فناوری پیشرفته دستگاه «گامانایف» قاتل جان تومور‌های سرطانی

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، طی سال‌های اخیر از سرطان یک غول بی شاخ و دم ساخته شده، اما ابتلا به حالت‌های مختلفی از آن را می‌توان جلوگیری و یا با تشخیص اولیه، بسیار از آن‌ها را درمان کرد. با توجه به گسترش سرطان در کشور و اختلال در درمان ضایعات مغزی، تیم پزشکی کشور متوجه نیاز کشور به دستگاه «گامانایف» شدند. دستگاهی پیشرفته که به عنوان یک فناوری جدید برای درمان توده‌های مغزی، می‌تواند بدون جراحی و با روش درمانی اشعه، توده‌های سرطانی فرد بیمار را تحت درمان قرار دهد.

در ۲۰ سال اخیر دستگاه گامانایف بیش از ۸۸۰۰ بیمار سرطانی را در جهان تحت درمان قرار داده که با نتایج مطلوبی در کنترل و توقف روند این بیماری همراه شده. در حال حاضر این دستگاه که از جدیدترین روش‌های درمان توده‌های مغزی در جهان محسوب می‌شود، برای اولین بار در کشور در مرکز گامانایف مجتمع بیمارستانی یاس راه اندازی شده است.

سه شنبه ۵ دی‌ماه بود که مرکز گامانایف ایران طی مراسمی با حضور محمد اسلامی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و بهرام عین الهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افتتاح و به بهره برداری رسید که وزیر بهداشت در این مراسم، دستگاه گامانایف را از روش‌های غیردارویی مهم در درمان سرطان عنوان کرد. گامانایف سلول‌های سرطانی همچون توده‌های مغزی را که با سرعت هر چه بیشتری در حال تکثیر هستند با استفاده اشعه از بین می‌برد.

**نور امیدی برای درمان بیماران تومور مغزی

آرش جعفریه رئیس مرکز گامانایف در مورد این دستگاه به خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، گفت: در گذشته کشور با مرکز گامانایف به عنوان مرکز خیریه برخوردار بود که فعالیت این مرکز از سال ۹۵ متوقف شد و مردم از دریافت این خدمات محروم شدند و بیماران جهت درمان به کشور‌های همسایه که از این دستگاه برخوردار هستند، مراجعه می‌کردند. در ترکیه، هند، عربستان، کویت و کشورهای همسایه، مراکز گامانایف وجود دارد که بیماران ناگزیر از صرف هزینه های زیاد برای استفاده از آنها بودند. 

رئیس مرکز گامانایف وجود دو بنکر انرژی در بیمارستان یاس را دلیلی برای انتخاب این مرکز برای تبدیل شدن به مرکز رادیو سرجری و راه اندازی گامانایف دانست و گفت : در همین راستا تیم گامانایف در کشور تصمیم به راه اندازی آخرین مدل این دستگاه با تکنولوژی بالا در مجتمع بیمارستانی یاس گرفتند تا بخشی از مشکلات بیماران مبتلا به انواع سرطان و تومور‌ها رفع شود. همچنین کارگروه علمی آن نیز تعیین شده و با وسواس خاص علمی،  بیماران مناسب برای درمان انتخاب می شوند. 

**گامانایف چیست؟

 جراحی مغزگامانایف یک تکنیک رادیوسرجری بسیار جدید و پیشرفته از رادیوتراپی است که امواج پر قدرت گاما را به صورت نقطه‌ای ومتمرکز بر تومور‌های مغزی می‌تاباند. با قرار دادن نقطۀ تحت درمان در نقطۀ مرکزی (ایزوسنتر) دستگاه، بیشترین تخریب در ناحیه مورد نظر دریافت می‌شود، در حالیکه کمترین تخریب به بافت‌های سالم می‌رسد. روش درمانی رادیوسرجری گامانایف در مراکزرادیولوژی درمان سرطان انجام می‌شود. با توجه به پیچیدگی و پیشرفته بودن این روش و تجهیزات مورد نیاز، هزینه درمان با گامانایف بالاست. اما جراحی و عوارض آن را ندارد.

مزایای گامانایف شامل عدم نیاز به عمل بازدر بسیاری از تومورها، عدم نیاز به بیهوشی، عدم نیاز به برش و خونریزی، بازگشت بیمار به زندگی روزمره در کمترین زمان و عدم نیاز به دوره توانبخشی است.

**گامانایف برای درمان چه بیماری‌هایی قابل استفاده است؟

جعفریه درباره کاربرد این فناوری پیشرفته توضیح داد: گامانایف برای درمان تومور عصب شنوایی، تومور عصبی بین مغز و گوش، ناهنجاری‌های شریانی وریدی، بیماری پارکینسون، انواع سرطان چشم، تومور‌های مغزی اعم از تومور‌های بدخیم و خوش خیم و صرع کاربرد دارد.شرایط استفاده از این دستگاه شامل سن بیمار و نوع تومور است که به عنوان روشی برای جایگزین جراحی توصیه می‌شود.

**برای ارتقای گامانایف چه اقداماتی درنظر گرفته‌اید؟

رئیس مرکز گامانایف ایران با اشاره به توسعه روش های درمانی غیر تهاجمی بیماری سرطان و استفاده از فناوری های پیشرفته در کشور توضیح داد: درنظرداریم تا طی یکسال آینده فاز دوم گامانایف را به دستگاه شتاب دهنده خطی تجهیز کنیم. چرا که نگاه ما به این دستگاه ملی و فراملی است و باید توجه بسیاری در اشاعه علم و دانش در کشور داشته باشیم و از همه دستگاه‌های درمانی کشور به نحو احسن استفاده کنیم.

جعفریه، از نصب دستگاه و برگزاری دوره های آموزشی آن خبر داد و یادآور شد: آخرین مدل دستگاه گامانایف با تکنولوژی بالا در مجتمع بیمارستانی یاس راه اندازی شده است. همچنین کارگروه علمی آن نیز تعیین شده و با وسواس خاص علمی، بیماران مناسب برای درمان انتخاب می شوند. 

گفتنی است، گامانایف و پرتو درمانی به معنی تابانیدن اشعه ایکس به محدوده‌ای از بدن است که سلول‌های سرطانی در آن گسترش یافته اند؛ و سلول‌های بدخیم که با سرعت زیاد و خارج از کنترل در حال تکثیر هستند نسبت به سلول‌های طبیعی حساسیت بیشتری به اشعه دارند و با دریافت اشعه از تکثیر از بین خواهند رفت یا کاهش پیدا می‌کند. این درمان گاهی با عوارضی همراه است که شدت و ضعف آن بین افراد مختلف متفاوت است و شایع‌ترین عوارض زودرس، سوزش پوست سر، ریزش مو، تهوع، استفراغ، سرگیجه و سردرد است که در بسیاری موارد خفیف بوده و توسط اغلب بیماران باید تحمل شود تا این دوران به پایان برسد.