وضعیت قرمز کشور از منظر پوشش گیاهی/ معرفی  کانون‌های خارجی گرد و غبار 

به گزارش خبرنگار علم و فناوری آنا، دکتر علی‌محمد طهماسبی بیرگانی در سلسله نشست‌های آینده پژوهشی برنامه‌های حفاظت و احیای دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور که به صورت و بینار در محل فرهنگستان علوم برگزار شد، گفت: مطالعات مشترکی میان سازمان هواشناسی، زمین شناسی، سازمان منابع طبیعی انجام شده است.

وی با بیان اینکه در این راستا  اقدام به شناسایی مناطق غبارخیز کردیم، گفت:«رطوبت خاک»، «پوشش سنگفرش» و «بافت خاک» و «پوشش گیاهی»شاخص های این مطالعه است. 

به گفته وی، از منظر فرسایش پذیری کشور بر اساس شاخص پوشش گیاهی در وضعیت قرمز قرار دارد.

وی با تاکید بر اینکه در گام بعدی تمام داده‌های ایستگاه‌های همدیدی کشور را در بازه ۱۵ ساله جمع آوری کردیم و بر اساس داده‌های به دست آمده نقشه‌های شار قائم داخلی فرسایش بادی، توفان ماسه و گرد و غبار در کشور (میزان برداشت غبار در واحد سطح) را تهیه کردیم.

دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار خاطر نشان کرد: بر اساس این نقشه، مناطق دارای شار گردوغبار، ۵۶.۷ میلیون هکتار و مقدار غبار خیزی ۵ میلیون تن در سال می‌شود. همچنین متوسط غبارخیزی در کشور ۵۵ کیلوگرم بر هکتار در سال برآورد شده است.

طهماسبی با تاکید بر اینکه ۲۳ استان کشور دارای کانون گرد و غبار هستند، گفت: ۶ استان کشور به ترتیب خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان و هرمزگان ۸۵ درصد غبارخیزی کشور را دارند.

به گفته وی خراسان جنوبی با ۶ میلیون هکتار غبارخیزی در صدر جدول مناطق گرد و غبار قرار دارد و بالاترین میزان غبارخیزی در این استان در مرز ایران و افغانستان در یزدان‌آباد است.  

وی اضافه کرد: سطح کانون‌های گرد و غبار ۲۳ استان غبار خیز، ۳۴.۶ میلیون هکتار و متوسط مقدار غبارخیزی آن‌ها ۴.۲۴ میلیون تن در سال است. متوسط مقدار غبارخیزی کشور ۱۲۲ کیلوگرم بر هکتار در سال است.

طهماسبی اضافه کرد: با همکاری دانشگاه تهران کل نقشه‌های کاربری را با استفاده از نرم افزار، تصاویر ماهواره‌ای و سنجش از دور نقشه‌های کاربری اراضی مناطق غبارخیز کل کشور را به روز رسانی کردیم. بر اساس نتاج این بررسی‌ها ۴ میلیون و ۳۸۱ هزار و ۴۲۱ هکتار اراضی بدون پوشش داریم که ۱۰.۳۰۷ درصد این مناطق را شامل می‌شود. میزان پیکره‌های آبی و پهنه‌های مرطوب ۰.۹۰۸ درصد، مراتع خوب و متوسط ۶.۸۰۶ درصد و مناطق فقیر ۳۵.۰۳۴ درصد این اراضی را تشکیل می‌دهد.

دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار یادآور شد: کل مساحت مناطق غبار خیز تالاب‌های کشور دارای مساحتی برابر یک میلیون و ۴۶۳ هزار و ۱۱۲ هکتار و با شدت غبارخیزی متفاوت است.

وی اضافه کرد:از این میزان مساحت غبارخیز، ۷۹۸ هزار و ۷۹۸ هکتار معادل ۵۴.۶ درصد دارای غبارخیزی کم و ۴۵۳ هزار و ۲۶۶ هکتار معادل ۳۰.۹۸ درصد با غبارخیزی متوسط است. همچنین ۱۴.۴۲ درصد از این مساخت با شدت غبارخیزی زیاد و خیلی زیاد است.

طهماسبی کل مساحت کانون‌های غبارخیز را ۲۷۰ میلیون هکتار و با مجموع غبار ۱۴۷ میلیون تن غبار در سال دانست و گفت: مجموع غبار خیزی ویژه ۵۴۰ کیلوگرم بر هکتار در سال است.

**معرفی  کانون‌های خارجی گرد و غبار 

به گفته وی کانون‌های خارجی گرد و غبار در منطقه غرب و مرکز آسیا را مورد بررسی قرار دادیم، گفت: شمال عراق که در غرب ایران، کانون‌های شمال عربستان و جنوب شرق و شمال عراق ( شامل جنوب غربی استان‌های خورستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و بوشهر)،‌ کانون جنوب عربستان، امارات و جنوب شرقی عراق (شامل استان‌های فارس، کرمان، هرمزگان)،‌ کانون‌های شماره ۷ و ۸ (افغانستان و پاکستان) و در ایران شامل جنوب شرق استان سیستان و بلوچستان، کانون افغانستان و پاکستان و در ایران شامل شرق خراسان جنوبی، کانون ترکمنستان در شمال شرقی استان‌های خراسان رضوی و حراسان شمالی، کانون شماره ۵ (شمال عراق) شمال غربی استان‌های اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و زنجان و کانون شماره ۶ (ترکمنستان) در شمال گیلان، مازندران و گلستان از جمله کانون های خارجی گرد و غبار هستند.

 وی با اشاره به سیاست‌ها و راهبرد‌های مصوب ستاد ملی گفت: در ستاد ملی و راهبردی گرد و غبار سیاست‌های کاهش فشار بهره برداری از منابع زیستی در مناطق غبارخیز و پیشگیری از توسعه آن‌ها، ارتقا توان آمادگی مقابله و سازگاری با پدیده گرد و غبار در مناطق غبارخیز و غبارناک، ارتقا اعتماد و سرمایه اجتماعی برای مدیریت مناطق غبار خیز، ارتقا همکاری‌های بین‌المللی برای کنترل منشا‌های خارجی گرد و عبار با مشارکت کشور‌های همسایه و استفاده از ظرفیت‌های بین المللی  مصوب شده است.

انتهای پیام/

میترا سعیدی کیا