آمل شهر هزار سنگر/ حماسه‌ای که در راستای بهمن 57 است

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بامداد روز ۶ بهمن سال ۱۳۶۰، گروهی از کمونیست‌ها، با هدف براندازی جمهوری اسلامی ایران، شهر آمل را به‌عنوان شهری استراتژیک تسخیر کردند؛ مردم شجاع آمل از ساعات اولیه انتشار خبر به‌مقابله‌ با گروه کمونیستی سربداران پرداختند و در مدت کوتاهی این توطئه با رشادت مردم فداکار آمل و شهادت 42 نفر خنثی شد. بی‌شک یکی از حماسه‌های ماندگار مردم ایران، حماسه ششم بهمن سال 60 آمل است؛ حماسه‌ای که امام خمینی (ره) در وصیت‌نامه خود از آن یاد کرده و آمل را هزار سنگر خوانده است، رهبر معظم انقلاب از آن بارها به نیکی یاد کرده و بسیاری از علما در خصوص آن سخن گفته‌اند و علامه حسن‌زاده آملی قیام مردمی بهمن 60 را همانند قیام مردم در بهمن 57 می‌داند. یادداشت حاضر به تشریح بیانات امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری و سایر علما در خصوص حماسه بهمن سال 60 آمل پرداخته است. 

قیام فوری برای تسخیر کلی

در زمان پهلوی، اتحادیه‌ کمونیست‌های ایران از ادغام سازمان انقلابیون کمونیست به‌عنوان سازمانی مائوئیست و پرورش‌یافته در آمریکا و گروه چریکی پویا شکل گرفت. البته این حزب در ایران به‌سبب تضاد مرام کمونیستی با آموزه‌های دین مبین اسلام موفق به جذب آرای عامه مردم نشد و فعالیت آن بیشتر قشر دانشگاهی را مورد هدف خود قرار داده بود؛ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اعضای اتحادیه‌ کمونیست‌ها به ایران بازگشتند، انتخابات جمهوری اسلامی را تحریم کردند و خود را داعیه‌دار قیام مردمی شمرده و برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ریزی کردند ولی نتوانستند در برابر ریشه‌های انقلاب اسلامی که برخاسته از اسلام بود مقاومت کنند. منش این گروه قیام فوری برای تسخیر کلی ایران بود، به همین دلیل قیام خود را از شهر استراتژیک آمل آغاز کردند.

امام خمینی(ره) 4 روز پس‌از این واقعه در 10 بهمن 1360 و در تقبیح حرکات گروهک‌های پرورش‌یافته آمریکا و نیز وابسته به کمونیست فرمودند: «همه‌ آمالشان را به شمال دوخته بودند و بیشتر تبلیغات این بود که شمال دیگر تقریباً صد‌درصد مخالف با جمهوری اسلامی هستند؛ و این‌ها همه‌ قوایشان را جمع کردند و به آمل آن حمله‌ وحشیانه‌ غافلگیرانه را کردند، به امید این‌که مردم آمل هم با آن‌ها هم‌دست بشوند و آمل را مرکز استان قرار بدهند و بعد مازندران و جاهای دیگر و رشت و همه‌ی جاها را بگیرند و جلو بروند».

دلایل انتخاب آمل 

شهر آمل به چند دلیل توسط گروهک‌های ضد‌انقلاب انتخاب شد: تجمع در خانه‌های تیمی در تهران به خاطر قانون مالک و مستأجر به راحتی کشف می‌شد لذا ضد‌انقلاب در ابتدای کار خود از آغاز هر حرکتی در تهران خودداری کردند؛ به‌دلیل نامناسب بودن فضای شروع قیام در تهران، شهر آمل به‌عنوان شهری نزدیک انتخاب شد. جنگل، محل خوبی برای استتار گروهک کمونیستی بود. در صورت تصرف جاده هراز، سریعاً خبر در کل کشور پخش شده و ایجاد دلهره می‌کرد و مهم‌ترین دلیل این بود که این گروه خیال می‌کردند اکثریت مردم مازندران مخالف جمهوری اسلامی هستند و در ادامه قیام با آن‌ها همکاری خواهند کرد.

