شتاب‌دهی دانشگاه آزاد به طرح‌های فناورانه/ از برگزاری رویدادهای استارت‌آپی تا تشکیل زیست‌بوم فناوری

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- علیرضا محمدی؛ دانشگاه آزاد اسلامی مولود انقلاب اسلامی است و 38 درصد از آموزش عالی کشور را شامل می‌شود. این دانشگاه در حوزه علم و فناوری شاهد پیشرفت‌های شگرفی بوده و از آن به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر کشور نام برده می‌شود.

ارتقای سطح علمی کشور، کسب رتبه برتر ایران در تعداد مقالات و ارجاعات علمی و ثبت اختراعات و برتری در فناوری نانو، هسته‌ای، فضایی و سلول‌های بنیادی از جمله مهم‌ترین دستاوردهای علمی و فناوری انقلاب اسلامی است که دانشگاه آزاد اسلامی در آن سهم بسیاری دارد.

گستردگی دانشگاه آزاد اسلامی در بیش از 500 منطقه و شهر در کشور، 700 مدرسه و آموزشکده فنی و حرفه‌ای و بیش از 150 هزار تجهیزات آزمایشگاهی بخشی از ظرفیت بالای این دانشگاه است که می‌تواند زیست بوم فناوری کشور را متحول کند.

این دانشگاه در بهمن‌ماه سال جاری از میان 100 شتاب‌دهنده کشور، 20 شتاب‌دهنده برتر را گردهم آورد و با برگزاری نخستین نمایشگاه شتاب‌دهنده‌های برگزیده کشور گامی مؤثر در حوزه علم و فناوری برداشت که می‌توان گفت به دانشگاهی کارآفرین، فناورانه و حل مسئله تبدیل شده است و باید برای تقویت در این موضوع، به بازارها و سراهای فناوری آن توجه ویژه شود.

مهرداد مصطفوی‌پور مدیر اجرایی شعب شتاب‌دهنده پرسیس ژن ‌پار در گفتگو با خبرنگار آنا می‌گوید: «شرکت پرسیس ژن به‌عنوان اولین شتاب‌دهنده دارویی در سطح کشور از سال ۱۳۹۵، با هدف حمایت، شتاب‌دهی و توسعه طرح‌های فناورانه و ایده‌های‌ دانش‌بنیان در حوزه دارویی راه‌اندازی شده است. موضوع‌های مورد حمایت این شرکت، دو حوزه زیست فناوری و گیاهی اعم از داروهای بیولوژیک، واکسن‌های انسانی و دامی، پپتیدهای سنتتیک، محصولات مشتق از پلاسما، فرآورده‌های پروبیوتیک، داروهای گیاهی و گیاهان دارویی، فرآورده‌های طبیعی و مکمل، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی است».

از مأموریت‌های مهم شرکت پرسیس ژن پار می‌توان به بومی‌سازی محصولاتی که مشابه تولید داخل ندارند، کمک به تأمین نیازهای دارویی اولویت کشور، جذب نخبگان و فناوران در داخل کشور و تقویت روند مهاجرت معکوس نخبگان از طریق فراهم آوردن شرایط ایجاد کسب‌وکار نوپا در داخل کشور اشاره کرد.

وی می‌افزاید: « ضرورت دارد که شتاب‌دهنده‌های زیست فناوری و توسعه طرح‌های فناورانه در دستور کار مسئولان مربوطه قرار بگیرد. از مأموریت‌های مهم شرکت پرسیس ژن پار می‌توان به بومی‌سازی محصولاتی که مشابه تولید داخل ندارند، کمک به تأمین نیازهای دارویی اولویت کشور، جذب نخبگان و فناوران در داخل کشور و تقویت روند مهاجرت معکوس نخبگان از طریق فراهم آوردن شرایط ایجاد کسب‌وکار نوپا در داخل کشور اشاره کرد تا بتوانند در کمترین زمان ممکن، بیشترین بازدهی و کمترین هزینه به محصول فناورانه مدنظر خود برسند. پرسیس ژن، این امکان را برای تیم‌های استارت‌آپی فراهم می‌کند تا با صاحب‌نظران صنعت دارویی کشور و فرهنگ کار تیمی و استارت‌آپی آشنا‌ شوند».

