انتظاری در گفتگوی تفصیلی با آنا مطرح کرد؛
ادعای غلط وزارت ارتباطات درباره پیشرفت شبکه ملی اطلاعات/ توسعه این طرح کشور را در برابر تهدیدات خارجی ایمن می‌کند
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی گفت: وزارت ارتباطات طراحی جامعی از شبکه ملی ارتباطات ارائه نداده و گزارش‌های منتشر شده از سوی مدیران این وزارتخانه صحیح نیست.
گروه فناوری خبرگزاری آنا- علیرضا باجلان؛ در جهان امروز اینترنت و فضای مجازی به ابزاری برای انجام فعالیت‌های روزانه بدل شده و مردم در سراسر دنیا به حدی با این فضا درگیر شده‌اند که دولت‌ها خود را ملزم به کنترل و نظارت بر خدمات اینترنتی می‌دانند. وجود ابزارهای قدرتمند برای کنترل تاثیرگذاری فضای مجازی بر تک‌تک افراد جامعه یکی از شاخص‌های توسعه در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود.
ایران به عنوان کشوری در حال توسعه نیاز زیادی به شبکه اینترنت پرسرعت و باکیفیت دارد ولی کارشناسان معتقدند شبکه‌های مجازی باید به صورت کنترل شده خدمات خود را به کاربران ارائه کنند. در همین خصوص با محمدحسن انتظاری، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی گفتگو کرده‌ایم که در ادامه مشروح آن را مشاهده می‌کنید:
آنا: چندی پیش سخنگوی قوه قضائیه صحبت‌هایی مبنی بر وجود نوعی رهاشدگی در شبکه فضای مجازی کشور مطرح کردند و عدم اجرای سیاست‌ها و رهنمودها را علت ایجاد چنین شرایطی دانستند. شما این رها شدگی را چگونه تعبیر می‌کنید؟
انتظاری: اولین مصوبه شورای عالی شبکه ملی اطلاعات در دی ماه 92 تصویب و در همان زمان هم به وزارت ارتباطات ابلاغ شد. بر اساس این مصوبه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف شد که برنامه زمان‌بندی و معماری و مدل مفهومی شبکه ملی اطلاعات را ارائه دهد اما تاکنون اقدام جامعی در این خصوص انجام نشده است.
مقام معظم رهبری در آذرماه سال 98 نامه‌ای به رئیس جمهور نوشته و پیگیر انجام امور در برنامه راه‌اندازی و توسعه شبکه ملی اطلاعات شدند. مصوبه تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در سال 95 مجدداً در شورای عالی به تصویب رسید و آن هم ابلاغ شد ولی کماکان وزارت ارتباطات اقدام خاصی انجام نداده است.
عدم ارائه برنامه جامع توسعه شبکه ملی اطلاعات از سوی وزارت ارتباطات
وزارت ارتباطات شبکه ارتباطی کشور از قبیل زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی نسل سوم و چهارم اینترنت را توسعه داده است ولی در خصوص شبکه ملی اطلاعات که تعریف و الزامات خاص خود را دارد اقدام قابل توجهی صورت نگرفته و طراحی، زمان‌بندی و حتی مدل مفهومی و معماری آن به شورای عالی فضای مجازی ارائه نشده است.
بعد از ارائه گزارش وزارت ارتباطات درباره مراحل راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات مسئولان این وزارتخانه اعلام کردند راه‌اندازی این شبکه 80 درصد پیشرفت داشته است. گزارش مربوطه در اوایل سال 98 به دفتر مقام معظم رهبری و دفتر رئیس جمهور جهت ارزیابی ارسال شد. دفتر رهبری برای بررسی دقیق‌تر گزارش ارسال شده آن را به مرکز ملی فضای مجازی فرستاد.
اجرایی نشدن دقیق مصوبه شبکه ملی اطلاعات علت نابسامانی در فضای مجازی
ارزیابی در مرکز ملی فضای مجازی توسط تعدادی از اعضای حقیقی شورای عالی انجام شد و مشخص گردید پیشرفت 80 درصدی مطرح شده صحیح نیست و در واقع این میزان از پیشرفت در شبکه ملی اطلاعات صورت نگرفته است. واقعیت این است که وزارت ارتباطات در اجرای مصوبه مرتبط با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات تعلل کرده و همین موضوع باعث نابسامانی در فضای مجازی کشور شده است.
آنا: موضوع طراحی که به آن اشاره کردید و گفتید وزارت ارتباطات در آن حوزه ضعیف عمل کرده، دقیقاً چیست؟
انتظاری: طراحی شبکه ملی اطلاعات روش و فرآیند خاصی دارد. اولاً برای طراحی جامع شبکه ملی اطلاعات باید ساختار منسجمی در وزارت ارتباطات ایجاد می‌شد که هنوز هم ایجاد نشده است. دوم اینکه براساس آن ساختار باید فرآیند و روش مشخصی بر این شبکه حاکم باشد. وزارت ارتباطات برنامه را طراحی و الزاماتی را که در شورای عالی تصویب شده تبدیل به مشخصات سیستمی کند و طبق آن مشخصات منابع لازم استخراج شود.
