لزوم گسترش مدل ازدواج دانشجویی در دوران کرونا

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، ازدواج دانشجویی یکی از موضوعات مهمی است که تاکنون در دانشگاه‌های کشور اتفاق افتاده است. در حال حاضر با توجه به عدم حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها به دلیل محدودیت‌های کرونایی، از آمار این رخداد ویژه در دوران کرونا اطلاعاتی در دسترس نیست.

ازهمین‌رو بنا داریم پیرامون جزئیات ازدواج‌های دانشجویی در کشور و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن صحبت کنیم و به لزوم ایجاد زمینه برای افزایش تعداد ازدواج‌های دانشجویی و گسترش این مدل ازدواج در جامعه بپردازیم.

روند افزایشی تعداد ازدواج‌های دانشجویی در کشور

بررسی‌ها نشان می‌دهند تا پیش از شیوع ویروس کووید-19، روند تعداد ازدواج دانشجویی در کشور افزایشی بوده است. در سال 1398 و مطابق آمار، 18 هزار و 500 زوج در بیست و سومین مراسم ازدواج دانشجویی ثبت‌نام کرده‌اند که این عدد نسبت به آمار مشابه سال 97، حدود 16 درصد رشد داشته است.

البته آمار کلی ازدواج دانشجویی در کشور بیش از این تعداد است؛ زیرا جوان‌هایی که در دانشگاه ازدواج کرده‌اند و در طرح ازدواج دانشجویی ثبت‌نام نکرده‌اند، در این آمار به حساب نیامده‌اند. این در حالی است که طی سالیان اخیر از تعداد کل دانشجویان کاسته شده است و در مقابل روند افزایشی تعداد ازدواج‌ها قابل توجه است.

تعداد کل دانشجویان کشور به تفکیک سال تحصیلی:

سهم اندک دانشجویان متأهل از تعداد کل دانشجویان

با استناد به آمار دانشجویان متأهلی که در طرح ملی ازدواج دانشجویی ثبت‌نام کرده‌اند، می‌توان گفت که حدود 3.5 درصد از کل تعداد ازدواج‌های ثبت‌شده کشور در سال 98، سهم دانشجویان بوده است^. اما سهم دانشجویان متأهل از کل دانشجویان زیر یک درصد برآورد می‌شود که این عدد نشان از ناچیز بودن ازدواج‌های دانشجویی در مقایسه با جمعیت قابل توجه دانشجویان کشور دارد.

دوران کارشناسی رکورددار بیشترین تعداد ازدواج دانشجویی

مطابق آمار منتشر شده در سالنامه آماری سال 97 کشور، فراوانی تعداد دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی 98-1397 به شرح ذیل است:

آمار نشان می‌دهد که اغلب ازدواج‌های دانشجویی در دوران کارشناسی اتفاق می‌افتد. آمار ازدواج دانشجویی ارائه شده در سال 98 نیز بیان می‌کند که ۶۳ درصد از دانشجویانی که ازدواج کرده‌اند در مقطع کارشناسی، ۲۲ درصد در مقطع کارشناسی ارشد و ۹ درصد در مقطع دکتری حضور داشته‌اند.

خصوصیات منحصربه‌فرد ازدواج‌های دانشجویی

ازدواج دانشجویی به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، در جامعه می‌تواند به‌عنوان یک الگوی مناسب برای ازدواج جوان‌ها معرفی شود که در ذیل به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود.

اول آنکه پایداری در زندگی متأهلی دانشجویی بالاست. این مسئله را می‌توان از آمار بسیار پایین طلاق در میان ازدواج‌های دانشجویی دریافت. رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌های کشور اواخر سال 97 عنوان کرد که آمار طلاق در میان ازدواج‌های دانشجویی تنها حدود 6 درصد است.