مدیر اجرایی شعب شتاب‌دهنده پرسیس ژن ‌پار تأکید می‌کند: «تغییر رویکرد کشور از اقتصاد دولتی به اقتصاد‌ خصوصی و از کارمندی به کارآفرینی، کاهش ارزبری، کمک به افزایش محسوس شاخص تولید ناخالص ملی و گذر از اقتصاد نفتی، نگرشی ا‌ست که شرکت ما درصدد گسترش آن در نسل جوان است. از حوزه‌های جدیدی که برای اولین بار و از طریق این شرکت در حال وقوع در کشور است، تولید واکسن‌های ضروری و مورد نیاز در داخل کشور در حوزه زیست فناوری است».

مصطفوی‌پور می‌گوید: «بیش از ۵۰ طرح و تیم فناور مورد حمایت پرسیس ژن هستند که تاکنون بیش از ۴۷۰ نفر اشتغال در ۳ سال گذشته و بیش از ۱۱۰ نفر اشتغال برای فارغ التحصیلان مقطع دکتری ایجاد شده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۴ به هدف ۴۰۰ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی در سال، دست یابیم. این شرکت در حال حاضر و پس از حدود ۳ سال از شروع فعالیت، با حدود۱۵۰ نفر پرسنل در مقاطع مختلف، به کار خود ادامه می‌دهد».

علی‌رغم گذشت چند سال از شروع فعالیت‌های شتاب‌دهنده‌ها در حوزه سلامت، هنوز سازوکار مشخصی برای به رسمیت شناخته شدن «نهاد شتاب‌دهنده» در بدنه وزارت بهداشت و سازمان غذاودارو تعریف نشده و این اتفاق روند اخذ مجوزهای لازم برای محصولات خروجی از شتاب‌دهنده، صادرات و واردات، تخصیص ارز دولتی و... را دشوار کرده است.

وی بیان می‌کند: «فرآیند شتاب‌دهی پرسیس ژن با دریافت طرح‌های فناورانه از تیم‌های فناور، اساتید، متخصصین دانشگاهی و دانشجویان، ارزیابی و داوری طرح‌ها از نظر علمی و اقتصادی و امکان دستیابی به نتیجه آغاز می‌شود. مساعدت در تأمین زیرساخت فعالیت، خدمات آموزشی و فنی، منتورشیپ، مشاوره و مربی‌گری فعالیت تیم‌ها و نظارت دقیق و هفتگی بر روند پیشرفت توسعه و تحقیق طرح‌ها، نگارش کامل پرونده محصول، کمک به اخذ مجوز محصول نهایی از سازمان غذاودارو، از خدمات مهم این شتاب‌دهنده است. در نهایت و پس از بررسی نهایی کیفیت و ارزش‌گذاری محصول، به تیم‌ها در جذب سرمایه برای تولید انبوه محصول نیز مساعدت می‌شود».

مدیر اجرایی شعب شتاب‌دهنده پرسیس ژن ‌پار می‌گوید: « نکته متمایز کننده در این شتاب‌دهنده آن است که پرسیس ژن وارد سهام شرکت‌های خروجی و یا سود حاصل از فروش انبوه آن‌ها نمی‌شود و پس از فروش فناوری نهایی به سرمایه‌گذار و یا تولیدکننده، با در نظر گرفتن سهم طرف‌های درگیر، از این فرآیند خارج می‌شود. شتاب‌دهی رسالت اصلی پرسیس ژن است اما یکی از امکانات مهم دیگری که این شرکت در نظر دارد این است که تیم فناور پس از جذب سرمایه‌گذار می‌تواند از خدمات تولید قراردادی این شرکت بهره‌مند شود».

مصفوی‌پور عنوان می‌کند: «پرسیس ژن برای اولین بار و به شکل رسمی، فرصت توسعه تکنولوژی را در سراسر کشور فراهم کرده است و در حال حاضر با بیش از ۱۳ شعبه در سراسر کشور و ایجاد ارتباط مستقیم با سیستم دانشگاهی کشور، درصدد ایجاد روحیه استارت‌آپی و ریسک‌پذیری و تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان خروجی از دانشگاه‌هاست. دانشگاه آزاد اسلامی نیز از این قاعده مستثنا نیست و گستردگی شبکه‌ای این دانشگاه در جای جای کشور، تأثیر به‌سزایی در تقویت این ارتباط خواهد داشت».

