تغییر ساختار جنگل‌ها به‌دست انسان‌های اولیه/ کشفی تازه در ارتباط با استفاده انسان از آتش

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، تسلط بر آتش به انسان‌ها، تسلط بر طبیعت را هدیه داد. به تازگی یک مطالعه به هدایت دانشگاه ییل در ارتباط با  انسان‌های اولیه نشان می‌دهد که آنها به طور قابل توجهی می‌توانستند اکوسیستم‌ها را از طریق شعله‌های آتش تغییر دهند.

این مطالعه که در مجله  ساینس ادونسز منتشر شده است، شواهد باستان‌شناسی(مجموعه‌های متکثر از مصنوعات سنگی از ۹۲،۰۰۰ سال پیش به این طرف) را با داده‌های زیست‌محیطی در سواحل شمالی دریاچه مالاوی در شرق آفریقا تلفیق می‌کند تا نشان دهد انسان‌های اولیه مهندسان اکوسیستم بوده‌اند! آنها از آتش به گونه‌ای استفاده کردند که از رشد مجدد جنگل‌های منطقه جلوگیری کرده و بوته‌های پراکنده را که امروزه وجود دارد ایجاد کند.

انسان‌های اولیه هوشمندتر از آنچه به نظر می‌رسید

جسیکا تامپسون(Jessica Thompson)، استادیار انسان‌شناسی در دانشکده هنر و علوم و نویسنده اصلی مقاله می‌گوید: «این اولین مدرکی است که نشان می‌دهد بشر اساساً اکوسیستم خود را با استفاده از آتش تغییر می‌داد. شواهد موجود در این منطقه حکایت از این دارد که انسان‌ها در عهد چهارم زمین‌شناسی یعنی پلیستوسن  در حال یادگیری استفاده از آتش به روش‌های کاملاً جدید بودند. در این مورد، آنها از طریق سوزاندن جنگل‌های منطقه را به بیشه‌های منظمی که امروز می‌بینیم تبدیل کردند.»  

تامپسون نویسنده این تحقیق با ۲۷ همکار دیگر از مؤسسات گوناگونی ایالات متحده، آفریقا، اروپا، آسیا و استرالیا و اداره موزه‌ها و بناهای تاریخی مالاوی همکاری کرده است تا بتواند این پروژه باستان‌شناسی را رهبری کند. مصنوعات بررسی‌شده توسط محققان در این تحقیق به در عصر حجر میانه در سراسر آفریقا برمی‌گردد، دوره‌ای که حداقل مربوط به ۳۱۵۰۰۰ سال قبل است. اولین انسان‌های مدرن در این دوره ظاهر شدند. سابقه باستان‌شناسی آفریقا، حکایت از پیشرفت‌های قابل توجهی در پیچیدگی شناختی و اجتماعی آن بازه زمانی دارد.

تامپسون پیش از اینکه الگوهایی داده‌های این ناحیه را مشاهده کند، چندین فصل کار باستان‌شناسی را در منطقه انجام داده است. محققان بدین طریق کشف کردند که سابقه باستان‌شناسی منطقه‌ای، تغییرات اکولوژیکی آن در نزدیکی دریاچه مالاوی وتجمع رسوبی که از ارتفاعات منطقه فرسایش یافته بود مربوط به همان دوره است که نشان می‌دهد این رویدادها به هم پیوسته‌اند.

سطح آب دریاچه مالاوی در طی دوران مختلف به شدت تغییر کرده است. در خشک‌ترین دورهِ دریاچه که آخرینِ آن حدود ۸۵۰۰۰ سال پیش به پایان رسید، آب دریاچه به دو پیکره کمابیش کوچک آب شور کاهش یافت. بر اساس این مطالعه، دریاچه سپس از نواحی خشک بازیابی‌شده و از آن زمان تاکنون سطح آن بالا مانده است.

داده‌های باستان شناسی از بیش از ۱۰۰ گودال حفرشده در صدها کیلومتر مخروط افکنه‌ای که در این زمان از سطح دریاچه‌های پایدار ایجاد شد، جمع آوری شده است. این داده‌ها بر اساس تعداد گرده و زغال چوبی که در کف بستر دریاچه قرار داشت و بعداً در یک هسته رسوبی طویل نشست کرده بود بازیابی شدند.

نتایج جالب توجه تحقیق

به گفته محققان، داده‌ها نشان می‌دهد که اندکی قبل از گسترش گونه‌های این منطقه، افزایش انباشت زغال رخ داده است. به رغم بالا رفتن مداوم سطح دریاچه که به ثبات بیشتری در اکوسیستم اشاره دارد، پس از آخرین دوره خشک‌سالی بر اساس اطلاعات گرده‌های فسیل‌شده از بستر دریاچه، تکثر گونه‌ها ثابت ماند. این مسئله از این جهت غیرمنتظره بود که در چرخه‌های قبلی اقلیمی، در محیط‌های بارانی جنگل‌هایی ایجاد می‌شد که زیستگاه غنی برای طیف گسترده‌ای از گونه‌های مختلف بود.

گرده‌هایی که در اواخر دوره پایدار این ناحیه مشاهده شد بسیار متفاوت از قبل بود. به طور خاص، درختان که باید سایبان‌های جنگلی متراکم و پیچیده ساختاری معمول را نشان دهند در اینجا دیگر معمول نیستند و با شبه‌گیاهانی جایگزین می‌شوند که به وضوح از طریق آتش‌سوزی و سوزانده شدن درختان فرصت عرض اندام پیدا کرده‌اند.

بر این اساس، محققان نتیجه‌گیری کرده‌اند که افزایش مصرف زغال سنگ و کمتر شدن جنگل‌ها نشان می‌دهد که بومیان با استفاده از آتش اکوسیستم را دستکاری کرده‌اند. از سوی دیگر، مقیاس تأثیرات زیست محیطی آنها در دراز مدت چیزی است که به طور معمول با کشاورزان و دامداران ارتباط پیدا می‌کند نه شکارچیان. این مسئله خود می‌تواند نظریه‌های اولیه دال بر روی آوردن انسان به کشاورزی طی ۱۲ هزار سال قبل را تغییر دهد.

امر دیگری که این مطالعه را تأیید می‌کند وضعیت خاک است. خاک در سراشیبی می‌غلتد مگر اینکه چیزی برای جلوگیری از آن وجود داشته باشد. بنابراین اگر درختان را حذف کنید، هنگامی که باران می‌بارد، خاک زیادی در این محیط به سمت سراشیبی حرکت می‌کند.

تامپسون می‌گوید مشخص نیست که دقیقاً چرا مردم مناظر طبیعی را سوزانده‌اند. ممکن است که آنها در حال آزمایش سوختگی کنترل‌شده برای ایجاد زیستگاه‌های خود بوده‌اند و یا ممکن است آتش‌سوزی آنها از کنترل خارج شده باشد. به هر ترتیب این امر، ناشی از فعالیت انسان است.

انتهای پیام/۴۱۶۰