تربیت مدیران و پژوهشگران دانشگاهی اولویت باشگاه پژوهشگران است

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دانشگاه آزاد اسلامی در گسترش اقدامات دانش‌بنیان و ایجاد تحول در فناوری و گزاره‌های آموزشی رویکرد جدیدی گزیده است. اعضای هیئت علمی، دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی درصدد مسئله‌محوری و تجاری‌سازی ایده‌ها و محصولات دانش‌بنیان خود هستند. درهمین راستا باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی برای نیل به اهدافی از قبیل تربیت پژوهشگر حرفه‌ای و تربیت مدیران دانشگاهی توانمند فعالیت می‌کند. باتوجه به تحولات رخ‌داده در کارکرد و اهداف باشگاه، گروه دانشگاه خبرگزاری آنا گفتگویی با مهدی حسینیان قائم مقام باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی ترتیب داده است که در زیر می‌خوانید.

آنا: کارکردهای باشگاه در چه راستایی تعریف شده است؟

حسینیان: باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی، قدمت بسیار ارزشمندی دارد. این باشگاه 21 سال پیش تأسیس شده، یعنی در دهه سوم بالندگی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان قرار گرفته‌ایم. به عبارت ساده‌تر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان 9 سال قبل از بنیاد ملی نخبگان در کشور شکل گرفته و ایده تأسیس بنیاد ملی نخبگان به‌نوعی الگوبرداری باشگاه پژوهشگران  بود. بالغ بر 82 هزار نفر عضو باشگاه هستند و نزدیک به 16 درصد تولیدات علمی کل دانشگاه آزاد اسلامی با نام علمی باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان به چاپ رسیده است.

باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی در بیش از 400 نقطه ایران دفتر فعال دارد و این یک ظرفیت بسیار ارزشمند را برای مجموعه ایجاد می‌کند. اگر بخواهیم ظرفیت باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان را در یک جمله عرض کنم، باید اذعان کرد که باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان می‌تواند به‌عنوان بازوی فکری، مشورتی و اجرایی دانشگاه در حوزه دانشجویی عمل کند، به‌عنوان نگین درخشنده دانشگاه بدرخشد و یک جریان اجتماعی را برای بلندآوازه کردن نام دانشگاه آزاد اسلامی در سطح اجتماع به دوش بکشد. این یک رسالت بزرگ است که باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان با توجه به ماهیت جوانگرایانه و هم رویکرد باشگاهی می‌تواند داشته باشد.

آنا: وجه تمایز باشگاه نسبت به سایر ساختارهای نخبگانی چیست؟

حسینیان: نکاتی که باشگاه را با سایر بنیادهای نخبگانی مقداری متمایز می‌کند این است که باشگاه یک مجموعه اداری، سازمانی و تشکیلاتی صرف اداری نیست، به معنای واقعی کلمه یک باشگاه علمی است. باشگاه جایی است که با محوریت جوانان در یک مجموعه منسجم به دنبال بالنده کردن استعدادهای دانشجویان در همه حوزه‌ها گام برمی‌دارد.

آنا: مأموریت‌های باشگاه در دوران جدید تحولی چیست؟

حسینیان: اکنون مأموریت‌های اصلی در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان درحال  پیگیری است، مأموریت تربیت پژوهشگر و مأموریت تربیت مدیر دو مأموریت اصلی باشگاه به‌شمار می‌رود. جوانی که دانشگاه آزاد اسلامی را به عنوان دانشگاه خودش انتخاب می‌کند، باید یک محقق و پژوهشگر باشد و بتواند رویکرد پژوهش‌محور را در همه ابعاد آموزشی، تحصیلی و زندگی خودش نهادینه کند. به همین دلیل هرم تربیت پژوهشگر تعریف شده است و دانشجویانی که تازه‌وارد هستند در چارچوب این هرم وارد می‌شوند، از یک حالت نزدیک به نقطه صفر ورود پیدا می‌کنند، در یک حالت نزدیک به نقطه 100 و با دارا شدن تمام شرایط یک محقق و پژوهشگر خارج می‌شوند. این یکی از بحث‌هایی است که ما در حیطه تربیت پژوهشگر به جد به عهده گرفتیم.

اگر تربیت پژوهشگر را مبتنی بر دو بال بدانیم، یکی از آن بال‌ها، بال پژوهش است که با هرم تربیت پژوهشگر برای ما تحقق پیدا می‌کند و یک بال هم بال آموزش هست که با رویکرد توانمندسازی برای ما محقق می‌شود. باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان متولی آموزش رسمی در دانشگاه نیست اما هر آنچه که نیاز آموزشی نسل جوان دانشجویی ما و نسل اعضای محترم هیئت علمی هست که به صورت رسمی در دانشگاه مورد توجه قرار نمی‌گیرد، باشگاه طبیعتاً می‌تواند متولی آن موضوع باشد.

