تحلیل دو رویکرد «رئیسی» در مواجهه با کرونا و مسائل اقتصادی
گروه سیاست خبرگزاری آنا، علیرضا مزینانی؛ یکشنبه (۲۶ مردادماه) جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت به ریاست رئیسجمهور برگزار شد و در این جلسه سازمان برنامه و بودجه گزارشی از عملکرد منابع و مصارف عمومی بودجه سال ۱۴۰۰ و پیشبینیها در مورد وضعیت بودجه تا پایان سال ارائه کرد.
حجتالاسلام سیدابراهیم رئیسی پس از ارائه گزارش سازمان برنامه و بودجه دستورات مهمی در رابطه با بودجه کل کشور صادر کرد
بیشتر بخوانید:
چابکی و کارآمدی مهمترین شاخص کابینه دولت سیزدهم است
واکسن از راه واردات و تولید داخل و به هر شکل ممکن برای همه مردم تأمین شود
کابینه پیشنهادی «رئیسی» جوان و با انگیزه است/معدل تخصصگرایی بیش از دولتهای قبل
بر همین اساس و در خصوص دستورات اقتصادی رئیسجمهور، گفتوگویی با ساسان شاهویسی، کارشناس ارشد اقتصاد سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران انجام دادهایم که در زیر میخوانید:
آنا: طی روزهای اخیر جلسه کمیتههای اقتصادی برگزار شد و در این جلسه، حجتالاسلام رئیسی ۱۳ دستور اصلی را در خصوص مسائل اقتصادی صادر کرد؛ به عقیده شما کلیت این دستورات به عنوان اولین فرمانهای اقتصادی رئیسجمهور جدید، در شرایط کنونی چه تأثیری برای بهبود وضع معیشتی و اقتصادی دارد و آیا در این ۱۳ دستور، اولویتها لحاظ شده است؟
شاهویسی: مشخصاً در این شرایط مهمترین چارچوبی که برای صدور دستورات عالی توسط مقام ریاستجمهوری بایستی صادر شود، دستورات ثباتدهنده است. صرف نظر از اینکه شما بخواهید آسیبشناسی و ارزیابی کنید، بسترها و گلوگاهها را بشناسید، یکی از مهمترین محفوظات در فاصله دولت انتقالی یعنی از ۱۲ مرداد تا زمانی که در هفته آینده مجلس به وزرای مورد نظر حجتالاسلام رئیسی رأی میدهد، به غیر از جلساتی که رئیسجمهوری برگزار میکند و مسائل روزمره و اداره عمومی کشور را مورد تمشیت قرار میدهد، این است که ما الان کجا قرار گرفتهایم؟
به شکل نقطهای بعضی از دستگاهها کارآمدی نداشتند، بعضی از دستگاهها خیلی فرسوده شدهاند، بعضیها به شدت تحت فشار هستند، بعضیها تنهایی کار میکنند، بعضیها به شکل تیمی نمیتوانند کار کنند، میتوان به این موارد با چند جلسه و با اظهارنظر چند نفر از مقامات، رسیدگی کرد.
رئیسی میخواهد کشور ارزان اداره شود
به نظر میرسد که مهمترین مفروضی که برای حجتالاسلام رئیسی اولویت پیدا کرده و دستور داد سازمان برنامه به آن بپردازد این است که یک «گزارش شناخت» از اوضاع موجود جهت اداره کشور، برای وضعیت دریافتها و پرداختها، منضبط بودن آن یا به قولی انتظامی کردن حسابهای مالی صادر شود؛ در عین حال بایستی یک اصلاحیهای برای بودجه داده شود. بنده قبلا نیز عرض کردهام که معتقدم مهمترین مسئلهای که دولت جدید بلافاصله به آن میپردازد، یک اصلاحیه نسبت به سند بودجه ۱۴۰۰ است؛ زیرا با همه وعدهها و اولویتها و نقشه راهی که دولت سیزدهم انتخاب کرده، اما نهایتاً میتواند در چارچوب قواعد، مقررات و ظرفیتهای بودجه مصوب ۱۴۰۰ عمل کند، خیلی از آن قالبها در این اندازه نمیگنجد، این اندازه ظرفیت مناسب را برای کششپذیری یا به عبارتی تحریکپذیری بازار ندارد و نهایتاً اقناع اولیه را برای مردم فراهم نمیکند؛ در نتیجه بهترین کار این است که دولت، اصلاحیهای نسبت به بودجه بدهد و درخواست متمم کند.
در کنار این گزارش شناخت، درخواست تدوین لایحه اصلاحیه و متمم بودجه از یک طرف، آن را ملزمکردن به حرکت به سوی اصلاح ساختار، یعنی بسترسازی کردن برای اینکه چیزی که ما میخواهیم سال آینده به دست آوریم، از همین الان، از این متمم که در اختیار دولت سیزدهم قرار میگیرد، مسیرش را باز کنیم. ضمن اینکه ما میخواهیم کشور را ارزانتر اداره کنیم؛ نقدی که حجتالاسلام رئیسی داشت این بود که کشور، گران اداره میشود و این را هم در همین دستورات اعلام کرد که بایستی به طرف ارزانتر کردن اداره کشور پیش برویم.
