تلاش محققان دانشگاه آزاد اسلامی برای درمان آرتروز زانو/ وابستگی ایران به داروهای خارجی کاهش می‌یابد

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا-هانیه حیدری، در آرتروز زانو یا استئوآرتریت غضروف مفصلی زانو به تدریج ساییده و فرسوده می‌شود، در این حالت استخوان‌های مفصلی در تماس مستقیم با هم قرار می‌گیرند. از آنجایی که غضروفی وجود ندارد، لغزندگی و ضربه‌گیری مناسبی نیز وجود ندارد. در نتیجه استخوان‌ها روی هم ساییده شده و باعث درد، تورم و کاهش توانایی حرکتی زانو می‌شود. تزریق داخل مفصلی یکی روش‌های درمانی آرتروز زانو است، در این حالت مایع ژله‌ای و غلیظی به نام هیالورونیک اسید به فضای مفصلی زانو تزریق می‌شود. هیالورونیک اسید به صورت طبیعی در مایع سینوویال یا مایع مفصلی وجود دارد و باعث لغزندگی بیشتر سطح مفاصل می‌شود. ماده موثره هیالورونیک اسید فرمول پیچیده‌ای دارد و تنها سه شرکت در جهان توانایی تولید آن را در اختیار دارند. حال یکی از شرکت‌های فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی در تلاش است تا به فرمول ماده موثره هیالورونیک اسید دست پیدا کند.

بیشتر بخوانید:

معماری هم هوشمند شد/ طراحی و ترسیم نقشه ساختمان در ۳ دقیقه

به گفته مجید روانشاد، مدیرعامل این هسته فناور «آمپول ژلی که به مفصل زانو تزریق می‌شود دو مدل ماده موثره دارد. برخی از آنها با هیالورونیک اسید و برخی دیگر با پی‌دی‌آرال ساخته می‌شوند. هیالورونیک اسید در ژل‌های زیبایی برای حجم‌دهی به کار می‌رود. کار اصلی آن حجم‌دهی و جذب آب است و تا حدودی نیز به جوانسازی کمک می‌کند. فرمول هیالورونیک اسید پیچیده و سری است و شرکت‌های سازنده آن به هیچ عنوان این فرمول را به اشتراک نمی‌گذارند. باتوجه به نقش کلیدی هیالورونیک اسید در آمپول مفصلی زانو، دستیابی به فرمولاسیون آن امری مهم به شمار می‌رود. در حال کار در این خصوص هستیم، البته تاکنون به ماده موثره دست نیافته‌ایم اما با یک پروسه چند ماهه می‌توان آن را پیدا کرد. محققان شرکت ما با همکاری یک شرکت داروسازی دانش‌بنیان روی فرمولاسیون سری هیالورونیک اسید و میزان مواد اولیه آن کار می‌کند. این پروژه از حدود دو سال پیش شروع شده اما هنوز به ماده موثره نرسیده‌ایم چراکه این کار به تجهیزات گران‌قیمت نیاز دارد و پروسه طولانی مدتی به شمار می‌رود. ساخت هیالورونیک اسید نیز باید براساس استانداردهای بین‌المللی انجام شود.»