آنا: باشگاه پژوهشگران جوان در حوزه آموزشی چه برنامه‌هایی دارد؟

حسینیان: اکنون آموزش‌های غیررسمی با رویکرد تخصصی و با نگاه بین‌الملل برای دانشجویان و اعضای هیئت علمی جوان مجموعه طراحی شده است. رویکرد مدیریت دانش نیز در مجموعه‌ باشگاه نهادینه شده و لینک‌ آموزش‌های تخصصی و فوق تخصصی درحال برنامه‌ریزی و تدوین است. در مجموعه باشگاه کرانه‌های دانش تا مرزهای علم و دانش طی خواهد شد، کریدورهای علمی و آموزشی، کریدور ایده تا ثروت را تعریف می‌شود تا فردی که با ایده‌ای وارد باشگاه پژوهشگران و نخبگان می‌شود در ایستگاه‌های مختلف آموزش‌های تخصصی را کسب کند و منجر به تولید ثروت برای آن فرد شود. یک تحولی را در عرصه تربیت پژوهشگر در دانشگاه آزاد اسلامی مد نظر داریم که با محوریت باشگاه بتوانیم انجام خواهد شد.

دانشجو با یک رویکرد علاقه‌مندی به حوزه پژوهش وارد می‌شود و با نگاه توانمندی برای ورود به حوزه‌های دانش‌بنیان، برای ایجاد محصولات فناور از آن سمت خارج می‌شود. اولویت دیگر هم با عنوان تربیت مدیر در متن امور قرار گرفته است، با این نگاه که تا کنون چند میلیون نفر از دانشگاه آزاد اسلامی فارغ‌التحصیل شده‌اند، خیلی از مسئولان کشوری از دانش‌آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی هستند و ما یک ذخیره مدیریتی را در دانشگاه آزاد اسلامی شاهد هستیم. اما مکانیسمی برای جریان‌سازی در این زمینه تا به حال وجود نداشته است. باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در چارچوب ایجاد یک بستر فرهنگی و اجتماعی به دنبال تربیت مدیر برای آینده خود دانشگاه آزاد اسلامی و در یک گام کلان‌تر برای کلیت کشور و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است.

آنا: چه مدلی برای تعالی اعضای باشگاه تدوین شده است؟

حسینیان: مدلی که برای تربیت مدیران دانشگاهی طراحی و تدوین شده، خوشبختانه با بیانیه گام دوم انقلاب که مقام معظم رهبری قبل از عید در اواخر سال 97 ابلاغ فرمودند تطابق دارد. مدل این موضوع در گام دوم انقلاب تحت عنوان نیاز به جوانان مؤمن، کارآمد و انقلابی که بتوانند اهداف و منویات مقام معظم رهبری را مدیریت کنند و به منصه ظهور برسانند، مشخص شده است.

در بیانیه گام دوم انقلاب بالغ بر 40 بار واژه جوان به کار برده شده و این نشان از این دارد که رهبری معظم انقلاب نگاهی که به آینده انقلاب دارند، نگاه جوانگرایانه است. باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی برای تحقق‌بخشی به فرمایش مقام معظم رهبری در مورد بیانیه گام دوم انقلاب یک بستر ایده‌آل است، این نیز جزء یکی از اهداف اصلی باشگاه قرار گرفته است.

ظرفیت‌هایی با عناوین پژوهش‌سراهای تخصصی و باشگاه‌های تخصص در مجموعه باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان بررسی شده است، دانشجویی که ایده مشخصی دارد و نمی‌داند چه کار باید بکند، می‌تواند از یک مسیر مشخصی که در مجموعه  طراحی شده استفاده کند.

با دستور دکتر طهرانچی، تمام انجمن‌های علمی و دانشجویی زیرمجموعه باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان قرار گرفت. از این پس دانشجو می‌تواند با حضور یا تأسیس یک انجمن علمی دانشجویی حرکتش را شروع کند. در ادامه مسیر رویکرد تأسیس باشگاه تخصصی می‌تواند مطرح شود که رأساً ستاد باشگاه از ایده‌هایی که در قالب باشگاه تخصصی باشد حمایت مادی و معنوی می‌کند تا دانشجو بتواند در آن حوزه تخصصی بالنده شود و آرام آرام به مرزهای فناوری پا بگذارد.