ساز‌وکار مشخصی برای شتاب‌دهنده‌ها در وزارت بهداشت تعریف نشده است

وی ادامه می‌دهد: «علی‌رغم گذشت چند سال از شروع فعالیت‌های شتاب‌دهنده‌ها در حوزه سلامت، هنوز سازوکار مشخصی برای به رسمیت شناخته شدن «نهاد شتاب‌دهنده» در بدنه وزارت بهداشت و سازمان غذاودارو تعریف نشده و این اتفاق روند اخذ مجوزهای لازم برای محصولات خروجی از شتاب‌دهنده، صادرات و واردات، تخصیص ارز دولتی و... را دشوار کرده است. چراکه در ادبیات وزارت بهداشت فقط تولیدکننده، واردکننده و صادرکننده تعریف شده است».

مشارکت و تعامل موثر با دانشگاه آزاد اسلامی داریم

مدیر اجرایی شعب شتاب‌دهنده پرسیس ژن ‌پار ادامه می‌دهد: « در نمایشگاه نخستین شتاب‌دهنده‌های برگزیده کشور که به همت دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، هماهنگی‌های اولیه از سوی مسئولان محترم این دانشگاه با پرسیس ژن انجام شد، مشارکت و تعامل مؤثر با آنان داریم و ان‌شاءلله در آینده نزدیک شاهد انعقاد همکاری رسمی میان پرسیس ژن و سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با هدف مشارکت دادن تمامی واحدهای زیرمحموعه این دانشگاه به‌خصوص دانشگاه آزاد اسلامی علوم پزشکی تهران خواهیم بود».

مصطفوی پور می‌‌افزاید: «ما در این مسیر در کنار اساتید، مدیران، متخصصان، دانشجویان و فناوران فعال در بدنه دانشگاه آزاد برای تجاری‌سازی ایده‌های محصول‌محور در حوزه دارویی، کاهش ریسک‌های بازار برای همکاران و ایجاد ارتباط واقعی و عملیاتی بین بدنه صنعت و دانشگاه خواهیم بود. از سوی دیگر وجود زیرساخت‌های فراوان توسعه و تحقیق در بدنه این دانشگاه، باید به فرصتی برای حضور این تیم‌های فناور باشد و از دانشگاه‌ها انتظار می‌رود به شکل کاملا ملموس حامی این مسیر بوده و مشوق بدنه دانشگاهی برای خلاقیت و نوآوری باشند. به نظر می‌رسد با توجه به انگیزه و همت بالای مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی برای کارآفرین و فناور کردن این دانشگاه، در آینده نزدیک شاهد خبرهای خوبی از سوی این دانشگاه هستیم.

چالش‌های مالی و فکری از برجسته‌ترین مشکلاتی است که کسب‌وکارهای نوپا با آن‌ روبرو می‌شوند

همچنین مهدی زهرایی مدیر سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری اجوتک در گفتگو با خبرنگار آنا گفت: «استارت‌آپ‌ها یا کسب‌وکارهای نوپا همیشه در ابتدای کار با چالش‌هایی مواجه می‌شوند و این چالش‌ها در زمینه‌های مختلف برای یک استارت‌آپ رخ می‌دهد و در بیشتر موارد موجب می‌شود که استارت‌آپ‌ها با شکست روبرو شده یا از مسیر اصلی نیل به اهداف خود منحرف شوند».

وی ادامه می‌دهد: «چالش‌های رفتاری، مالی، فکری، محصول، شناخت مشتری، بازارشناسی و شناسایی درست هدف از برجسته‌ترین مشکلاتی است که کسب‌وکارهای نوپا با آن‌ها روبرو می‌شوند. این چالش‌ها قابل برطرف شدن هستند ولی در بیشتر موارد سبب می‌شوند استارت‌آپ‌ها با شکست روبرو شوند یا در بهترین حالت با هزینه‌های گزافی روبرو شوند که نه تنها سبب از دست‌رفت تمرکز و منابع آ‌نها می‌شود بلکه مهم‌ترین فاکتور زمان را برای آنان اتلاف می‌کند».

