ادعای جدید یک باستان‌شناسی؛
تغییرات آب‌وهوایی، تمدن‌های آسیای میانه را نابود کرد، نه حمله مغول
بررسی‌های جدید در مورد تمدن‌های آسیای میانه نشان می‌دهد علت انقراض این تمدن‌ها تغییرات آب‌وهوایی بوده است. این یافته‌های تازه پیش‌فرض‌های تاریخی در ارتباط با نابودی ناشی از حمله مغول را باطل می‌کند.
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، حوزه دریای آرال در آسیای میانه و رودخانه‌های اصلی اطراف آن یعنی آمودریا و سیردریا، برای بیش از 2000 سال مرکز تمدن‌های پیشرفته و قطب اصلی جاده‌های ابریشم بوده‌اند. زوال این منطقه به طور سنتی به حمله مغول در اوایل قرن سیزدهم میلادی نسبت داده می‌شود. اما مطالعه جدیدی که در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده است، این دیدگاه دیرینه را به چالش می‌کشد.
دکتر ویلم تونن(Willem Toonen) از دانشگاه وریج آمستردام می‌گوید: «در حالی که تمدن‌های بزرگ جهان قدیم در کنار رودخانه‌ها بیش از یک قرن مورد مطالعه باستان‌شناسی و علمی بوده‌اند، فرهنگ‌های شهری مبتنی بر آبیاری باستانی که در امتداد رودخانه‌های بزرگ آسیای میانه شکل گرفتند عملاً ناشناخته هستند. باستان‌شناسان در دهه پنجاه و شصت میلادی نشان دادند كه رودخانه‌های آمودریا و سیردریا كه در كوه‌های پامیر و تین‌شان در شمال غربی منطقه جریان دارند و سرانجام به دریای آرال می‌ریزند، مراكز رشد جوامع شهری از ماقبل تاریخ تا اواخر قرون وسطا بوده‌اند.»
تخمین زده می‌شود که زمین‌های حاصلخیز این منطقه مساحت 50،000 کیلومترمربعی داشتند و دو برابر بین‌النهرین بودند. زوال این منطقه در اواخر دوره قرون وسطا به طور کلی به ترکیبی از حمله ویرانگر مغول در اوایل قرن سیزدهم میلادی و انحطاط تدریجی شبکه تجارت جاده ابریشم نسبت داده می‌شود.
با این حال، زمینه‌های آب‌وهوایی و آب‌ریختی این تغییرات تا حد زیادی ناشناخته است و فقط تعداد معدودی از مکان‌ها از نظر رادیومتری تاریخ‌گذاری شده‌اند. محققان بدین منظور روی مکان‌های باستان‌شناسی و کانال‌های آبیاری فاراب که یکی از میراث جهانی یونسکو است و زمانی مرکز تجارت جاده ابریشم واقع در نقطه تلاقی رودخانه‌های سیردریا و آریس در جنوب قزاقستان بوده است، تمرکز کردند. آنها دریافتند که به رغم تخریب سکونتگاه‌ها، وجود تمدن در بسیاری از مکان‌های موجود در اطراف فاراب تا حداکثر در قرن نهم میلادی ادامه داشته است و پس از آن شواهد زیادی در مورد این تمدن‌ها وجود ندارد.
با این حال، حمله مغول و تخریب آنجا در سال 1219 میلادی، یعنی بیش از 200 سال پس از کاهش بارندگی و شواهد دال بر متروک شدن این ناحیه در مقیاس گسترده رخ داده است. ویلم تونن می‌گوید: «تحقیقات ما نشان می‌دهد که تغییرات آب و هوایی دلیل اصلی نابودی تمدن‌های فراموش‌شده کنار رودخانه‌های آسیای میانه بوده است، نه چنگیزخان مغول!»
انتهای پیام/
انتهای پیام/
