توسط معاون علمی رئیس جمهور؛
با سیاره‌های «یتیم» در فضا آشنا شوید
سیارات بی‌ستاره که اصطلاحاً به آنها سیارات یتیم، میان ستاره‌ای یا سرگردان نیز گفته می‌شود، بر خلاف سیاره زمین نه روز و شب و نه چرخش ماه‌ها و سال‌ها را می‌شناسند.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تلسکوپ فضایی اقلیدس اروپا هفت سیاره سرگردان جدید را کشف کرد که در جهان‌های منفرد و در فضایی بین ستاره‌ای، به هیچ ستاره‌ای متصل نیستند. با این حال، دانشمندان بر این باورند که برخی از آنها می‌توانند پناهگاهی برای نوعی زندگی باشند و تعداد آنها به میلیاردها میلیارد در هر کهکشان می‌رسد.
این سیارات بی ستاره که اصطلاحا به آنها سیارات یتیم، میان ستاره‌ای یا سرگردان نیز گفته می‌شود، بر خلاف سیاره زمین نه روز و شب و نه چرخش ماه‌ها و سال‌ها را می‌شناسند.
کشف این سیارات سرگردان جدید به دنبال انجام یک مطالعه علمی و یک روز پس از انتشار تصاویر و داده‌های اقلیدس در وبسایت تحقیقاتی دانشگاه کرنل آمریکا انجام شد.
این سیاره‌های سرگردان، غول‌های گازی هستند که هر کدام جرمی حداقل چهار برابر سیاره مشتری دارند و در سحابی شکارچی به عنوان درخشان‌ترین سحابی آسمان که در فاصله هزار و ۵۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، کشف شدند.
ادواردو مارتین، ستاره‌شناس اسپانیایی در این باره گفت که این سیارات بی‌ستاره فقط «نوک کوه یخ» هستند. وی در عین حال یافتن آنها را به یافتن «سوزن در انبار کاه» تشبیه کرد، چرا که آنها نور ستاره‌ها را منعکس نمی‌کنند.
هفت سیاره مشاهده شده توسط اقلیدس این مزیت را داشتند که نسبتا داغ بودند و به همین دلیل تشعشعاتی تولید می‌کردند که کشف آنها را تسهیل می‌کرد.
اقلیدس که سال گذشته به فضا پرتاب شد، وجود ده‌ها سیاره به اصطلاح یتیم دیگر را که قبلا شناسایی شده بود تأیید کرد.
میلیاردها میلیارد سیاره یتیم
تحقیقات نشان داده است که به ازای هر ستاره حدود ۲۰ سیاره سرگردان وجود دارد که به هیچ منظومه ستاره‌ای تعلق ندارند. بدین ترتیب تعداد این سیارات عددی برابر با میلیاردها میلیارد در کهکشان راه شیری، و عددی محاسبه‌ناپذیر در مقیاس کیهان است.
پرتاب رومن، تلسکوپ فضایی ناسا در سال ۲۰۲۷ می‌تواند به روشن شدن این عدد کمک کند.
گاوین کلمن، ستاره شناس دانشگاه کوئین مری لندن این دنیاهای عجیب را تداعی‌کننده «حس شگفتی و رمز و راز» می‌داند. او به خبرگزاری فرانسه گفت: «همه ما با دیدن خورشید [بزرگترین ستاره منظومه شمسی] در آسمان بزرگ شدیم، از همین روی فکر کردن به سیاره‌ای که در فضا در حال حرکت است و هیچ ستاره‌ای در افق ندارد، می‌تواند جذاب باشد.»
با این حال، برخی از این سیارات آن‌قدرها هم تنها نیستند. از بیش از ۲۰ سیاره یتیم تایید شده توسط اقلیدس، حداقل چهار سیاره به صورت دوتایی و در مدار یکدیگر قرار دارند.
به گفته ادواردو مارتین «بعضی از نزدیکترین همسایگان ما بدون شک سیارات یتیم هستند.» بدون بهره مندی از پرتوهای خورشید مجاور، این ستارگان به شدت سرد بوده و بدون شک سطحی یخی دارند.
حیات در سیارات یتیم
گرمای ضروری برای شکل‌گیری حیات در این سیاره‌ها باید از درون آنها نشات بگیرد. یک مثال خوب در این‌باره سیاره نپتون به عنوان یک غول یخی است که دمای سطح آن عمدتا از انرژی هسته آن ناشی می‌شود.
به گفته گاوین کلمن، اما انزوای شدید این سیارات حتی تحت بهترین شرایط فقط می‌تواند اجازه شکل‌گیری حیات باکتریایی یا میکروبی را دهد.
البته این تنها بودن گاهی می‌تواند چندان هم مضر نباشد. کریستوفر کانسلیس، استاد نجوم برون کهکشانی در دانشگاه منچستر بریتانیا در این باره گفت: «نزدیک بودن به یک ستاره دارای معایبی نیز هست.»
مانند آنچه در انتظار زمین است، زمانی که در طی ۷.۶ میلیارد سال سوخت هسته‌ای خورشید به اتمام می‌رسد و با انبساط زیادش باعث نابودی یا جذب سیارات نزدیک به خود از جمله زمین می‌شود.
بدین ترتیب سیارات بی‌ستاره این مشکل را ندارند و بر طبق گفته کانسلیس «برای همیشه زنده خواهند ماند.»
این مطالعه با استفاده از داده‌های اقلیدس، طریقه شکل‌گیری این سیارات را نیز پیشنهاد کرد. برخی از آنها می‌توانند در مرزهای یک منظومه ستاره‌ای و پیش از جدا شدن و شناور شدن به تنهایی شکل بگیرند. کانسلیس گفت: «اما این مطالعه پیش‌بینی می‌کند که بسیاری از آنها به عنوان محصولات جانبی طبیعی در کنار تشکیل ستارگان ظاهر شوند.»
انتهای پیام/
