طرح اینترنت کودک هم‌راستا با نیازهای نوجوانان باشد

گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا- زینب خسروی، با پیشرفت تکنولوژی و توسعه فضای مجازی، در دو دهه گذشته شاهد رشد چشمگیر کاربران اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی هستیم. کاربرانی که رده‌سنی مختلفی از کودکان و نوجوانان گرفته تا افراد مسن را دربرمی‌گیرد. به ویژه که در زمان شیوع ویروس کرونا، آموزش کودکان ما با استفاده از اینترنت و حضور در فضای مجازی ادامه پیدا کرد، این شرایط باعث وابستگی آن‌ها به فضای مجازی شده است؛ بنابراین باتوجه به اهمیت دسترسی به شبکه ارتباطات برای همه کاربران در سنین مختلف نگرانی زیادی از بابت کیفیت محتوای متناسب با نیاز کاربران خردسال وجود دارد.

از طرفی نیاز‌های رده‌سنی کودک و نوجوان با بزرگسالان متفاوت است. کودک مرز بین خیال و واقعیت را نمی‌شناسد و دنیای عینی برای او با دنیای خیالی و فضای مجازی درهم تنیده است. همچنین، دنیای ذهنی کودک از محرک‌های محیطی تاثیر می‌پذیرد. تعادل بین این دو کنش، کودک را به سمت تعادل و سازگاری می‌برد. در حال حاضر فضای مجازی فضایی نیست که کودک را به سمت تعادل ببرد و خود همین فضا منشا بسیاری از اضطراب‌ها و به‌هم ریختگی‌های این رده‌سنی است. 

با این حال بر هیچکس پوشیده نیست که فضای مجازی زیرساخت خوبی است تا به صورت بهینه، اثربخش و ایجابی از آن بهره لازم را برد، اما نکته‌ای که همواره باید مورد توجه باشد، این است که برای استفاده از این فضا باید برنامه‌ریزی‌هایی صورت بگیرد تا خطرات و سواستفاده‌های احتمالی به خصوص برای رده‌سنی کودک و نوجوان زیان آفرین نشود. در این راستا با سعید امینیان، مدیر فناوری اطلاعات صندوق توسعه ملی به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

دسترسی به فضای مجازی متناسب با قوانین باشد

وی درباره اینکه مهم‌ترین چالش و مانع پیش روی سالم‌سازی فضای مجازی به‌ویژه برای رده‌سنی کودک و نوجوان را چه می‌دانید، گفت: دسترسی به اطلاعات در فضای مجازی باید متناسب با اشخاص و قوانین مربوطه باشد. در کشور‌های دیگر هم به همین صورت است؛ خیلی از محتوا نباید در اختیار سنین زیر قانونی (زیر ۱۸ سال) قرار گیرد و اگر شرکت‌ها و سایت‌های دیگر این‌کار را انجام دهند، عملا خلاف مقررات عمل کرده و مشمول جریمه می‌شوند. محتوای مناسب برای هر سنی باید در زمان خاصی در اختیار قرار گیرد که بتواند فضای سالمی برای استفاده آن فراهم باشد. در ابتدا ما باید بدانیم که چه محتوایی برای کدام رده سنی مناسب هست تا شناسایی و طبقه‌بندی شوند. از طرفی دیگر ما باید زیرساختی داشته باشیم با قوانین و فرهنگ خودمان متناسب باشد. از نظر فنی هم باید امکاناتی فراهم کنیم که بتوانیم از گروه‌های سنی مختلف که زیر سن قانونی هستند، حمایت‌های لازم را انجام دهیم تا در فضای مجازی از آن‌ها سواستفاده نشود. این موارد، نیاز به فرهنگ‌سازی دارد.

امینیان در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی در این زمینه صورت گرفته، اظهار کرد: در حال حاضر بر روی زیرساخت‌های حقوقی کار شده و به نظرم تلاش‌هایی صورت گرفته است، اما از نظر زیرساخت‌های فنی کمی ضعف داریم و هنوز روی آن کار نکرده‌ایم. به نظرم در این زمینه می‌توان از الگو‌های کشور‌های دیگر هم بهره گرفت و از آن استفاده کرد تا الگویی مناسب با فرهنگ کشورمان ایجاد کنیم. ما در شروع این راه هستیم و هنوز جای کار دارد. بهتر است در این زمینه از تجربیات کشور‌های مختلف استفاده کنیم.

