حقایقی در مورد دانشمندی که اینشتین از او قدردانی کرد/ ادوین هابل چگونه بزرگ‌ترین پدیده نجومی قرن را کشف کرد؟

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، دانش بشر نسبت به کیهان تا همین چندی پیش بسیار ناچیز بود، برای مثال از دیدگاه بشر هیچ کهکشان دیگری در فاصله دور وجود نداشت. در حقیقت کمتر از یک قرن پیش بسیاری از دانشمندان معتقد بودند که تنها یک کهکشان وجود دارد و آن هم کهکشان راه شیری خودمان است.

اما هنگامی که در ۳۰ دسامبر ۱۹۲۴، ادوین ‌هابل اخترشناس آمریکایی اعلام کرد شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد کهکشان راه شیری تنها یکی از کهکشان‌های موجود در جهان است، همه چیز تغییر کرد. در آن زمان تصور بشر نسبت به جهان پیرامون ما بسیار محدود بود و ما حتی سیاره‌های منظومه شمسی را هم به‌سختی شناسایی کرده بودیم، به همین علت این یافته جدید مردم عادی را متعجب کرد و حتی بسیاری از منجمان تا خود یافته‌های‌ هابل را مورد بررسی قرار ندادند، به نتایج وی اعتماد نکردند. در این نوشتار برخی از حقایق زندگی مردی که علم نجوم را برای همیشه تغییر داد(به عبارت دیگر، حقیقت جهان را به نمایاند) ذکر شده است.

هابل نجوم و اخترشناسی را متحول کرد

در دهه بیست میلادی، ‌هابل با مشاهده آسمان از طریق تلسکوپ ۱۰۰ اینچی واقع در کوه ویلسون در کالیفرنیای جنوبی به نوعی تاریخ‌ساز شد. او با نگاهی به سحابی آندرومدا، ستاره‌هایی را یافت که شبیه به ستاره‌های کهکشان ما بودند(هر چند آنها کم‌نورتر بودند). یکی از آن ستارگان متغیر دلتا قیفاووسی بود که اخترشناسان می‌توانند از آن برای اندازه‌گیری فاصله‌های نجومی استفاده کنند.

بیشتر بخوانید:

نگاهی به وسعت فضا/ از نقطه پایانی دنیا چه می‌دانید؟

می‌دانم قبل از «انفجار بزرگ» چه اتفاقی افتاده است

بین قدر مطلق و دوره تناوب نور این دسته از ستارگان رابطه معینی وجود دارد. بنابراین به‌راحتی می‌توان به واسطه داشتن تناوب قدر ظاهری آنها به یک قدر مطلق رسید و از طریق نسبت گرفتن، مسافت آنها را نسبت به مبدأ به دست آورد. به کارگیری متغیر دلتا قیفاووسی، روشی معمول در اندازه‌گیری فواصل بین‌کهکشانی در عصر حاضر است.

کشف متغیر دلتای قیفاووسی به هابل اجازه داد تا استنباط کند که سحابی آندرومدا تنها یک خوشه از ستارگان در همین حوالی نیست بلکه یک کهکشان کاملاً متفاوت است. این کشف بزرگ ‌هابل موجب شد رفته‌رفته باورهای علمی سابق تغییر یابد و طی دهه سی میلادی تقریباً تمام اخترشناسان برجسته متقاعد شوند که کهکشان راه شیری فقط یکی از میلیون‌ها کهکشان موجود در جهان است. کشف این مسئله که بیش از یک کهکشان در جهان وجود دارد انقلابی را در عرصه علم نجوم ایجاد کرد و باعث شد ‌هابل به عنوان بزرگترین اخترشناس تاریخ از دوران گالیله‌ به‌ بعد شناخته شود.

کهکشان‌ها شکل و اندازه ثابتی ندارند

هابل ظرف یک سال آنقدر آزمایش‌های مختلف انجام داد که در سال ۱۹۲۵ اعلام کرد کهکشان‌های جهان گیتی دارای شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی هستند و همانطور که ستارگان با یکدیگر تفاوت دارند، هیچ دو کهکشانی عیناً شبیه هم نیستند.

با این وجود او برای مطالعات محققان نجوم، نوعی تقسیم‌بندی را وضع کرد که تا به امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد. یافته‌های‌ هابل نشان می‌داد برخی از کهکشان‌ها مانند کهکشان راه شیری و آندرومدا شکل مارپیچی دارند، اما برخی دیگر به توپ بیسبال یا تخم‌مرغ شبیه هستند و تعدادی هم اصلاً شکل خاصی ندارند. ‌ هابل همچنین نشان داد که کهکشان‌ها از نظر ذرات تشکیل‌دهنده به یکدیگر شبیه هستند.

کمک هابل به آلبرت اینشتین

اینطور نبود که ‌هابل پس از این کشفیات بزرگ، گوشه‌نشین شود و یا از شهرتی که برای خود دست‌وپا کرده‌ لذت ببرد و فقط در دانشگاه‌ها تدریس کند. در حقیقت کشف اینکه کهکشان ما تنها کهکشان موجود جهان نیست تنها آغاز راه برای‌ هابل بود. او پس از آن، به اندازه‌گیری فاصله‌ها و سرعت‌ها در اعماق فضا ادامه داد و دریافت که کهکشان‌ها هر چه بیشتر از یکدیگر فاصله داشته باشند، با سرعت بالاتری از یکدیگر دور می‌شوند. یافته‌های او که در سال ۱۹۲۹ منتشر شد، منجر به این تصور عمومی شد که جهان در حال انبساط است. این نکته از جهات دیگری نیز دارای اهمیت بود.