آنا: مدیران وزارت ارتباطات خود را مسئول توسعه زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات می‌دانند و هرگونه مسئولیت برای طراحی محتوای شبکه ملی اطلاعات را رد می‌کنند در حالی که شورای عالی فضای مجازی این وزارتخانه را موظف به ارائه معماری لازم در شبکه ملی اطلاعات می‌داند. نظر شما در خصوص این تناقض چیست؟
انتظاری: وزارت ارتباطات تعریف خاص خود را از شبکه ملی اطلاعات ارائه می‌دهد که غلط است. این وزارتخانه باید همان مصوبه‌ای که دو بار، یعنی یک بار در سال 92 و یک بار هم به تفصیل در سال 95 به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است معیار طراحی و توسعه شبکه ملی اطلاعات قرار دهد.
مسئولان وزارت ارتباطات موضوع توسعه شبکه ملی اطلاعات را بعد از ابلاغیه مقام معظم رهبری پذیرفته‌اند یعنی بعد از تأخیر 6 ساله. به‌تازگی مختصصان این وزارتخانه معماری شبکه ملی اطلاعات را طراحی می‌کنند. البته هنوز هم مدیران وزارت ارتباطات طرح نهایی خود برای تصویب را به شورای عالی فضای مجازی ارسال نکرده‌اند.
بی‌توجهی به مصوبات شورای عالی فضای مجازی
وزارت ارتباطات در مسیر راه‌اندازی و توسعه شبکه ملی اطلاعات با رای و نظر خود عمل می‌کند و کاری به آرای اعضای شورای عالی فضای مجازی ندارد. تعریفی که آن‌ها از زیرساخت می‌دهند با تعریفی که در مصوبات شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسیده، متفاوت است. تمام متولیان امر در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات باید مصوبات شورای عالی را معیار قرار دهند و آن را پیاده‌سازی کنند.
آنا: معنی گوگل ملی چیست؟
انتظاری: شبکه ملی اطلاعات یا گوگل ملی، مفاهیم جداگانه‌ای هستند. باید شرایطی فراهم شود که تمام کاربران در کارگاه‌های آموزشی مرکز ملی فضای مجازی شرکت کرده و ابهامات آن‌ها در خصوص جزئیات این شبکه برطرف شود. یعنی همه با مفاهیم شبکه ملی اطلاعات، مصوبات شورای عالی فضای مجازی و دیگر موضوعات این حوزه به خوبی آشنا شوند.
موتور جستجوی ایرانی نیاز زیرساختی شبکه ملی اطلاعات است
یکی از اجزای شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت اطلاعاتی فضای مجازی است. در بحث زیرساخت اطلاعاتی اکنون به طرز محسوسی عقب هستیم. یکی از عقب‌افتادگی‌ها در این حوزه موتورهای جستجو است. موتور جستجو ایرانی سرویسی زیرساختی است و جزو خدمات پایه محسوب می‌شود. موتور جستجوی ملی یعنی سرویسی که بتواند خدمات متنوعی را در خصوص یافتن داده به کاربران داخل کشور ارائه دهد. به نظر بنده نباید این سرویس را با تمام مجموعه شبکه ملی اطلاعات یکی دانست.
آنا: در زمینه ارتقای امنیت فضای مجازی ،کشور در چه شرایطی قرار دارد؟ آیا توسعه شبکه ملی اطلاعات امنیت فضای مجازی کشور را بیشتر می‌کند؟
انتظاری: با توجه به اینکه وزارت ارتباطات در طراحی شبکه ملی اطلاعات از برنامه‌ها عقب است امنیت در فضای مجازی کشور وجود ندارد. بخش وسیعی از اطلاعات کاربران ایرانی در دست شرکت‌های خارجی است. در حال حاضر نزدیک به 60 درصد کسب‌و‌کارهای ایرانی در بستر اینستاگرام فعالیت می‌کنند.
اگر زمانی اینستاگرام بخواهد ارتباطات خود را قطع یا از اطلاعات کاربران ایرانی سوء استفاده کند کاربران دچار مشکلات زیادی می‌شوند و این یعنی امنیت وجود ندارد. باید هر چه زودتر این شرایط ساماندهی شود. وزارت ارتباطات طراحی شبکه ملی اطلاعات را پیاده‌سازی و به تصویب برساند و بودجه‌هایی که سازمان مدیریت برای این مقصود تخصیص می‌دهد، واقعاً برای همین پروژه صرف شود. در این صورت مردم اطمینان خاطر پیدا می‌کنند که کسب‌و‌کارهایشان از تهدیدات خارجی ایمن است.
آنا: در خصوص طرح مجلس شورای اسلامی برای سامان‌بخشی به پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی عده‌ای معتقدند تصویب این طرح نه تنها اپلیکیشن‌های خارجی بلکه پیام‌رسان‌های داخلی را دچار مشکل کرده و محدودیت‌های زیادی را ایجاد می‌کند. آیا این هدف از این طرح ایجاد محدودیت است؟
انتظاری: به نظر بنده طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های فعال در فضای مجازی کشور باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. مواردی وجود دارد که در این طرح دیده نشده یا از هماهنگی لازم برخوردار نیست. پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های خارجی مثل اینستاگرام و تلگرام در ایران دفتری ندارند که تحت نظارت قرار بگیرند و اصلاً مشکل همین است.شورای عالی فضای مجازی در سال 96 مصوبه‌ای با عنوان «ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی» به تصویب رساند. اگر دولت آن مصوبه را اجرا کرده بود شاید امروز نیازی به طرح برنامه‌ای جدید در مجلس شورای اسلامی حس نمی‌شد.
انتهای پیام/4144/پ
انتهای پیام/