مدیر سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری اجوتک می‌افزاید: «بیشترین دلیل تأثیر چالش‌های موجود در شکست سریع استارت‌آپ‌ها عدم تجربه‌ کافی و نبود حمایتی جامع و کامل چه از منظر مالی چه خدمات پشتیبان و دلگرم‌کننده است. هرچند برخی از افراد فکر می‌کنند عدم حمایت مالی می‌تواند مشکل بزرگی برای یک استارت‌آپ باشد اما تجربه نشان داده است که هر چند مشکلات مالی جرقه‌ای برای آغاز پروژه شکست استارت‌آپ‌ها است ولی مشکل عمده عدم وجود حمایت و تجربه در زمینه‌های پیشرفت ایده، محصول، بلوغ اعضای تیم، رشد توانایی‌ها و مهارت‌های افراد مستعد، چالش‌های مالی، معضلات حقوقی، پیداکردن هدف و مواردی از این دست است».

زهرایی می‌گوید: به همین دلیل مفهوم شتاب‌دهنده یا Startup Accelerator شکل گرفت. شتاب‌دهنده استارت‌آپ‌ها یعنی تیم یا شرکتی که از لحاظ مالی‌، فکری و تجربه از استارت‌آپ‌ها حمایت کرده و نکات مهم آموزشی لازم را در کمترین زمان مزید به بهترین کیفیت به آن‌ها ارائه می‌کند. پس شتاب‌دهنده‌ها تنها حامی مالی نیستند و با سرمایه‌گذاران تفاوت‌های بسیاری دارند. البته صندوق سرمایه‌گذاری اجوتک اخیرا فعالیت خود را به صورت تخصصی محدود به سرمایه‌گذاری در صنعت آموزش  (Education) کرده است اما این مهم مانع از فعالیت شتاب‌دهی این صندوق نشده، چه بسا که با وجود بازده چشم‌گیر و روند روبه‌رشد فزاینده‌ به اخذ مجوز شتاب‌دهی از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز فائق آمدیم. فعالیت‌های شتاب‌دهی اجوتک تنها منوط به واگذاری یک فضای کار اشتراکی و یا حتی مشاوره‌هایی که نمونه‌های متعدد آن را در سایر شتاب‌دهنده‌ها می‌توانید ببینید، نیست».

بیشترین دلیل تأثیر چالش‌های موجود در شکست سریع استارت‌آپ‌ها عدم تجربه‌ کافی و نبود حمایتی جامع و کامل چه از منظر مالی و چه خدمات پشتیبان و دلگرم‌کننده است.

وی بیان می‌کند: «این امتیاز اجوتک که می‌توان از آن به عنوان یک صندوق سرمایه‌گذاری و در عین حال شتاب‌دهنده تعبیر کرد موجب شده تا علاوه بر حمایت مالی در مراحل پیش‌بذری، بذری و راند یک که حوزه‌های ورود سرمایه‌گذاری اجوتک هستند، امتیازاتی همچون شبکه‌ ارتباطات گسترده و قدرتمند، بانک‌ اطلاعاتی غنی در حوزه آموزش، تجربه‌ سرمایه‌گذاری متمرکز در صنعت آموزش، فرآیند‌های مدون و بهینه‌ نظارت و بازرسی تیم‌ها، تخصیص کارشناسان و مشاوران مجرب در حوزه‌های مدیریتی، بازاریابی، منابع‌انسانی، حقوقی و همکاری با سایر سرمایه‌گذاران و قدرت مهیاسازی دوره‌های سرمایه‌گذاری آتی استارت‌آپ داشته باشد».

مدیر سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری اجوتک گفت: «اجوتک در حال حاضر بیشتر از 2 سال از عمر خود را گذرانیده و تازه جوانه‌های تجربه و تخصص در آن در حال جوانه زدن است و اکنون تیم اجوتک متشکل از حضور ۸ نفر از عزیزان است. متأسفانه یا خوشبختانه فضای آموزش در کشور ما به ناچار در حصار آموزش آکادمیک اسیر شده است و برای بخش‌های پس از آن، آن طور که باید و شایسته است حداقل هنوز تدابیری اندیشیده نشده، لذا با وجود فعالیت و مشارکت مستقیم ما با این حوزه، صندوق سرمایه‌گذاری اجوتک صمیمانه پذیرای عزیزان و مسئولان دانشگاه‌های سرتاسر کشور به منظور پیشبرد هرچه سریع‌تر و بهتر اهداف دوجانبه و نیز تسهیل فرایند سرمایه‌گذاری بر روی ایده‌های سرمایه‌گذاری مطرح شده از ناحیه‌ دانشجویان دانشگاه‌ها به‌خصوص دانشگاه آزاد اسلامی خواهد بود.

انتهای پیام/4118/