنده ارائه کرد. امروز، ما لایکا را به عنوان پیشگامی که به هموار کردن راه برای پرواز فضایی انسان کمک کرد، به یاد می‌آوریم.

اگرچه لایکا برنگشت، اما مأموریتش اطلاعات ارزشمندی را در مورد اثرات فیزیولوژیکی سفرهای فضایی به همراه داشت. با گذشت زمان، این اطلاعات به هموار کردن راه برای پروازهای فضایی انسان کمک کرد.

لایکا در سال‌های پس از مأموریت خود همواره چیزی فراتر از یک «موش آزمایشگاهی» و  به عنوان نمادی از شجاعت در یادها مانده است. تندیس‌ها و یادبودهای متعددی در سرتاسر جهان به احترام این سگ ساخته و منتشر شده است.