آرزوهای واهی

تفکرات ضد‌انقلاب در مورد مردم مازندران از واقعیت به‌دور بود؛ مردم انقلابی در مقابل قیام گروه کمونیستی سربداران ایستادند و با آن قاطعانه‌ برخورد کردند. با شروع حملات ضد انقلاب در شهر آمل و اوج حملات در اطراف ساختمان مرکزی بسیج، مردم از اطراف شهر به خیابان‌های منتهی به درگیری آمدند و با ساخت سنگرهایی از کیسه‌های شن و خاک و با ابتدایی‌ترین سلاح‌ها به مقابله با این گروه پرداختند؛ به‌گونه‌ای که تا عصر روز ششم بهمن قائله خاتمه یافت؛ بسیاری از افراد مسلح ضدانقلاب کشته و یا دستگیر شدند و برخی نیز از مهلکه گریختند.

امام(ره) در مورد خیال واهی گروه‌های ضدانقلاب در تسخیر آمل می‌فرمایند: «این‌ها به خیال خودشان با دست ملت می‏‌خواستند که -همان ملتی که آن‌ها تراشیدند که مخالفند با جمهوری اسلامی- با این‌ها بیایند و مرکز را هم بگیرند و حکومت را تغییر بدهند و بعد هم هرطوری که دلشان می‏‌خواهد عمل بکنند، مرتجعین را هم از بین ببرند! وقتی مواجه شدند با مخالفت مردم - مهم مخالفت مردم بود- [شکست خوردند] و ما باید تشکر کنیم از شهر آمل و آن مردم فداکار که مع‌الأسف، خوب عده‌‏ای را هم شهید دادند، لکن خوب این مطلب را ثابت کردند که آن‌جایی که شما تمام آمالتان به آن‌جا بود با شما مخالفند؛ حالا شما می‏‌خواهید بیایید قم؟ می‏‌خواهید بیایید تهران، جاهای دیگر؟».

همچنین حضرت امام خمینی (ره) در وصیت‌نامه 29 صفحه‌ای خود آورده است: «شما که مدعی طرفداری از خلق هستید، بر این خلق محروم در هر جا که دستتان رسیده چه جنایاتی انجام دادید و با اهالی شریف آمل که آنان را به‌غلط طرفدار پر‌و‌پا‌قرص خود معرفی می‌کردید و عده بسیاری را به فریب به‌جنگ مردم و دولت فرستادید و به‌کشتن دادید، چه جنایت‌ها که نکردید».

دخترک شجاع

حماسه ششم بهمن بستر سازنده‌ای برای بروز استعدادهای نهفته بود، سیده طاهره هاشمی دخترک شجاع چهارده ساله آملی، از شهدای شاخص جریان ششم بهمن آمل است که در حال امدادرسانی به مردم رزمنده توسط عناصر ضد‌انقلاب به شهادت رسید؛ فضای تربیتی و دینی خانواده از او در سنین نوجوانی، یک شیرزن مسلمان ساخت.

رهبر معظم انقلاب در سال 92 به نقش این دختر نوجوان انقلابی در حماسه ششم بهمن اشاره‌ای کرده و می‌فرمایند: «در همین داستان آمل، که یک حرکت مردمی عجیبی مردم آمل نشان دادند، این‌که امام خمینی در وصیت‌نامه از مردم آمل اسم آوردند، نشان‌دهنده عظمت کار این‌ها است. دخترک چهارده پانزده‌ساله در همین داستان آمل، می‌رود می‌جنگد و به شهادت می‌رسد؛ بااینکه در دوران رژیم طاغوت دشمنان اسلام و عوامل دستگاه طاغوت، این‌همه علیه دین و تقوا و عفاف و معنویت در این استان کار کرده بودند، درعین‌حال این مردم ایمانشان را این‌جور حفظ کردند و این‌جور در دوران‌های سخت بروز دادند».

بهمن در امتداد بهمن

بدون شک برخی حوادث تاریخ تکرار‌پذیرند، تاریخ درس عبرت برای همگان است، عبرتی که دشمنان نظام اسلامی از درک آن عاجز بودند و ملت آمل در حادثه 6 بهمن آن‌چنان عناصر ضد‌انقلاب و بیگانه رسوا کردند که این رسوایی بارهای دیگر هم در تاریخ نظیر داشته است و مطمئناً در صورت تکرار این اشتباه توسط ضد انقلاب باز هم ملت ایران برخورد سخت و قاطعانه با این گروه‌ها خواهد داشت.

علامه حسن‌زاده آملی (حفظه الله) حماسه بهمن 60 را در امتداد حماسه 22 بهمن 57 می‌داند و بیان داشته است: «من ششم بهمن سال 60 آمل را مانند 22 بهمن سال 57 دیدم؛ آفرین بر شمایی که فقط با سلاح ایمان در مقابل آنان قیام کردید، چنانکه به آنان مهلت ندادید که در دارالمؤمنین «شهرستان آمل» نفس تازه کنند. عده‌ای از آنان را به کیفرشان رسانده و عده‌ای را دستگیر و خلع سلاح کردید، شما بی‌سلاح و آنان مسلح، شما در پناه خدای عزوجل و آنان در پناه جنگل؛ شما از این مشت محکمی که چون پتک پولادین بر دهن مهاجمان زدید خدا و پیغمبر را از خود خشنود کردید».

