دایرة المعارف دانش‌بنیان‌ها ۱۰۳؛
استفاده از دوربین‌های فروسرخ برای رمزگشایی از اسناد کهن
دانشمندان آلمانی برگی از دست‌نوشته‌های فرانتس شوبرت، آهنگساز بزرگ جهان، را با یک فناوری تازه بررسی می‌کنند تا جای مُهرهای کوچک کاغذسازان را که به «نقشاب» (watermark) معروف است، روی آن پیدا کنند.
به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ScienceNews، در این روش به جای استفاده از اسکنرهای معمولی، از دوربین‌های فروسرخ (مادون قرمز) استفاده می‌شود. جایی از کاغذ که زیر این مهرها کمی فشرده شده، نازک‌تر است و بنابراین زودتر گرم می‌شود و تابش فرو سرخ آن را تشخیص می‌دهد.
هاگن ایمل، پژوهشگر کتابخانه ملی برلین، درباره روش کار می‌گوید: «وقتی دست‌نوشته را روی سطح گرم می‌گذارم می‌توانم فورا مهر نقشاب را ببینم. همزمان می‌توانم آن را ثبت و به کامپیوتر منتقل کنم. در چند ثانیه اول، وقتی که برگه در شفاف‌ترین حالت خود است و هنوز جای جوهر ظاهر نشده می‌توانم دنبال نقوش بگردم. اصل کار در این است».
تمامی کاغذسازی‌های برجسته اروپا تا ابتدای قرن بیستم روی تولیداتشان نقشاب می‌زدند. کاغذ، محصول مهم و گرانی بود و مُهر گذاشتن روی کاغذ مثل گذاشتن نشان تجاری روی تولیدات بود.
مارتینا ربمن، مدیر گروه موسیقی کتابخانه ملی برلین، درباره اهمیت این نقشاب‌ها می‌گوید: «نقشاب‌ها به ویژه وقتی مهم هستند که روی دست‌نوشته‌ها کار می‌کنیم، به خصوص برای تعیین سال و جای کتابت اسناد. به کمک نقشاب می‌توانیم بسیار آسان‌تر زمان و جای نوشته شدن یک سند را تعیین کنیم».
این فناوری از سوی دو گروه تحقیقاتی در دانشگاه برانشویگ ساخته شده و تاکنون در دو کتابخانه و مرکز اسناد به کار گرفته شده است. این دوربین‌ها را همچنین می‌توان برای جست‌وجوی نقشاب در آثار هنری نیز به کار برد. از جمله آثار موزه چاپ و تصویرگری در برلین که نزدیک به ۶۸ هزار دست‌نوشته موسیقی قدیمی را در اختیار دارد.
به احتمال بسیار زیاد کار با فناوری فروسرخ روی دست‌نوشته‌های موسیقی ادامه خواهد داشت و رازهای دیگری را در چند سال آینده آشکار خواهد کرد.
انتهای پیام/