طرح اینترنت کودک هم‌راستا با نیازهای نوجوانان باشد

مدیر فناوری اطلاعات صندوق توسعه ملی درباره اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به تازگی پروژه اینترنت کودک با رونمایی از سایت ۴۵۶.ir را آغاز کرده است و چنین طرحی تا چه میزان می‌تواند عامل کاهش آسیب‌های فضای مجازی باشد، بیان کرد: طرح‌هایی همانند ۴۵۶ به تنهایی کفایت نمی‌کند. چند نکته وجود دارد، فقط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به تنهایی نمی‌تواند در این زمینه تاثیرگذارباشد. کنار آن سایر نهاد‌های مربوطه هم از جمله وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ... هم باید همکاری کرده تا زیرساخت‌های فرهنگی آن ایجاد شود تا مردم و گروه‌های مختلف جامعه با آن آشنا شوند. از طرفی محدودیت‌های مختلفی مثل فیلترینگ، بستن برخی سایت‌ها و ... وجود دارد، اما ابزار‌های هوشمندی در اختیار کودک و نوجوان قرار دارد که آن‌ها به راحتی می‌توانند با نصب فیلترشکن‌ها، کل محتوا‌هایی که در دسترسشان نیست، پیدا کنند و متاسفانه آسیب‌پذیر می‌شوند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: از طرفی اگر ما زیرساخت اینترنت کودک یا محتوای آن را به صورت غنی فراهم نکنیم، عملا استفاده‌ای از آن نخواهند کرد. متعاقب آن به استفاده از اینترنت عادی رو می‌آوردند و بحث دسترسی به فیلترشکن و آسیب‌هایش ادامه دار خواهد شد. به نظرم قبل از اینکه طرح ۴۵۶ و اینترنت کودک عملیاتی شود و در دسترس آحاد مردم قرار گیرد، محتوای غنی و درستی باید برای آن فراهم شود تا نیازهای نوجوانان را برآورده کند، اگر نیاز‌های آن‌ها برآورده نشود آن را کنار گذاشته و به سراغ بستر‌های دیگر می‌روند.

بیشتر بخوانید:

خلأ قانون‌گذاری عامل نابه‌سامانی فضای مجازی برای کودکان/ محیط رقابتی امن میان تولیدکنندگان محتوا ایجاد شود

خسارت جبران‌ناپذیر نابه‌سامانی اینترنت برای کودکان/ خانواده‌های ایرانی از شیوه‌های کنترل کودک در فضای مجازی اطلاعی ندارند

«اینترنت کودک» سردرگمی والدین برای حفظ امنیت روانی کودکان را رفع می‌کند/ رونمایی از لیست سفید، زرد و نارنجی اینترنت کودک تا پایان تابستان

در اجرای قوانین و هدایت یکپارچه ضعف داریم

امینیان در پاسخ به این پرسش که شورای عالی فضای مجازی از ظرفیت و ابزار لازم برای ایفای نقش تنظیم‌گری فضای مجازی برخوردار است؟، عنوان کرد: ما در حوزه قانون‌گذاری قوانین پایه‌ای و اساسی کم نداریم، وجود دارد، اما در اجرای قانون‌ها، مدیریت و هدایت یکپارچه ضعف داریم. سازمان‌ها و نهاد‌های مختلفی هستند که خودشان خودرای شروع  به اجرای قوانین و دستورالعمل‌ها می‌کنند. در این راستا بهتر است یک مرکز واحد سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری کند و هم اجرای قوانین را رصد کند. مشکل این است که ما تعدد نهاد‌های تصمیم‌گیری داریم و در اجرا هم به صورت سلیقه‌ای برخورد می‌شود.

مدیر فناوری اطلاعات صندوق توسعه ملی با اشاره به اینکه ورود هر فناوری بدون در نظر گرفتن ابعاد مختلفش، باعث آسیب‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف خواهد شد، بیان کرد: هر فناوری در هر مکان و جایگاهی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید ابعاد مختلف آن و به ویژه فرهنگ استفاده از آن را در نظر گرفت. همچنین زیرساخت‌های لازم، قانونی، حمایتی و حاکمیتی و دولتی آن فناوری را دیده تا یک برنامه کامل و مناسبی ارائه شود. ورود هر فناوری بدون در نظر گرفتن این ابعاد، باعث آسیب‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف می‌شود. به نظرم دست‌اندرکاران امر و مدیران حوزه‌های مختلف باید همیشه این را مدنظر داشته باشند که ابعاد مختلف یک فناوری، ایده و طرح جدید را ببینند، برای آن برنامه‌ریزی کنند و اقدامات لازم را پیش‌بینی کنند.

انتهای پیام/۱۱۰/