حوادث تکرار‌شدنی تاریخ

این اتفاق تا آنجا در تاریخ کشور پر رنگ بود که مقام معظم رهبری بارها به این مسئله تأکید کرده‌اند. ایشان در سخنرانی 6 بهمن 88 در جمع مردم مازندران فرمودند: «شهر هزار سنگر؛ این تعبیر کمی است؟ حرف کوچکی است؟ قضیه‌ی ششم بهمن آن‌قدر اهمیت داشت که امام بزرگوار ما آن را در وصیت‌نامه‌ تاریخی خود هم مندرج کردند، آن را یادگار گذاشتند؛ یعنی فراموش نشود. حالا چرا فراموش نشود؟ برای اینکه حوادث تاریخی، هم درس است، هم عبرت است. قضایای جاری بر یک ملت، قضایایی است که در برهه‌های مختلف غالباً تکرار می‌شود. امروز بیست‌وهشت سال از آن زمان می‌گذرد، اما راه جمهوری اسلامی که عوض نشده است؛ دشمنان جمهوری اسلامی هم عوض نشدند. پس آنچه آنجا اتفاق افتاد، می‌تواند برای امروز و برای آینده تا هر وقتی‌که ملت ایران به حول و قوه‌ی الهی دل‌بسته‌ این اصول و این انقلابند، عبرت باشد، درس باشد؛ لذا نباید فراموش بشود».

فتح هزار‌سنگرِ دل‌ها

حماسه مردم آمل و یاد و خاطره سنگرهایی که برای دفاع از حریم انقلاب در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر ساخته شد، امام (ره) را به تمجید از این حرکت انقلابی مردمی واداشت؛ امام خمینی (ره) فرمود: «آمل، هزارسنگر است»؛ جمله‌ای کوتاه که به شیوایی دفاع جانانه مردم را نشان می‌دهد. 

همچنین مقام معظم رهبری در سخنرانی سال 88 خود در توضیح لفظ هزار سنگر که امام در وصیت خود آورده است، در نگاهی زیبا بیان می‌‌کنند: «حالا در فضائل ششم بهمنِ آمل یک جمله‌ی دیگر هم عرض کنیم. «هزار سنگر» یعنی چه؟ ظاهر قضیه این است که در درون شهر، مردم در مقابل گروه‌های اشرار و متجاوز سنگر درست کردند - حالا یا هزارتا، یا بیشتر یا کمتر - اما من یک تفسیر دیگری دارم: این سنگرها سنگرهای درون خیابان‌ها نیست، این سنگرِ دل‌هاست؛ هزارتا هم نیست، هزاران سنگر است؛ به عدد هر مؤمنی، هر انسان باانگیزه‌ی باشرفی، یک سنگر در مقابل تهاجم دشمن وجود دارد. اگر یک ملت وقتی به دنبال یک هدفی حرکت می‌کند، نداند سر راه او چه خطراتی است، چه کمین کرده‌هایی هستند، چه باید کرد در مقابل این‌ها، خود را رها کند، قیدوبندهای خود را رها کند، بی‌خیال باشد، ضربه خواهد خورد. همه‌ی ملت‌هایی که در جهت یک هدف بزرگی حرکت کردند و وسط راه ضربه خوردند و گاهی آن‌چنان افتادند که دیگر قرن‌ها بلند نشدند، مشکلشان از همین‌جا آغاز شد؛ ندانستند چی در انتظار آن‌هاست و خود را برای مواجهه‌ با آن آماده نکردند. درس‌های گذشته این کمک را به ما می‌کند که راهمان را بفهمیم، بشناسیم، کمین‌ها را بشناسیم، کمین کرده‌ها را بشناسیم».

قیام 6 بهمن آمل قیامی در امتداد حرکت تاریخی بهمن 57 است. این درس تکرار تاریخ بود و درس عبرتی برای گروه‌های ضد انقلاب تا بدانند ملت ایران همیشه بیدار و هوشیارند و در صورت تعدی به منافع جمهوری اسلامی ایران در هر کجای کشور به اشد مجازات خواهند رسید.

*خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا

انتهای پیام/4107/