ترکیب نمادهای ملی‌گرایی و مهدویت در سرود «سلام فرمانده»/ این اثر درسی است تا کارهای‌ خود را جهانی‌ کنیم

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نشست بررسی ابعاد و اثرات بین‌المللی سرود «سلام فرمانده» با حضور چهار تَن از کارشناسان این حوزه توسط دفتر موسیقی واحد فرهنگی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.

در ابتدای این نشست، علیرضا بلیغ، عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر با بیان اینکه اگر بخواهیم به جنبه‌های هنری سلام فرمانده از جهات فنی آن ورود کنیم کمتر می‌توان ویژگی ممتاز یا منحصر به فردی در آن یافت، افزود: تا جایی که اخبار را بررسی کردم این اثر در زمان تولید هیچ پشتیبانی خاصی که حساب آن را از دیگر کارهای مشابه در سطح کشور جدا کند، نداشته بلکه با همکاری یک گروه کوچک، جوان، با دغدغه‌های دینی و انقلابی در شهرستان کوچکی که حتی مرکز استان هم نیست تولید شده است. بنابراین قضاوت درباره آن باید بر اساس میزان دسترسی آن به امکاناتی باشد که به لحاظ تجهیزات، توانمندی‌های هنری، فنی و رسانه‌ای در اختیار داشته است.

وی در ادامه گفت: آنچه که تا حدی می‌تواند توضیحی قانع‌کننده برای توجه به این اثر چه در بعد ملی و چه در ابعاد بین‌المللی باشد تجربه‌ای است از یک فقدان که محور اصلی این اثر است؛ فقدان امام. فقدان امام در اینجا به منزله فقدان آینده است. ما شیعیان خاطره ه‌ای تاریخی و جمعی از امام چونان کانون مذهب مان داریم.

بلیغ در ادامه با بیان اینکه وعده تاریخی به شیعیان در باب انتقام خون به ناحق ریخته شده امام حسین(ع) نه تنها امام را در نظر ما از وجه اسطوره‌ای خارج و به نیرویی سیاسی بدل می ‌کند، اظهار داشت: همراهی مخاطب عمومی با این اثر از آن روی است که سلام فرمانده این فقدان را با لحنی، اگرچه ناتوان اما درست بیان می‌کند. لحن یادآوری این فقدان و اساساً لحن انتظار صرفاً لحنی آکنده از شکوه و ناله و حسرت نیست بلکه لحنی حماسی، سیاسی و امیدوار است که حتی اگر غم این فقدان را نیز در خلال بیانش به یاد آورد اما در خطاب خویش به «فرمانده» وفاداری‌اش به آن آینده و آمادگی برای مواجه با دشواری‌ها، تحقق این وعده را اعلام می‌کند.

سجاد اسلامیان، فعال حوزه بین‌الملل نیز در ادامه با تاکید بر اینکه، ما قالب سرود را در انقلاب اسلامی از جریان‌های چپ اقتباس کردیم اما در دهه شصت بروز و ظهور سرود به اوج می رسد، افزود: با تولید آثاری مثل «خجسته باد این پیروزی» مانند خیلی از بخش‌های دیگر انقلاب، سرود و موسیقی ما هم به خارج از مرزها صادر می‌شود. بنابراین سلام فرمانده اولین سرودی نیست که در خارج از کشور هم مورد استقبال قرار می‌گیرد و ما پیش از این نیز آثاری که در دیگر کشورها هم خوانده شود، داشته‌ایم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی با رسانه شکل گرفته است، گفت: در بین رسانه‌ها از کتاب تا چیزهای دیگر، به نظر می‌رسد، سرود و صدا تاثیر بیشتری دارد. هم سختی تولید آن کمتر است و هم ترجمه و جهانی شدن آن راحت‌تر اتفاق می‌افتد. خوب است آن‌ها که در حوزه دیپلماسی فرهنگی کار می‌کنند این مدیوم را جدی‌تر بگیرند.

اسلامیان ضمن نقد به جریان‌های دیپلماسی فرهنگی کشور، تصریح کرد: هر جامعه‌ای باید برای دیگران پیامی داشته باشد و ما هم باید برای غیر شیعیان پیامی داشته باشیم، سلام فرمانده درسی است تا ما کارهای‌ خود را جهانی‌تر کرده و صرفا براساس مولفه‌های شیعی و ایرانی نباشد تا دایره گسترده تری از افراد را در بر بگیرد.

