۲۰ بهمن در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۰ بهمن برابر با ۹ فوریه را ورق می‌زنیم.

****

عمل موفق جداسازی دوقلوهای به‌هم‌چسبیده

۹ فوریه ۱۹۰۲ میلادی برابر با ۲۰ بهمن ۱۲۸۰ خورشیدی، دکتر اوژن لوئی دویی ساکن پاریس، روی دوقلوهای به‌هم‌چسبیده سیرک بارنوم و بیلی عمل جراحی جداسازی انجام داد. هرچند عمل موفقیت‌آمیز بود اما یکی از این دوقلوها سال بعد درگذشت. دکتر دویی جزو اولین کسانی بود که جراحی‌های پزشکی را روی فیلم مستند کرد. او پیش‌از این در سال ۱۸۹۸ فیلمی پنج‌دقیقه‌ای ساخته بود که جدایی دوقلوهای به‌هم‌چسبیده رادیکا و دودیکا را نشان می‌داد، که به‌عنوان موجودات عجیب‌الخلقه به پاریس آورده شده بودند.

حادثه هسته‌ای ژاپن

۹ فوریه ۱۹۹۱ میلادی برابر با ۲۰ بهمن ۱۳۶۹ خورشیدی، حادثه‌ای هسته‌ای در میهامای ژاپن رخ داد. لوله‌ای در مولد بخار ترکید و ۵۵ تن آب خنک‌کننده اولیه رادیواکتیو راکتور به مدار تولید بخار ثانویه نشت کرد و مقداری رادیواکتیو در هوا منتشر شد و سامانه خنک‌کننده هسته اضطراری نیروگاه فعال شد. وزارت صنعت و تجارت بین‌المللی ژاپن بعدها گزارش داد که این سانحه به‌دلیل خطای انسانی رخ داده است، کارگران چند میله‌ ضدلرزش را به اشتباه نصب کرده بودند و برای اندازه‌کردن آنها مجبور شده بودند این میله‌ها را کوتاه کنند. انتشار تشعشعات در هوا مقدار کمی بود و مرگی حاصل نشد. به‌منظور جلوگیری از تکرار حوادثی از این دست، اقدامات مختلفی ازجمله تعویض مولدهای بخار انجام شد.

عنصر ۱۱۲

۹ فوریه ۱۹۹۶ میلادی برابر با ۲۰ بهمن ۱۳۷۴ خورشیدی، فقط کمی بیش‌از یک‌سال پس‌از ایجاد عنصر ۱۱۱، تیمی از دانشمندان آلمانی به رهبری پیتر آرمبرستر در مرکز هسته‌ای جی‌اس‌آی در دارمشتات، آلمان، ادعا کردند که اتمی از عنصر ۱۱۲ را ایجاد کرده‌اند. هسته این عنصر دارای ۱۱۲ پروتون و ۱۶۵ نوترون است که به آن عدد جرمی ۲۷۷ می‌دهد. اما پایدارترین ایزوتوپ این عنصر دارای عدد جرمی ۲۸۵ است. براساس نظام بین‌المللی پذیرفته‌شده برای نامگذاری عناصر جدید، این عنصر را به‌طور موقت آن‌ان‌بیوم نامیدند و بعدها با نام عنصر کوپرنیسیم برگرفته از نام کوپرنیک معرفی شد. این عنصر خصلت‌هایی شبیه جیوه از خود نشان می‌دهد این بدان‌معنی است که احتمالا در وضعیت نرمال، مایع است.

هربرت الکساندر سایمون

۹ فوریه ۲۰۰۱ میلادی برابر با ۲۰ بهمن ۱۳۷۹ خورشیدی، هربرت الکساندر سایمون، دانشمند آمریکایی علوم اجتماعی درگذشت. او یکی از پیشگامان بسیاری از مقولات علمی است که ازجمله آنها به‌خصوص می‌توان به هوش مصنوعی، پردازش اطلاعات، تصمیم‌گیری، حل مسئله، نظریه سازمان، سامانه‌های پیچیده، روان‌شناسی شناختی و شبیه‌سازی رایانه‌ای از یافته‌های علمی اشاره کرد. او در سال ۱۹۵۶ به‌همراه همکار دیرینه‌اش آلن نیول، برنامه رایانه‌ای The Logic Theorist (نظریه‌پرداز منطقی) را تولید کرد که می‌توانست اثبات قضایای هندسی را کشف کند. این اولین برنامه رایانه‌ای بود که قدرت تفکر داشت و سرآغاز چیزی بود که به‌عنوان هوش مصنوعی شناخته شد. سایمون بیشتر به‌دلیل مشارکت‌هایش در زمینه‌هایی ازجمله روان‌شناسی، ریاضیات، آمار و تحقیقات عملیاتی شناخته می‌شود که همه آنها را در نظریه‌ای کلیدی ترکیب کرد و برای آن جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۸ را دریافت کرد.

الِتا هنریته یاکوبس

 ۹ فوریه ۱۸۵۴ میلادی برابر با ۲۰ بهمن ۱۲۳۲ خورشیدی، الِتا هنریته یاکوبس، اولین پزشک زن هلندی به‌دنیا آمد. او اولین زنی بود که در هلند به دانشگاه رفت و اولین زنی بود که در این کشور در رشته پزشکی تحصیل کرد و به اولین پزشک زن هلند تبدیل شد و اولین کلینیک کنترل تولد را در جهان تاسیس کرد. او طبابت پدرش را در آمستردام به عهده گرفت و مدتی بعد، درمان‌هایش را به زنان و کودکان محدود کرد و هفته‌ای دو‌بار برای نیازمندان کلینیک رایگان برگزار می‌کرد. سال ۱۸۸۱ یاکوبس اولین مطالعه سیستماتیک پیشگیری از بارداری را انجام داد و به‌ویژه به زنانی که در اثر بارداری‌های مداوم فرسوده شده بودند روش‌های جلوگیری و استفاده از دیافراگم را آموزش داد. سال ۱۹۰۳، یاکوبس پزشکی را رها کرد و تمرکزش را روی پیشرفت جنبش حق رای زنان قرار داد و سرانجام در سال ۱۹۱۹ زنان هلندی حق رای را به‌دست آوردند.