آلبرت اینشتین مبدع نظریه نسبیت، در سال ۱۹۱۷ شاخه کیهان‌شناسی نسبیتی را پایه‌گذاری کرد. در آن هنگام، اینشتین همسو با جریان غالب عصر خود، جهان گیتی را ایستا فرض می‌کرد و به همین علت پارامتر جدیدی (با عنوان ثابت کیهانی) را به معادله‌های اولیه خود اضافه کرد. اما او جلوتر متوجه تناقضاتی شد که با ایستا فرض کردن جهان به وجود می‌آمد. بعدها اینشتین افزودن ثابت کیهانی به نظریه نسبیت را بزرگترین اشتباه علمی زندگی‌اش قلمداد کرد.

کشف ‌هابل در ارتباط با ایستا نبودن جهان، مهر تأییدی بر نظریه‌های اینشتین زد و به همین جهت او شخصاً از هابل برای حمایت از یافته‌هایش در نظریه نسبیت تشکر کرد. همچنین یافته‌های ‌هابل به اثبات نظریه انفجار بزرگ ختم شد که امروزه از آن به عنوان اصلی‌ترین عامل پیدایش جهان یاد می‌شود.

هابل یک ورزشکار مستعد و توانمند بود

هابل در ایام کودکی و نوجوانی تنها به فضا فکر نمی‌کرد! او شیفته ورزش بود و زمینه‌های فعالیت گسترده‌ای داشت. منابع موجود نشان می‌دهد که ‌هابل دست‌کم در بسکتبال، فوتبال و بیس‌بال به عنوان یک بازیکن حرفه‌ای شناخته می‌شد. او همچنین رکورد ایالتی پرش ارتفاع را شکست و در هنگام تحصیل در دانشگاه شیکاگو دونده‌ای قهار بود. ‌ هابل حتی می‌توانست به عنوان یک بوکسور موفق در تاریخ شناخته شود. او با اینکه خود هیکلی کمابیش قلمی داشت، یک بار قهرمان سنگین‌وزن آلمان را ناک‌اوت کرد. موفقیت‌های‌ هابل در عرصه ورزشی بار دیگر بر آن ضرب‌المثل قدیمی فارسی صحه می‌گذارد که «عقل سالم در بدن سالم» است.

معلم محبوب دوران دبیرستان!

مسائل زیادی در مورد زندگی ‌هابل هست که جای بررسی و تحقیق بیشتری دارد. او خود نیز بعداً در مورد این وجوه از زندگی خود صحبت نکرد، با این وجود ما می‌دانیم که ‌هابل به مدت یک سال در دبیرستان نیوآلبانی ایندیانا در زمینه فیزیک، ریاضی و اسپانیایی تدریس می‌کرد و در همان سال مربی تیم بسکتبال مدرسه نیز بود. تیم تحت هدایت‌ هابل در شهر خود موفق عمل کرد و پس از ورود به مسابقات ایالتی توانست در رتبه سوم قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید:

۱۰ عکس افسانه‌ای تلسکوپ هابل / قسمت اول + تصاویر

تلسکوپ تحقیقاتی هابل ۳۰ ساله شد/ انتشار تصویری از سنگ‌های قیمتی در کهکشان

اگرچه او فقط یک سال در آن مدرسه تدریس کرد اما تأثیری قابل توجه بر جای گذاشت و دانش‌آموزان آن سال در سالنامه مدرسه تعریف و تمجیدهای بسیاری از او کردند، از جمله اینکه «او همیشه مایل به تشویق و کمک به ما در سر کلاس و میدان ورزشی بود.»

مشارکت در هر دو جنگ جهانی

هابل در سال ۱۹۱۷ مدتی کوتاه پس از اتمام دوره دکتری به خدمت سربازی رفت. او پس از یک سال خدمت در فرانسه به ایالات متحده بازگشت و مستقیماً به رصدخانه مونت ویلسون در پاسادنا، کالیفرنیا رفت و در آنجا تحقیقات خود را از سر گرفت. ‌هابل با شروع جنگ جهانی دوم، دوباره به خدمت ارتش درآمد و این بار به ارتش در توسعه فناوری‌ها و تجهیزات نظامی کمک کرد.

دانشمندی که هرگز برنده جایزه نوبل نشد

هابل با وجود دستاوردهای علمی‌اش، هرگز جایزه نوبل فیزیک را دریافت نکرد زیرا اخترشناسان در آن دوره برای دریافت این جایزه فاقد صلاحیت لازم شناخته می‌شدند(این قانون بعد از آن زمان تغییر کرد). با این حال او افتخارات دیگری کسب کرد! نام او هم روی یک سیارک و هم روی یک دهانه ماه گذاشته شده است. اما بی‌تردید مشهورترین چیزی که به اسم وی نامگذاری شده است تلسکوپ ‌هابل است. این تلسکوپ از سال ۱۹۹۰ تاکنون در مدار زمین قرار دارد و تصاویری شگفت‌آور را از جهان وسیع پیرامون ما ضبط کرده است.

این ابزار برای کل جامعه نجومی بوده و ناسا از اخترشناسان سراسر جهان دعوت کرده است تا با آن کار کنند. اگر درخواست آنها پذیرفته شود، یک سال فرصت خواهند داشت تا با هابل کار کنند و سپس یافته‌های خود را منتشر کنند. از طریق این تلسکوپ فضایی، اکتشافات برجسته‌ای همچون کشف «انرژی تاریک» و تخمین درباره قدمت جهان (۱۳ تا ۱۴ میلیارد سال) به دست آمده است.

انتهای پیام/۴۱۶۰/پ