بیش از ۸۰ درصد بازیهای موبایلی در کشور ردهبندی سنی شدهاند
گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان، صنعت بازیهای رایانهای در سراسر دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است و از دیدگاه کارشناسان بازیهای رایانهای تنها ابزار سرگرمی نیستند بلکه وسیله انتقال پیامهای فرهنگی و حتی سیاسی هستند. برخی کشورهای دنیا سالانه میلیاردها دلار هزینه برای ساخت انواع بازیهای کرده و محتوای تولیدی خود را برای دستیابی به اهداف گوناگون به کشورهای مختلف دنیا صادر میکنند.
باتوجه تفاوتهای فرهنگی و دینی کشورها با یکدیگر و نیاز به نظارت دائم بر بازیهای رایانهای سازمانها و نهادهای ویژهای برای کنترل محتوای سرگرم کننده کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در اقصی نقاط جهان ایجاد شده است. این سازمانها به طور مستمر محتوای انواع بازیهای رایانهای را از لحاظ هماهنگی با فرهنگ و آموزههای دینی و اجتماعی پایش میکنند. در ایران نیز نظام ردهبندی سنی بازیهای رایانهای به منظور نظارت بر تمامی بازیهایی که در اختیار گیمرها قرار میگیرد در مجموعه بنیاد ملی بازیهای رایانهای ایجاد شده است.
بیشتر بخوانید:
در همین رابطه با رضا احمدی، مدیر نظام ردهبندی بازیهای رایانهای(ESRA) بنیاد ملی بازیهای رایانهای گفتوگو کردیم. در ادامه مشروح این گفتوگو را مشاهده میکنید:
تعیین ردهبندی سنی بازی، لازمه اخذ پروانه انتشار
آنا: هم اکنون کشور از لحاظ ردهبندی بازیهای رایانهای در چه وضعیتی قرار دارد؟ چند درصد از بازیهای رایانهای که در اختیار گیمرها قرار میگیرد ردهبندی میشوند؟
احمدی: نظامهای ردهبندی سنی بازیهای رایانهای در دنیا از حدود بیست و هفت سال پیش شکل گرفتند. کشورهای مختلف بر اساس فرهنگ و قوانین خود، اقدام به طراحی و تدوین آنها کردند. نظامهای ردهبندی سنی این امکان را برای خانوادهها فراهم کردند تا بتوانند بازیهایی مناسب سن فرزندانشان را برای بازی کردن آنها انتخاب کنند. در کشور ما نیز از سال ۱۳۸۶ دغدغههایی در خصوص ردهبندی سنی بازی های رایانهای شکل گرفت تا آنجا که طراحی و تدوین چنین نظامی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به بنیاد ملی بازیهای رایانهای سپرده شد. از همان زمان کارشناسان این بنیاد در صدد برآمدند تا نظامی را ایجاد کنند که بر اساس محتوای آسیبرسان، بازیها را ردهبندی سنی کند.
بنیاد ملی بازیهای رایانهای ظرف مدت یک سال، پژوهشهایی را با سه رویکرد مطالعاتی (علوم و معارف اسلامی، روانشناسی و جامعه شناسی) آغاز کرد تا پیشوانهای علمی، برای کار اجرایی این نظام باشد. ردهبندی سنی بازیهای رایانهای از سال ۱۳۸۸ به طور رسمی آغاز شد و بسیاری از بازیهای موجود در کشور بر اساس محتوای آسیبرسان ردهبندی سنی شدند. در حال حاضر نیز طبق دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تمامی بازیهای رایانهای که به صورت قانونی در کشور منتشر میشوند باید پیش از عرضه از لحاظ محتوا ردهبندی سنی شوند و در واقع شرط لازم برای اخذ پروانه انتشار مشخص شدن ردهبندی سنی بازی است.
از زمان شروع فعالیت نظام ردهبندی سنی بازیهای رایانهای(ESRA) بیش از ۳۳ هزار عنوان بازی در پلتفرمهای رایانه رومیزی(PC)، کنسول و موبایل بررسی محتوایی و ردهبندی سنی شدهاند. بنیاد ملی بازیهای رایانهای میکوشد علاوه بر بررسی بازیهایی که به صورت قانونی در کشور منتشر میشوند سایر بازیهای موجود در بازار را نیز بررسی و از لحاظ سنی ردهبندی کند.
