«حکمرانی نخبگانی» و برون‌رفت از چالش‌ها

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، روح الله دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری در نشست با نخبگان بابیان این‌که یکی از لازمه‌های اساسی کشور، حکمرانی نخبگان است، ادامه داد: نظام مسائل و چالش‌ها به قدری شفاف شده است که در کشور مشکلی برای شناخت مسائل نداریم و عمده مشکلات، مشخص هستند؛ اما آن‌چه که امروز برای حل مسائل کشور به آن نیاز داریم و کم‌تر از ضرورت و اهمیت آن آگاه هستیم، نقش آفرینی نخبگان در عرصه حکمرانی است که در صورت تحقق این امر، مشکلات کشور حل خواهد شد.

دهقانی با بیان این‌که امروز بیش از هر زمان دیگری در کشور به راه‌کار‌های همه جانبه‌گرا برای حل مسائل مشخص نیاز داریم، افزود: جامعه نخبگانی کشور است که می‌تواند راهکار‌های همه جانبه‌گرا را ارائه دهد و در عرصه حکمرانی، نقش آفرینی مطلوبی داشته باشد. حل مسائل کشور، صرفا با راهکار‌های همه جانبه گرا و جامع از سوی جامعه نخبگانی حل می‌شود.

وی با تاکید بر حمایت و میدان‌سازی برای نقش آفرینی نخبگان در ارائه راهکار و حل مسائل گفت: در بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری این نگرش حاکم است که از هر فردی که کشورش را دوست داشته باشد و می‌تواند گامی برای پیشرفت و حل مسائل کشورش بردارد، باید مورد حمایت قرار گیرد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به این‌که حکمرانی و مدیریت کشور این روز‌ها بیش از زمان دیگری نیازمند راهکار‌ها و مدل‌های مدیریت مبتنی بر نخبگی و نوآوری است، ادامه داد: کشوری که به مدیریت متکی با منابع نفتی عادت کرده، امروز برای برون‌رفت از بحران‌ها و مشکلات خود، نیازمند راهکار‌های نوآورانه و حکمرانی جامعه نخبگان است؛ باید بپذیریم که دوران درآمد‌های نفتی دهه‌های ۷۰ و ۸۰ برای کشور تکرار نخواهد شد و پیاده‌سازی آن مدل‌های توسعه، دیگر امکان پذیر نخواهد بود.

دهقانی، یکی از ضعف‌های موجود را نبود لایه شفافیت و اطلاع‌رسانی دقیق در حوزه دستاوردها، توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود دانست و گفت: اگرچه در کشور چالش‌های مدیریتی و کاستی‌های جدی وجود دارد، اما این‌که کل فضای کشور را با چنین رویکردی بسنجیم و به دستاورد‌هایی که واقعیت هستند توجه نداشته باشیم، رویکرد صحیحی نیست.

وی افزود: مقایسه شرایط فعلی کشور با یک اروپای ایده‌ال صحیح نیست و می‌بایست دستاورد‌ها را مبتنی بر واقعیات سنجید. ایران کشوری که در ۴ دهه اخیر با مسائل و چالش‌های گوناگونی مواجه بوده، موفق شده است با وجود تمامی موانع و چالش‌ها، در مسیر پیشرفت به تلاش خود ادامه دهد و دستاورد‌های ارزشمندی را حاصل کند.

وی با بیان این‌که در نگاه و مواجهه بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری نسبت به نخبگان به استعداد‌ها و نخبگان ایرانی مقیم و غیر مقیم، تفاوتی وجود ندارد، عنوان کرد: از نظر بنیاد و معاونت، نخبگان صرفاً خارج رفته‌ها نیستند و همواره افرادی که بتوانند اثرگذاری مطلوبی برای کشور داشته باشند، از منظر بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی، نخبه هستند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری گفت: عدم آگاهی جامعه نخبگان، فعالان زیست‌بوم فناوری، نوآوری و متخصصان از ظرفیت‌های ویژه حمایتی و زیرساختی که در کشور وجود دارد، چالشی جدی است که باید با آگاهی بخشی و اطلاع رسانی دقیق، فرصت ها، زمینه‌های فعالیت، تسهیلات و امکانات کشور به آگاهی این جامعه برسد و در این صورت، بسیاری از مسایل حل خواهد شد.

دهقانی ادامه داد: یکی از اقداماتی که در راستای به کارگیری نخبگان و متخصصان، برنامه‌ریزی و اجرایی شده است، شکل‌گیری ستاد‌های توسعه فناوری‌های راهبردی و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در حوزه فناوری‌های تحول ساز، همچون هوش مصنوعی و رباتیک است. همچنین برنامه ریزی برای راه اندازی یک هاب بزرگ در ابعاد ملی با ظرفیت حداقل یک هزار متخصص برای تسلط و راهبری فناورانه در آن حوزه خاص در دست اقدام است. در این برنامه ملی برای راه اندازی این هاب ملی در ۶ حوزه فناورانه اقدامات لازم صورت گرفته و مقدمات آن فراهم شده است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان، با تاکید بر این‌که می‌بایست مقوله مهاجرت نیز واقع‌گرایانه و با در نظر گرفتن تمامی ابعاد آن مورد توجه قرار بگیرد، ادامه داد: قطعاً مساله مهاجرت امری جدی و نیازمند توجه است و نباید این واقعیت را پنهان کنیم؛ اما باید مساله مهاجرت را مبتنی بر واقعیت‌ها نگریسته و بررسی شود. فضاسازی‌های سیاسی و رسانه‌ای در بزرگ‌نمایی و غیر واقع‌نمایی این پدیده بسیار تاثیرگذار بوده‌اند و اگرچه سایر کشورها، برای نیروی انسانی نخبه و توانمند ما در جهت توسعه خودشان برنامه دارند، اما فرزندان این کشور نیز از علاقمندی به کشور و خانواده خود برخوردارند؛ باید آنان را به سوی نقش آفرینی در جایی که به آن تعلق دارند حمایت و هدایت کرده و زمینه‌های لازم را برای فعالیت آنان فراهم کنیم.

به گفته دهقانی، معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان، به عنوان یک نهاد تسهیل‌گر و زمینه‌ساز، تلاش می‌کند تا زمین بازی و میدان نقش آفرینی را برای آنان فراهم کند. قانون جهش تولید دانش‌بنیان و اجرایی کردن ظرفیت‌های خوب این قانون، توافق‌ها با دستگاه‌ها و نهاد‌ها برای رفع نیاز‌ها به دست متخصصان و دانش‌بنیان‌ها، حمایت از نظام‌های تامین مالی و سرمایه در گردش، تسهیلات و خدمات برای نخبگان، تنها بخشی از اقداماتی هستند که زمین بازی را برای نخبگان و شرکت‌های دانش بنیان هموار می‌کنند.

در این نشست صمیمی که با حضور ناصر باقری مقدم قائم مقام بنیاد ملی نخبگان و امیرحسین میرآبادی رئیس مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی برگزار شد تعدادی از دانشجویان خارج از کشور، دیدگاه‌ها و دغدغه‌هایشان را با رئیس بنیاد ملی نخبگان در میان گذاشتند.