کدام کشورها از اقدام ترامپ درباره برجام استقبال کردند؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: دونالد ترامپ با اقدام برای خروج از برجام واکنش‌های بین‌المللی عمدتاً منفی را متوجه واشنگتن کرد و بیشتر کشورها ازجمله متحدان آمریکا بر ادامه حیات توافق هسته‌ای با ایران تأکید کردند. کشورهای غربی مدعی هستند که با این توافق توانسته‌اند از دسترسی ایران به سلاح‌های هسته‌ای جلوگیری کنند، در حالی که ایران از انرژی هسته‌ای همواره برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده کرده است.

رئیس‌جمهور آمریکا در زمان تبلیغات انتخاباتی بارها به برجام حمله کرد و آن را «توافق‌نامه‌ای وحشتناک» خوانده بود. ترامپ خروج کشورش را از توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرد و در فرمانی برگشت تحریم‌های هسته‌ای ایران را که بر مبنای برجام تعلیق شده بودند، اعلام کرد. دقایقی بعد از اقدام ترامپ، وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای دستورالعمل خروج از برجام را منتشر و اعلام کرد اقدامات فوری را برای اجرای تصمیم رئیس‌جمهور انجام می‌دهد. طی این بیانیه اعلام شد که تحریم‌ها علیه ایران در بازه ۹۰ روزه و ۱۸۰ روزه بازخواهند گشت؛ به گونه‌ای که در پایان این دوره‌ها تحریم‌های قابل اجرا به اثرگذاری کامل برسند. این موضوع شامل اقدامات در چارچوب هر دو دسته تحریم‌های اولیه و ثانویه بود.

در پاسخ به خروج آمریکا از برجام سران سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که با افزایش احتمال اعلام نقض توافق‌نامه از سوی آمریکا به‌وسیله شورای امنیت، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره تأیید توافق‌نامه هسته‌ای همچنان به عنوان «چارچوب قانونی بین‌المللی برای حل اختلاف» باقی خواهد ماند.

این اقدام از سوی محافظه‌کاران آمریکایی که برجام را ضعیف می‌دانستند مورد حمایت قرار گرفت. دیگر شخصیت‌های آمریکا از جمله باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق و جو بایدن معاون وی، از تصمیم دولت ترامپ انتقاد کردند. همچنین نظرسنجی‌ها نشان داد که مردم آمریکا با اقدام ترامپ موافق نیستند و ترجیح می‌دهند که بخشی از این معامله را حفظ کنند.

انتقاد جهانی از اقدام ترامپ

رژیم صهیونیستی نخستین طرفی بود که از اقدام ترامپ در خروج از برجام حمایت کرد و عربستان، امارات و بحرین کشورهایی بودند که از تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا جانبداری کردند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که به شدت با توافق برجام مخالف بود و برای لغو آن تلاش کرد، در واکنش رسمی از سخنان دونالد ترامپ ابراز رضایت و با تاریخی خواندن این اقدام، از رئیس‌جمهور آمریکا تشکر کرد. آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی نیز مدعی شد چنین تصمیمی به سرنگونی حکومت ایران منجر خواهد شد.

 از زمانی که محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان شد، سیاست خارجی سعودی‌ها در قبال ایران تندتر و موضع این کشور به رژیم صهیونیستی نزدیک‌تر شده است. عربستان نیز که اختلافات دیپلماتیک با ایران دارد، از اقدام ترامپ حمایت و اعلام کرد: راهبرد ترامپ در قبال ایران قابل تأئید است و از آن استقبال می‌کنیم.

امارات نیز از اقدام رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام حمایت کرد و وزارت امور خارجه این کشور در بیانیه‌ای از جامعه جهانی خواست در پاک‌سازی غرب آسیا از سلاح هسته‌ای و جنگ افزارهای کشتار جمعی در کنار ترامپ بایستند.

بحرین هم در بیانیه‌ای از تصمیم ترامپ حمایت و اعلام کرد: تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا نشان می‌دهد واشنگتن خود را به رویارویی با سیاست‌های ایران ملزم می‌داند.

کاهش تعهدات برجامی ایران

واشنگتن بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» به اقداماتی تحریک‌آمیز مانند قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمان‌های تروریستی»، اعزام ناوگروه، چند بمب‌افکن بی-۵۲ و چند جنگنده اف-۲۲ به منطقه و تحریم محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روی آورد.

جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این اقدام یک سال «صبر راهبردی» را در دستور کار خود قرار داد و به طرف‌های برجام به‌ویژه کشورهای اروپایی که وعده جبران خروج آمریکا را می‌دادند مهلت داد به تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای عمل کنند. با گذشت یک سال و محقق نشدن وعده‌های اروپا، شورای عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای روز ۱۸ اردیبهشت‌ماه به طرف‌های توافق هشدار داد در صورتی که ظرف ۶۰ روز به تعهدات خود در زمینه‌های نفتی و بانکی عمل نکنند، ایران طبق مفاد برجام از تعهدات خود ذیل این توافق خواهد کاست.

جمهوری اسلامی ایران تا کنون در چهار گام از تعهدات خود کاسته است. نخستین گام ایران در کاهش تعهدات، عبور از سقف ۳۰۰ کیلوگرمی ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۳.۶۷ درصد، عدم فروش آب سنگین و مازاد اورانیوم غنی‌شده بود که در تاریخ 18 اردیبهشت اعلام شد. گام دوم روز 16 تیر و با بیانیه‌ای دولت مبنی بر افزایش سطح غنی‌سازی از ۳.۶۷ درصد اجرا شد.

گام سوم ایران برای کاهش و توقف برخی تعهدات ذیل برجام که از ۱۵ شهریورماه شروع شد، بیشتر مربوط به برداشتن محدودیت‌ها روی فعالیت‌های تحقیق و توسعه (R & D) ازجمله توسعه و راه‌اندازی نسل جدید سانتریفیوژها در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم بود.

در گام چهارم که در 15 آبان کلید خورد، مخزن 2 هزار و 800 کیلوگرمی حاوی2 هزار کیلوگرم هگزا فلوراید اورانیوم (UF6) در سالن خوراک‌دهی مجتمع فردو قرار گرفت.

اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی ذیل سازوکار بندهای 36 و 37 توافق هسته‌ای وین انجام می‌شود.

انتهای پیام/4106/4033/