ارتقای سواد رسانهای خانوادهها به منظور کاهش آسیب بازیهای رایانهای
آنا: آیا نسبت به آخرین پیمایش بنیاد ملی بازیهای رایانهای میزان توجه والدین و گیمرها نسبت به ردهبندی بازیهای رایانهای افزایش یافته و وضعیت از لحاظ توجه به این نظام را برای آینده چطور ارزیابی میکنید؟
احمدی: طبق آخرین پیمایشی که بنیاد ملی انجام داد میزان توجه والدین به موضوع ردهبندی سنی بازیهای رایانهای ۷۸ درصد مشخص گردید. این آمار نشان میدهد خانوادههای ایرانی به مسئله ردهبندی سنی بازیهای رایانهای توجه میکنند ولی هنوز با شرایط ایدهآل در این زمینه فاصله داریم. بنیاد ملی بازیهای رایانهای در تلاش است تا میزان توجه والدین و بازیکنان به ردهبندی سنی را به بیش از ۹۰ درصد برسد. تحقق این هدف نیازمند آموزش و افزایش سطح سواد رسانهای خانوادهها و بازیکنان است.
در واقع بنیاد ملی میخواهد با آموزشهایی که به خانوادهها میدهد میزان توجه آنها به ردهبندی سنی بازیهای رایانهای را افزایش دهد. این نهاد در سالهای گذشته اقدامات خوبی را در این زمینه انجام داده است که به عنوان مثال میتوان به راهاندازی سایت «چه بازی» اشاره کرد. در این سایت بیش از ۳۰ هزار عنوان بازی به خانوادهها معرفی و محتوای این بازیها به نمایش گذاشته شده است. خانوادهها با مطالعه اطلاعات موجود در این سایت میتوانند بازی مناسب برای فرزند خود را انتخاب کنند. حتی گیمرها نیز میتوانند با توجه به اطلاعات قرار گرفته در سایت بهترین بازی را انتخاب کنند.
اگر تمامی پیمایشهایی که تاکنون توسط بنیاد ملی بازیهای رایانهای انجام شده است را بررسی کنیم مشخص میشود توجه خانوادهها به ردهبندی سنی بازیهای رایانهای در سالهای اخیر بیشتر شده است. یکی از دلایل افزایش توجه خانواده به ردهبندی سنی بازیها ارتقای سواد رسانهای آنها است.
تعیین رده سنی بیش از ۸۰ درصد بازیهای موبایلی
آنا: باتوجه به اینکه بخش زیادی از بازیهای دیجیتال در اختیار کاربران تحت پلتفرم موبایل و به صورت آنلاین هستند امکان ردهبندی این بازیها تا چه میزان وجود دارد؟ آیا امکان نظارت بر این بازیها همانند آنچه در پلتفرمهای دیگر مشاهده میکنیم فراهم است؟
احمدی: با گسترش گوشیهای هوشمند در کشور و عرضه گسترده این دستگاههای دیجیتال در جامعه، بازیهای مخصوص پلتفرم موبایل مورد توجه گیمرها قرار گرفت و در همین راستا بنیاد ملی بازیهای رایانهای از سال ۱۳۹۴ ردهبندی سنی بازیهای این پلتفرم را در دستورکار خود قرار داد. در مراحل اولیه ردهبندی سنی بازیهای موبایلی بنیاد ملی بازیهای رایانهای با دو گروه جلسات متعددی را برگزار کرد. گروه اول بازیسازان ایرانی بودند که با فراگیر شدن بازیهای مخصوص این پلتفرم به سمت تولید بازیهای بومی روی آوردند. گروه دوم نیز فروشگاههای دیجیتال عرضه کننده بازیهای موبایلی بودند.