وی در ادامه دلیل پخش گسترده این اثر را برخلاف دیگر آثاری که بعد از شهادت حاج قاسم تولید شده‌اند، تبلور مفهوم حماسی در آن خواند و اظهار داشت: برخی در آثار دیگر مدام نوحه می‌کنند و عزا می‌گیرند ولی تنها بر بعد از دست دادن حاج قاسم تکیه می‌کنند و ما شاهد تبلور حماسی در آن ها نیستیم.

حسن رضا نقوی، فعال حوزه رسانه و کارشناس حوزه پاکستان در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا رسانه‌های برون مرزی ایران در فعالیت رسانه‌ای خود آنگونه که باید موفق نیستند؟ گفت: چون ما گاهی مجبور هستیم حرف‌های دیپلماسی را بزنیم. افکار خودمان را صریح نمی‌گوییم. ولی آنجایی که بطور آشکار گفتیم این فکر ما هست، مردم قبول و استقبال کردند.

وی با تاکید بر اینکه مهدویت در دل مردم امید ایجاد می‌کند، اظهار داشت: بسیار لازم است که در مورد این سرود حرف زده شود، اما اصل مطلب سرود هم مهدویت است که باید مطرح شود. چرا این سرود گرفت؟ چون این سرود حرف دل مردم است. امروزه تئوری‌هایی مثل پایان تاریخ بذر ناامیدی را در دل مردم می‌کارد. اما مهدویت در دل مردم برای آینده امید ایجاد می‌کند. به این دلیل مردم آن را قبول کردند.

مجری پاکستانی شبکه سحر اردو با بیان اینکه در پاکستان همه حزب‌های شیعه ولو اینکه ممکن است با هم اختلاف داشته باشند، افزود: با همه اختلافات اما احزاب های مختلف پاکستانی، گروه‌های سرود شان را فرستادند تا این سرود را آن هم در میدان آزادی لاهور بخوانند، اما الان وظیفه ما این است که افکار و اعتقادات خودمان را به جامعه بین الملل نشان بدهیم. یکی از راه‌هایی که ما می‌توانیم این عقاید نظام مقدس اسلامی و ولایت فقیه را به جهانیان برسانیم، همین سرود است.

نقوی در ادامه افزود: بیاییم در همین حوزه رسانه و سرود به بچه‌های دیگر در کشورهای مختلف کمک بکنیم و به آن‌ها یاد بدهیم تا بتوانند کارهایی را هم تولید بکنند. البته در این بین سازمان‌های فرهنگی ما بعضا رقابت منفی با هم دارند که این خیلی بد است و باید اصلاح شود.

مرتضی آل کثیر، فعال رسانه‌ای در بخش پایانی نشست ضمن بیان اینکه هر اثری که بتواند جوهره فرهنگی یک جامعه را به خوبی بازنمایی کند مورد استقبال قرار می گیرد، تصریح کرد: در این اثر شاهدیم که نمادهای ملی‌گرایی مثل میرزا کوچک خان در کنار تفکر مهدویت به اضافه اندیشه نظام اسلامی در کنار یکدیگر آمده اند. بعد همراه آن سوژه‌ای هم مثل سلام نظامی پسر بچه‌ها را داریم که این خیلی خوب است.

وی با بیان اینکه که امروز همه ما در فضای مجازی در حال جهاد اکبر هستیم، گفت: خط مهدویت را یکی از بزرگترین جهادها خواند که در خط مقدم آن هنرمندان از شاعر تا موسیقی‌دان باید حضور داشته باشند.

آل کثیر در پاسخ به این پرسش که آیا حاکمیت خواسته برای این موضوع برنامه ریزی داشته باشد؟ اظهار داشت: خواسته است اما نتوانسته است سیر طبیعی خودش را برود. یعنی گاهی اوقات تاکید زیاد روی بعضی موضوعات باعث شده یا اثر به انحراف برود یا کار در شأن ما به عنوان ام القرای جهان اسلام نبوده.

این فعال رسانه‌ای در پایان ضمن تحلیلی از فرم این سرود، گفت: اگر می شد تکثر گرایی در سرود از حیث فرم و موضوع، در تصویر برداری هم وجود می داشت یعنی ما در این ویدئو افراد دیگری که در این کشور قرار دارند و به امام زمان(عج) هم علاقه دارند اما طرز فکرشان متفاوت است را می داشتیم، شاید این مخالفت‌ها دیگر با آن نمی‌شد.

انتهای پیام/۴۱۶۷/