استفاده از ماهی برای درمان زانو

وی بیان می‌کند « در ساخت داروهای پزشکی یکسری مواد اولیه ترکیب شده تا درنهایت ماده دارویی اصلی ساخت شود. فرمولاسیون ساخت ماده موثره در آمپول‌های مفصل زانو بسیار سری هستند و معمولا به اشتراک گذاشته نمی‌شود بلکه شرکت‌های دارای این فناوری ماده موثره را به شکل پودر به فروش می‌رساند. در نوع دوم آمپول‌های مفصل زانو از پی‌دی‌آرال استفاده می‌شود که ماده موثره آن از دی‌ان‌ای ماهی سالمون گرفته می‌شود. محققان ما در حال کار روی فرمول این ماده موثره هستند که ویژگی‌های اصلی آن جوانسازی و ترمیم‌کنندگی است. این پروژه اخیرا آغاز شده و راه طولانی در پیش داریم. در برخی کشورها محصولات آرایشی بهداشتی تولید می‌شود که ماده موثره پی‌دی‌آرال در آن به کار رفته است. پروسه طولانی را با سازمان غذا و دارو طی کردیم تا برخی از این محصولات را وارد کشور کرده و بررسی کنیم. علاوه‌بر بررسی نمونه‌های وارداتی، آنها را برای تجویز به پزشکان می‌دهیم تا بازخورد مصرفی این محصولات را به دست آوریم. همزمان بر توسعه فرمولاسیون این ترکیب نیز کار می‌کنیم چون واردات چنین محصولاتی به کشور به طور کامل متوقف شده و باید نمونه‌های مشابهی بومی‌سازی شوند.»

چالش‌های تولید دارو در کشور

روانشاد می‌گوید «تنها چند شرکت تولید دارو در کشور توانایی و فناوری مورد نیاز برای پر کردن سرنگ را دارند که اغلب دولتی هستند و با شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان همکاری ندارند. یک شرکت دانش‌بنیان داروسازی پیدا کردیم که ۹۰ درصد پروسه و تجهیزات برای تولید و پر کردن سرنگ‌ها را در اختیار دارد. وقتی بحث تولید آمپول مفصل زانو مطرح شد، شرکت‌ها به دو دسته تقسیم شدند، برخی مواد اولیه، سرنگ و سوزن را از کشورهای خارجی می‌خرند و در کارخانه پر می‌کنند و وارد بازار می‌کنند که همان مونتاژ کردن است. هر شرکتی تجهیزات و ملزومات لازم برای انجام این کار ندارد و در حال حاضر تنها یک شرکت در ایران توانسته به این روش آمپول مفصل زانو را تولید کند. دسته دوم شرکت‌هایی هستند که روی دستیابی به فرمول و کشف مواد اولیه آن کار می‌کنند. شاید برای تولید، خرید پودر از کشورهای خارجی راحت‌تر باشد اما شرکت ما از این پودر برای رسیدن به فرمولاسیون استفاده می‌کند. چند شرکت دیگر نیز مانند ما در این حوزه فعالیت می‌کنند اما تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌اند.»

بیشتر بخوانید:

گجتی که اختلالات کبد را بهبود می‌بخشد/ محصول ایرانی؛ سپری در برابر امواج مغناطیسی

به گفته مدیرعامل این شرکت «محققان ما به پایان کار نزدیک هستند و حدود سه ما دیگر به فرمول نهایی می‌رسند. البته راه درازی در پیش است چراکه مدارک باید به تایید سازمان غذا و دارو برسد. با توجه به این که دارو تزریقی است باید تست حیوانی و سپس تست بالینی روی انسان را نیز با موفقیت پشت سر بگذارد تا بتواند وارد بازار شود. بنابراین پروسه طولانی تا رسیدن این دارو به دست مصرف‌کننده داخلی وجود دارد. در حال حاضر با شرکت دانش‌بنیانی کار می‌کنیم که تجهیزات و امکانات لازم برای دستیابی به فرمولاسیون را در اختیار ما گذاشته با این حال هزینه‌های مالی بسیار است. ساخت فرمول هزینه‌بر است، دستگاه‌های اولیه برای دستیابی به ترکیب فرمول بسیار گران‌قیمت هستند، از سوی دیگر تولید این ماده موثره نیز هزینه دارد، بنابراین نیاز به منابع مالی زیادی داریم تا این محصول به بار بنشیند. در صورتی که به فرمول ساخت هیالورونیک اسید برسیم، به راحتی می‌توانیم آن را تولید و به کشورهای دیگر صادر کنیم.»

انتهای پیام/۴۰۲۱