اگر دانشجویی کلان‌تر فکر می‌کند، رویکرد پژوهش‌محوری خیلی ایده‌آل‌تری در انتظار دارد، گام بعدی تأسیس پژوهش‌سرای آن موضوع تخصصی است. به‌عنوان مثال اکنون ایده‌ای در نانو به صورت کلان مطرح شده، در چارچوب بحث پژوهش‌سرای نانو قدم‌هایی در باشگاه شروع شده است. طی هفته‌های گذشته ذیل پژوهش‌سرا باشگاه تخصصی نانوبیوتکنولوژی توسط یکی از دانشجویان سابق دانشگاه آزاد اسلامی که اکنون دانشجوی دکتری است، پیشنهادهایی ارائه شده است. در این چارچوب مجموعه‌ای به‌منظور حمایت‌های مادی و معنوی اولیه تشکیل می‌شود تا دانشجو بتواند در این مسیر حرکت رو به جلوی خودش را داشته باشد.

نقش باشگاه زمانی به تعالی می‌رسد که دانشجو در بدو ورود و عضویت در آن احساس خوبی از شکوفایی برسد، هیجان پژوهش و آموزش و کسب علم و دانش را در مجموعه باشگاه ببیند و در آن حال و هوای باشگاه تنفس کند. می‌خواهیم فضایی را ایجاد کنیم که دانشجویان ترجیح دهند وقت خودشان را در یک محیط علمی به‌نام باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان بگذرانند تا اینکه در یک مجموعه‌های دیگری وقت‌شان اتلاف شود.

آنا: باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان چه برنامه‌ای برای بازتعریف مولفه‌های نخبگی درنظر دارد؟

حسینیان: با توجه به ابلاغ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی مبنی بر ایجاد فضای شور و نشاط و اشتیاق در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، رویکردهای توانمندسازی مورد بررسی قرار گرفته است. در همین راستا مدلی با عنوان الگوی نهایی حرفه‌ای شایستگی نخبگان طراحی و تدوین شده و به تأیید دکتر طهرانچی رسیده است. در چهار بحث و هفت محور شایستگی و در چهار محور مؤلفه‌های مربوطه،مجموعاً در 28 مؤلفه شایستگی نخبگی طراحی و تدوین شده که دانشجویی که شاید در هر کدام از این مؤلفه‌ها، در جایی مراحل ابتدایی هست، بتواند با حضور در کارگاه‌ها، سمینارها، استفاده از تکنولوژی‌های مدرن آموزشی، رویکردهای همایشی، شرکت در استارت‌آپ‌ها و موارد مشابه خودش را به مرحله 100 درصد برساند.

مواردی نظیر کار تیمی، مستندسازی در حوزه علمی، حرکت به‌سمت فناوری، حرکت به‌سمت تولید ثروت و مباحثی که در کریدورهای ایده تا ثروتی قرار دارد به دانشجویان آموزش داده می‌شود.

آنا: چه برنامه‌ای برای ارتقای جایگاه باشگاه پژوهشگران جوان در واحدهای دانشگاهی درنظر گرفته شده است؟

حسینیان: نگاه مدیران به باشگاه نگاه اداری نیست و نقدی که همکاران ما در استان‌ها و واحدهای دانشگاهی درباره جایگاه باشگاه پژوهشگران در چارت واحدها عنوان کرده‌اند کاملاً نقد درستی بود. اکنون در چارت تشکیلاتی واحد دانشگاهی، باشگاه یک اداره تعریف شده است و رئیس باشگاه به‌عنوان رئیس اداره شناخته می‌شود، درحالی‌که اگر قرار بود باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، اداره باشد دیگر اصلاً اسم باشگاه روی آن نمی‌گذاشتند.

باشگاه یک مجموعه علمی، توأم با شور و نشاط پژوهشی است. رؤسای باشگاه هم باید در مرحله احراز صلاحیت برای تصدی این پست برای باشگاه پژوهشگران مشخص شود، هم اینکه در مرحله اجرا بتوانند از ظرفیت خودشان استفاده کنند. با پیگیری‌هایی که رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان در حال نهایی کردن است، مقرر شده رؤسای باشگاه واحدهای دانشگاهی در رده سازمانی مدیر گروه و رؤسای باشگاه‌های استانی در رده ریاست دانشکده تعریف شوند. این جزء مواردی است ریاست باشگاه به‌جد پیگیر است. نظر اولیه‌ای رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این خصوص نظر مثبتی است و روال اداری‌ آن باید طی شود تا به نتیجه برسد.

انتهای پیام/4107/4116/پ