همچنین نتایج تحقیقات مقاله «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت از زندگی ازدواج‌های دانشجویی» نشان می‌دهد که آمار طلاق در ازدواج‌های دانشجویی 2.3 درصد است. هرچند این میزان از طلاق نیز برای دانشجویان زیاد است، اما آمار طلاق در ازدواج‌های دانشجویی نسبت به دیگر ازدواج‌های جامعه بسیار پایین‌تر است که این موضوع نشان از پایداری و ثبات بالای زندگی‌های متأهلی دانشجویی دارد.

رضایت از زندگی مؤلفه دیگری است که در میان زندگی‌های متأهلی دانشجویی بسیار بالا است. یک مقاله با عنوان «بررسی عوامل مؤثر بر رضایت از زندگی ازدواج‌های دانشجویی» موضوع رضایت از زندگی در میان دانشجویان را بررسی کرده است و نتایج تحقیقات آن نشان می‌دهد که 98 درصد از دانشجویان متأهل از زندگی خود رضایت دارند.

وجود تفاهم و اشتراکات قابل توجه میان زوج‌های دانشجو و فرصت آشنایی و شناخت خوب قبل از ازدواج در ازدواج‌های دانشجویی، مؤلفه‌های مهمی هستند که باعث پایداری و ثبات قابل‌قبول و رضایت از زندگی بالا در میان زوج‌های دانشجو شده‌اند.

از دیگر خصوصیت‌های تحسین‌برانگیز ازدواج‌های دانشجویی آسان گرفتن زوج‌های دانشجو و خانواده‌های آن‌ها است. معمولاً زوج‌های دانشجو و خانواده‌هایشان توقّعات بالایی ندارند و سعی می‌کنند زندگی متأهلی دانشجویی ساده و غیر تجملاتی آغاز شود. همین مسئله منجر به کاهش شدید هزینه‌های شروع زندگی می‌شود.

از طرفی اغلب دانشجویان برای تشکیل خانواده مشکل اشتغال و مسکن دارند، اما حمایت خانواده‌ها در سال‌های اول زندگی جوان‌های دانشجو باعث کاهش قابل توجه مشکلات دانشجویان خواهان ازدواج می‌شود.

در حال حاضر وضعیت حمایت خانواده‌ها در جامعه از زوج‌های جوان دانشجو بسیار خوب است. بنا بر آمار موجود بیش از ۷۰ درصد ازدواج‌های دانشجویی توسط خانواده‌ها مدیریت می‌شوند. بنابراین نباید نقش خانواده را در این مسئله مهم نادیده گرفت. هرچند که ضروری است دولت نیز پابه‌پای خانواده‌ها حمایت‌های خوبی از تشکیل زندگی جوان‌ها در دوران دانشجویی به عمل آورد تا دختران و پسران در بهترین دوران زندگی خود بتوانند زندگی مشترک خود را آغاز کنند.

در سال جاری پیرامون تعداد ازدواج‌های دانشجویی کشور آمار رسمی اعلام‌نشده است، اما به‌احتمال‌زیاد محدودیت‌های کرونایی، همچون عدم حضور دانشجویان در دانشگاه منجر به کاهش تعداد ازدواج‌های دانشجویی خواهد شد.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که کاهش میزان این ازدواج‌ها به صلاح جوان‌های دانشجو و جامعه نیست، بنابراین باید تدابیری اندیشید تا حتی‌الامکان بتوان آمار سال‌های گذشته را حفظ کرد. مهم‌تر آن‌که با توجه به کاهش تعداد ازدواج‌های کشور در سال‌های اخیر و تشدید این وضعیت در دوران کرونا، ازدواج دانشجویی به دلیل خصوصیاتی که دارد می‌تواند در کشور به‌عنوان یک نمونه مطلوب ازدواج موردتوجه قرار گیرد تا در شرایط کرونا، آمار ازدواج و کیفیت آن در جامعه ارتقاء یابد.

گزارش: بهزاد خلیلی، پژوهشگر حوزه‌ جمعیت و خانواده

انتهای پیام/4084/پ