حرکت به سمت تولید یک رویکرد اجتنابناپذیر است
البته اصلاحیههایی نیز در قابلیتمند کردن نیازهای مردم، در بحث معیشت، سلامت و ثبات اقتصادی وجود دارد. در عین حالی که مثلاً مسئله بورس امروز قابلیت اثرگذاری پیدا کرده، حرکت کردن به سمت تولید یک رویکرد اجتنابناپذیر است. در خصوص دستورات سیزدهگانه رئیسی در حوزه اقتصادی و در تمام موارد مانند ۹ دستور رئیسجمهور در ستاد ملی مقابله با کرونا، به نظرم میرسد که این دست اقدامات فوری رئیس دولت سیزدهم در دوره انتقالی و ارزیابیهای دقیق و بلافاصله، دستورهایی که بخشی از آن کوتاهمدت است و بخشی دیگر اثرگذاری میانمدت با تکمیل شدن تیم مدیریتی و کابینه سید ابراهیم رئیسی دارد، میتواند به عنوان قدمهای اولیه مناسب و مبارک ارزیابی شود.
آنا: رئیسجمهور دو روز پیش دستور داد دستگاهها برای آمادهسازی بودجه، با هماهنگی مجلس شورای اسلامی اقدام کنند. به عقیده شما اینکه وی میخواهد از مردادماه امسال برای بودجه سال آینده (۱۴۰۱) برنامهریزی کنند، نوید یک اصلاح در ساختار بودجه میدهد؟
شاهویسی: هماکنون اصلاحیهای موردنظر رئیسجمهور است و در کنار آن، درخواستهایی دارد. ما گزارش شناختی داشتیم از دیوان محاسبات نسبت به بودجه دو سال اخیر؛ مشخصاً سال ۹۸ که تأخیر داشت، سال ۹۹ گزارش شناخت دورهای را دیوان محاسبات ارائه میکرد. به نظرم حجتالاسلام رئیسی با رویکردی که دارد، میخواهد بودجه سال ۱۴۰۰ اصلاح شود، اما همین ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۰ هم که قرار است کشور اداره شود، مبتنی بر اصلاحات ساختاری بودجه حرکت کند. از این جهت فکر میکنم که وی با یک تیر دو یا سه نشان را میزند. رئیسجمهور نمیخواهد زمان و فرصت همفکری با مجلس را از دست دهد. البته فراموش نکنیم ما برنامه هفتم توسعه را هم در مسیر داریم که دولت باید دنبال پیشنویس لایحه آن باشد؛ یعنی ستاد تدوین برنامه بایستی شکل بگیرد. از طرف دیگر چه بسا دولت باید منتظر باشد که سیاستهای کلی از مجمع تشخیص و با نظر رهبر معظم انقلاب، نیز ابلاغ شود. به نظر میرسد رئیسجمهور نمیخواهد زمان را از دست بدهد و از همه این ظرفیتها در کنار همدیگر استفاده میکند تا به وسیله رابطه منطقی، اثرگذار و با عمق راهبردی بین سیاستهای کلان، قوانین موجود و روش و راهبردها و طرح اقدامی که دولت سیزدهم برای اداره امور کشور تنظیم میکند، از حداکثر هماهنگی در کوتاهترین زمان برخوردار شود.
آنا: اینکه رئیسجمهوری گفته است همه دستگاهها باید یک گزارش شناخت کامل از وضعیت موجود بودجه بدهند، از چه لحاظ اهمیت دارد که وی همه دستگاهها را به این کار موظف کرده است؟
شاهویسی: سالهای سال، از برنامه چهارم توسعه تاکنون، این دغدغه و آرزو بود که سازمان برنامه، بعداً معاونت برنامهریزی نظارت راهبردی و سازمان برنامه و بودجه و در یک دورهای، سازمان مدیریت و برنامهریزی، بودجه را عملیاتی کند. به نظر میرسد در دستورالعمل تدوین گزارش شناخت که توسط سازمان برنامه ابلاغ میشود و کارگروههای فکری جدید با سرعت آن را جلو میبرند و براساس آن ابلاغ میشود، رویکردهای شناخت مبتنی بر عملیاتی کردن جریان بودجه باشد.
از گذشته یک درآمد هزینهای تعریف میشد و یک نگاه، اگر نگوییم صددرصد معیوب، اما حداقل با ساختارهایی که ما تعریف کرده بودیم، بیش از ۹۰ درصد کارکرد دخل و خرج اداره کشور را معیوب میکرد. از این جهت به نظرم میرسد این گزارش شناخت، ضمن اینکه مکمل و قوامدهنده گزارش شناختی است که سازمان برنامه و بودجه در دوره جدید و با ریاست مسعود میرکاظمی تدوین میکند، از آن طرف میتواند مقوّم آن و بسترسازی برای پیشنویس بودجه عملیاتی دستگاهها برای سال آینده باشد.
انتهای پیام/
انتهای پیام/