بنیاد ملی بازیهای رایانهای به صورت روزانه بازیهای موبایلی موجود در فروشگاههای مجازی را مورد بررسی قرار میدهد. اگر بازی شناسایی شود که با فرهنگ کشور و قوانین جمهوری اسلامی ایران هماهنگی نداشته باشند بنیاد ملی بازیهای رایانهای به منظور جلوگیری از عرضه آن بازی از طریق ستاد تنظیم بازی اقدام میکند. خوشبختانه در سالهای اخیر تعامل خوبی بین بنیاد ملی بازیهای رایانهای و فروشگاههای عرضه بازیهای موبایلی ایجاد شده است و از همین رو کمتر بازی در کشور شناسایی میشود که مشکلات محتوایی داشته باشد. طبق آمار اعلام شده از سوی بنیاد ملی بیش از ۸۵ درصد بازیهای مخصوص پلتفرم موبایل در کشور ردهبندی سنی ۳+ و ۷+ دریافت کردهاند. یعنی اکثر بازیهای موبایلی امن و سرگرمکننده برای اقشار مختلف جامعه هستند.
آسیبشناسی دقیق بازیهای رایانهای با توجه به حوزههای مختلف فرهنگی و رفتاری
آنا: نظام ردهبندی بازیهای رایانهای را تا چه میزان بر کاهش آسیبهای فضای مجازی موثر میدانید؟ میتوان گفت این نظام نقش مهمی در کاهش آسیبهای فضای مجازی به ویژه در حوزه بازیهای دیجیتال دارد؟
احمدی: اساساً ایجاد نظامهای ردهبندی سنی بازیهای رایانهای در سراسر دنیا برای کاهش آسیبهای بازیها است. پیش از به وجود آمدن نظام ESRA در ایران هیچ الگوی مناسبی برای اینکه خانوادهها بتوانند انتخاب بازیهای متناسب برای سنین مختلف داشته باشند وجود نداشت. همچنین خانوادهها نمیتوانستند تأثیرات مخرب بازیها بر فرزندان خود چه به لحاظ جسمانی و چه به لحاظ روانی را بررسی کنند. در گذشته نگرانیهای زیادی از بابت محتوای موجود در بازیها در جامعه وجود داشت. همانطور که میدانید موضوع انتقال فرهنگ از طریق بازی مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان است و اکثر این فرهنگها مغایر با فرهنگ ایرانی-اسلامی است و از همین رو بنیاد ملی بازیهای رایانهای وظیفه خود دانست که نظام ردهبندی سنی برای بازیهای رایانهای را ایجاد و اجرا کند.
بنیاد ملی بازیهای رایانهای سه رویکرد روانشناسی، جامعهشناسایی و علوم و معارف اسلامی را برای طراحی نظام ردهبندی بازیهای رایانهای در نظر گرفت. بحث روانشناسی به دلیل تأثیر خاص بازیهای رایانهای بر روان بازیکنان مورد توجه قرار گرفت. موضوع جامعهشناسی به علت تسری برخی از آسیبهای بازیهای رایانهای در حیطههای فرهنگی و اجتماعی ارزیابی شد و در نهایت مسئله علوم و معارف اسلامی نیز به دلیل بهرهمندی مردم مسلمان ایران از آموزههای دینی در اولویت ارزیابیهای بنیاد قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
بازیسازان ایرانی در طراحی بازیهای موبایلی رقبای خارجی را پشت سر گذاشتند/ سودآوردی بالای صنعت «گیم» در صورت عرضه بینالمللی
در نظام ردهبندی سنی بازیهای رایانهای کوشش شده است که علاوه بر تعیین رده سنی مناسب هر بازی در سایت «چه بازی» هر آنچه را که خانوادهها در حوزه بازیهای رایانهای نیاز دارند قرار دهیم. در واقع به خانوادهها کمک کردیم تا مواجه درستتری با بازیهای رایانهای داشته باشند. بنیاد ملی برای همراهی خانوادهها در تمامی مراحل انتخاب و استفاده از بازیهای رایانهای از سال گذشته سامانه تلفنی با شماره ۵۸۱۲۹ و همچنین سایتی را راهاندازی کرده است که مشاورههای لازم را ارائه میدهد. قطعاً بنیاد ملی بازیهای رایانهای تمام تلاش خود را میکند تا تمامی بازیهای در اختیار گیمرهای ایرانی کمترین میزان آسیبرسانی و بیشترین بهره مثبت را داشته باشد.
انتهای پیام/۴۱۴۴
انتهای پیام/