حل معمای پرتو کیهانی با مشاهدۀ سیاهچاله‌ها

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از نیچر؛ مجموعه‌ای از تلسکوپ‌ها در نامیبیا منبع ذرات بسیار پرانرژی را شناسایی کرده‌اند و خاستگاه آن‌ها را منطقه‌ای به نام سحابی گاو دریایی می‌دانند، جایی که سیاه‌چاله‌ها ذرات مواد را با سرعت نزدیک به سرعت نور به فضا پرتاب می‌کند. یافته‌های محققان نشان از پیشرفت‌های قابل توجهی در درک منشاء پرتو‌های کیهانی داشته است.

پرتو‌های کیهانی، یا هسته‌ها و ذرات سریع اتمی، می‌توانند طیف وسیعی از انرژی داشته باشند. هرچند پرتو‌های کیهانی کم انرژی از ذرات باد خورشیدی تشکیل می‌شوند، دانشمندان اعتقاد دارند پرتو‌های با انرژی بالاتر از ابرنواختر‌ها و حتی فراتر از کهکشان و از اختروش‌ها و ریزاختروش‌ها سرچشمه می‌گیرند.

آخرین مطالعات از این دست بر روی یک ریزاختروش به نام «اس‌اس ۴۳۳» (SS ۴۳۳) متمرکز بوده است که در فاصله ۱۸ هزارسال نوری از ما قرار دارد و یک منظومۀ دوتایی با یک ستاره بزرگ را تشکیل می‌دهد. مواد پرتاب شده از این ستاره به دور سیاهچاله می‌چرخد و ابر‌های بسیار پرانرژی تولید می‌کند.

مشاهداتی که در طول سه سال گذشته انجام شده و بیش از ۲۰۰ ساعت رصد را در بر می‌گیرد، نشان می‌دهد که گسیل پرتوی گاما در نیمه‌راه میان سیاهچاله و باقیمانده ابرنواختر آغاز می‌شود و سپس به آرامی کاهش می‌یابد. این امر نشان می‌دهد که فوتون‌های پر انرژی از نزدیکی سیاه‌چاله سرچشمه می‌گیرند. توانایی مکان‌یابی دقیق محل تولید پرتو‌های گاما در سحابی گاو دریایی و تمرکز بر تمایز آنهایی که دارای سطح انرژی خاصی هستند، گام مهمی در درک ما از منشاء پرتو‌های کیهانی است.