بازگرداندن اشیای تاریخی، حاصل فضای پس از لغو تحریم‌ها/ موفقیت در حوزه میراث فرهنگی مستلزم همکاری‌های جهانی است

به گزارش گروه فرهنگی آنا ، محمد رضا کارگر مدیر کل موزه ها و اموال منقول و تاریخی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در مصاحبه با خبرنگار میراث آریا(chtn) در رابطه با بازگرداندن 73 قطعه مهر و مهره های سفالی پخته شده مربوط به دوره ساسانی از کشور آمریکا گفت: براساس کنوانسیون سال 1970 سازمان جهانی یونسکو که جمهوری اسلامی ایران ، ایالات متحده آمریکا و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا عضو آن هستند، تمامی اعضا متعهد می شوند که اگر اشیای تاریخی و فرهنگی دیگر کشورها به صورت غیر قانونی و قاچاق به کشور آنها وارد شود، این اشیا را ضبط ، توقیف و پس سیر مراحل قانونی به کشور مبدا اثر یا مبداء تمدن و دوره تاریخی مورد نظر آن شی و اثر بازگردانند.

وی ادامه داد: ازجمله نمونه های بازگرداندن و تحویل اشیاء فرهنگی تاریخی دیگر کشورها به مبداء اصلی آنها توسط جمهوری اسلامی ایران می توان به بازگرداندن اشیای کشور کویت که در زمان جنگ بین عراق و کویت به ایران وارد شده بود؛ بازگرداندن اشیای تاریخی فرهنگی کشور افغانستان درزمان جنگ های افغانستان با شوروی سابق وهمینطور در زمان حکومت طالبان بر افغانستان و اشیاء تاریخی کشور عراق در زمان جنگ عراق و آمریکا اشاره کرد که اشیاء مربوط به این کشورها که به ایران وارد شده بودند بر اساس کنوانسیون 1970 یونسکو به کشورهای مبداء بازگردانده شدند.

مدیرکل امور موزه‌ها اضافه کرد: کشور آمریکا نیز تاکنون دو بار در رعایت این کنوانسیون اشیاء مربوط به ایران را عودت داده که نوبت اول بازگرداندن شیردال حدودا دوسال قبل و نوبت دوم بازگرداندن این 73 قلم مهر و مهره سفالی در هفته گذشته بوده است.

کارگر تصریح کرد: زمانی که اشیای متعلق به یک فرهنگ و تمدن از طریق غیر قانونی و قاچاق به کشور دیگری جابه جا و منتقل می شود از آنجایی که اینگونه جابجایی غیر رسمی و با هدف فروش و کسب در آمد اتفاق افتاده است و اینکه کشور مقصد ممکن است کارشناس و متخصص حوزه فرهنگی شی مورد نظر را نداشته باشد، کارشناسی کردن و تشخیص اصل یا بدلی بودن آن شیء بر عهده کشور مقصد و ضبط کننده آن اثر نیست، با توجه به این امر مهم، جابجایی اثر به مبدا آن صرفا بر اساس شناخت ابتدایی از آن اثر و اینکه از کجا قاچاق و منتقل شده است صورت می گیرد ؛ به عنوان مثال ما الزاما کارشناس و متخصص در خصوص شناختن آثار تاریخی مربوط به تمدن مصری و تمدن آثار کشورهای بین النهرین را نداریم اما می توانیم تعیین کنیم این اثر صرف نظر از اصل بودن یا کپی و تقلبی بودن از نظر شکل و نحوه ساخت و جنس آن می تواند مربوط به کدام کشورو تمدن باشد .

وی افزود: در مورد شیردال صحبت هایی مبنی بر اصل نبودن آن یا عودت ندادن شی‌ء اصل توسط دولت آمریکا به ایران رواج پیدا کرد که باید گفت شیء تحویل شده به ایران دقیقا همان شیء اخذ شده از انتقال دهنده غیر قانونی و قاچاقچی بوده است و فرآیند اجرایی و انجام کنوانسیون از سوی کشور امریکا کاملا قانونی و به درستی انجام گرفته است.

کارگر ادامه داد: بازگردانده شدن 73 قطعه مهر و مهره سفالی پخته شده که برخی از آنها دارای کتیبه و منحصر به فرد و خاص هستند و بعضی از آنها متعلق و مربوط به پادشاهان دوره ساسانی هستند را می توان ناشی از روابط و شرایط ارتباطات کنونی که در اثر لغو تحریم ها به وجود آمده است دانست، ما از مقامات و مسئولین وزارت امور خارجه کشورمان و همینطور مسئولین این اقدام در کشور آمریکا که زمینه بازگشت این اشیا را به محل و جایگاه اصلی آن یعنی داخل مرزهای سرزمینی ایران فراهم آورده اند سپاس‌گزاریم .

وی همچنین اضافه کرد: ما برای کسب نتیجه مطلوب در اتفاقاتی که در حوزه فرا ملی می افتد نیازمند همکاریهای جهانی هستیم و امروز زمانی نیست که ما بتوانیم بدون این گونه همکاری‌ها، حتی در حوزه میراث فرهنگی کاملا موفق باشیم.

مدیرکل امور موزه ها در خاتمه گفت: این اشیا که در سال 2002 میلادی در فرودگاهی در کشور آمریکا ضبط شده بود و در آن کشور نگهداری می‌شد، هفته گذشته با تلاش و پی‌گیری‌های مقامات وزارت امور خارجه به کشورمان عودت داده شد و در هفته میراث فرهنگی بیست و هشتم تا سی و یکم اردیبهشت ماه در مجموعه موزه ملی ایران در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت .