ارائه 1100 خدمت در پارک پردیس/ با دانشگاه آزاد تعامل داریم

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- مریم اویسی؛ نزدیک به دو دهه از فعالیت پارک فناوری پردیس می‌گذرد؛ نهادی که به‌منظور حمایت از محصولات داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در شرق تهران تأسیس شد. این پارک توانسته با برگزاری رویدادهایی نظیر اینوتکس، جایزه مصطفی و ایجاد مرکز فن‌بازار ملی ایران در موضوعات علمی پیشگام باشد. برای آشنایی بیشتر با فعالیت این مجموعه، با مهدی صفاری‌نیا، رئیس پارک فناوری پردیس به گفتگو نشستیم که در ادامه مشروح این گفتگو آمده است.

آنا: شرکت‌های فناور پارک پردیس در چه وضعیتی قرار دارند؟

شرکت‌هایی که عضو پارک هستند، نوع ارتباطشان با پارک عمدتاً از جنس تأییدیه‌هایی است که از ما گرفته‌اند و تعدادشان به بیش از ۲۴۰ شرکت می‌رسد. این ارتباط، شرکت‌های نوپا یعنی استارت‌آپی مرکز رشد، شرکت‌های مستقر در پارک (چه در فضاهای استیجاری چه در بخش‌های تملیکی)، شرکت‌هایی که خدمات تخصصی و خدمات کسب‌وکار می‌دهند و در پارک مستقر هستند را شامل می‌شود.

طبق آمار نه‌تنها در کشور بلکه فکر می‌کنم حتی در کشورهای اطراف خودمان هم، چنین حجم سرمایه‌گذاری و حجم فروش بخش خصوصی به لحاظ تعداد محصولات و کالاهایی که در پارک پردیس تولید می‌شود، وجود ندارد.

طبق آمار سال ۹۷ از ارزیابی سال ۹۶، ارزیابی ما بالغ‌ بر ۶۲ هزار میلیارد ریال؛ یعنی شش هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان فروش شرکت‌های پارک در سال گذشته بود. الان نزدیک به چهار هزار و ۴۰۰ نفر در پارک فعالیت می‌کنند که بیشتر آن‌ها افرادی هستند که تمام‌وقت مشغول به کار هستند و مجموع سرمایه‌گذاری‌هایی که در پارک تا الان انجام‌شده حدود ۱۷ هزار میلیارد ریال؛ یعنی هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری‌هایی که در پارک انجام‌شده که از این عدد تقریباً 200 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری دولت و نه ارزش سرمایه مستقیم است.

طبق آمار نه‌تنها در کشور بلکه فکر می‌کنم حتی در کشورهای اطراف خودمان هم، چنین حجم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پارک‌های فناوری و حجم فروشی که دارند به لحاظ تعداد محصولات و کالاهایی که در پارک پردیس تولید می‌شود، وجود ندارد.

ارائه هزار و 100 نوع خدمت به شرکت‌های دانش‌بنیان

 حدوداً هزار و ۱۰۰ نوع محصول و خدمت در این پارک انجام می‌شود، البته این هزار و 100 نوع در هر زمان تولید نمی‌شود؛ چون این خدمات به فراخور نیاز کشور تولید می‌شود.

آنا: صادرات شرکت‌های پارک فناوری پردیس چه میزان است؟

 نزدیک به ۲۰ شرکت به خارج از کشور صادرات دارند، البته صادرات طی سال‌های مختلف متغیر است، همچنین شرکت‌هایی هستند که همکاری علمی و فناوری مشترک با شرکت‌های خارجی دارند. در حال حاضر نزدیک به 10 شرکت در پارک هستند که سهامدار یا شریک خارجی دارند به‌این‌ترتیب، این شریک؛ هم سرمایه و هم دانش و تکنولوژی آورده که در حوزه تجهیزات پزشکی، در حوزه دارو، در حوزه آی‌تی، الکترونیک و در حوزه‌های مختلف دیگر و حتی در حوزه‌هایی مثل نفت و گاز هم فعالیت دارد. این نمایندگان از کشورهای چین، کره جنوبی، فرانسه، بلژیک، روسیه، فنلاند در شرکت‌های پارک فعال هستند.

دانش فنی از دو حوزه اصلی ایجاد می‌شود؛ حوزه فنی و حوزه‌ای که مربوط به مراکز علمی داخل دانشگاه‌ها هستند. برنامه‌های مختلفی برای توسعه ارتباطات شرکت‌ها با دانشگاه‌ها داریم که در سال گذشته نزدیک به ۴۰۰ عنوان همکاری بین شرکت‌های پارک و دانشگاه‌ها داشتیم.

در حال حاضر  نزدیک به 10 شرکت در پارک هستند که سهامدار یا شریک خارجی دارند به‌این‌ترتیب، این شریک هم سرمایه و هم دانش و تکنولوژی آورده که در حوزه تجهیزات پزشکی، در حوزه دارو، در حوزه آی‌تی، الکترونیک و در حوزه‌های مختلف دیگر و حتی در حوزه‌هایی مثل نفت و گاز هم فعالیت دارد.

 از کارآموزی گرفته تا  کارورزی، پروژه‌های تحقیقاتی، اشتراک‌گذاری آزمایشگاه‌ها و تولید مقالات برنامه‌های مشترک ماست.

انتقال تکنولوژی  یکی از اهداف ماست که عمدتاً با این هدف انجام می‌شود که جز سرمایه و دانش مدیریت، بتوانند از دانش فنی خارجی استفاده، و آن را به کشور منتقل کنند، همچنین  بخش تحقیق و توسعه  شرکت‌ها نیز فعال است  که عمدتاً این بخش‌ها به دانشگاه‌ها یا مجموعه‌های خارجی وصل هستند.

آنا: کدام کشورها بیشتر هدف شرکت‌ها برای صادرات هستند؟

محصولات  شرکت‌های پارک به بیش از 40 کشور صادر شده و کشورهای آسیایی، آفریقایی حتی آمریکای لاتین و اروپایی  را شامل می‌شود. تجهیزات پزشکی که حتی همین‌ الان هم شرکت‌ها به اروپا صادرات دارند در حال حاضر موضوع صادرات شرکت‌ها به عراق، پاکستان و ترکیه مطرح است؛ صادرات به این کشورها هم در برنامه شرکت‌ها وجود دارد، البته بازار صادرات مثل بازار داخلی نیست که یک محصول همیشه در بازار مورد تقاضا باشد.

دانشگاه‌ها خصوصاً دانشگاه‌های برتر کشور چقدر توانسته‌اند در بحث تحقیق و توسعه به شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان کمک کنند و چه میزان ارتباط صنعت و دانشگاه شکل‌گرفته است؟

ارتباطات پارک به نسبت سال‌های قبل بهتر شده است؛ سامانه‌ای به‌نام «صدف» راه‌اندازی شده و دانشجویان می‌توانند پایان‌نامه‌های خود را در آن  معرفی کنند و با یکی از شرکت‌های پارک به‌صورت مشترک پایان‌نامه را انجام دهند.

فرصت‌های کارآموزی، کارورزی و استخدام از طرف شرکت‌ها و  حتی موضوعات تحقیقاتی هم در این سامانه مطرح می‌شود؛ یعنی چهار عنصر استخدام، کارآموزی، کارورزی، انجام تحقیقات و پروژه‌های تحقیقاتی توسط شرکت‌ها عرضه می‌شود. بسیاری از دانشجویان  هم عضو این سامانه هستند و می‌توانند از فرصت‌هایی که این شرکت‌ها مطرح می‌کنند، مطلع بشوند. نزدیک به 300 تا 400 موضوع همکاری در این سه ساله در سامانه تعریف‌شده است.

در پذیرش شرکت‌ها در پارک تلاش کرده‌ایم تا شرکت‌های دانشی را پذیرش کنیم که این مسئله شامل شرکتی می‌شود که  یا محصولش آماده است یا محصولش در آینده تولید می‌شود. اساتید دانشگاهی و اعضای هیأت علمی  در بیش از نیمی از شرکت‌های ما عضو هستند؛ به همین دلیل به‌صورت خودکار ارتباط بین دانشجویان دانشگاه با شرکت برقرار می‌شود.

همچنین تسهیلات مالی در اختیار شرکت‌هایی که تعریف کار با دانشگاه‌ها دارند، ارائه می‌شود، حتی اگر این شرکت‌ها پروژه  مشترک با دانشگاه‌ها تعریف کنند نیز  تسهیلات مالی در قالب وام قرض‌الحسنه می‌گیرند، البته به‌شرطی که پروژه مورد تأیید پارک قرار بگیرد.

دانشکار، فرصتی برای کارآموزی در شرکت‌های دانش‌بنیان

برنامه دیگر پارک فناوری پردیس «دانشکار» نام دارد؛ دانشکار یک فرصت متمرکز انجام فعالیت کارآموزی با شرکت‌های پارک است. دانشجویانی که علاقه‌مند هستند ثبت‌نام می‌کنند، طی  سه روز با موضوعات کاری شرکت‌ها  آشنا می‌شوند که بعدها بتوانند چه در بحث  استخدام و  چه در حوزه فعالیت‌های تحقیقاتی که دارند با آن شرکت ارتباط برقرار کنند؛ دانشکار یک تور دو سه روزه است که داوطلبان می‌توانند دوره‌های آموزشی را در پارک بگذرانند.

دانشکار یک تور دو سه روزه است که داوطلبان می‌توانند دوره‌های آموزشی را در پارک بگذرانند.

 آنا: سهم پارک از اقتصاد کشور خصوصاً به‌خاطر وجود شرکت‌هایی که توانسته‌اند به مرحله تجاری‌سازی و صادرات محصول برسند،  چقدر است؟

 ۶۶۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان فروش سال گذشته  پارک از جی دی پی (تولید ناخالص ملی) بود و نزدیک به 330 میلیارد تومان هزینه R&D شرکت‌ها از سهم تحقیق و توسعه کل کشور در سال گذشته بوده است.

در طول 15 سال توانستیم در فاز یک و دو منطقه ۴۰ هکتاری با هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه ارزش‌آفرینی کنیم که سهم دولت نزدیک ۱۵درصد از این هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است؛ یعنی توانستیم ۸۵ درصد سرمایه بخش خصوصی را به‌ دست بیاوریم.

هدف‌گذاری برنامه پنج‌ساله، ۱۰ ساله و ۲۰ ساله پارک را انجام داده‌ایم که در آن برنامه، یکی از شاخص‌ها این است که سهم پارک در اقتصاد کشور شامل  فروش شرکت‌ها و سهم پارک از بحث تحقیق و توسعه کل کشور محاسبه‌ شده است.

در حال حاضر نزدیک ۲۰ شرکت داریم که محققان ایرانی در آن فعالند که از خارج از کشور به ایران بازگشته و در پارک پردیس  شرکت تأسیس کردند. در طول ۱۵ سال گذشته؛ یعنی از سال ۸۰ که زمین پارک خریداری شد، بر اساس یک مدل اقتصادی توانستیم آن را به ثمر برسانیم و در طول 15 سال توانستیم در فاز یک و دو منطقه ۴۰ هکتاری با هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه، ارزش‌آفرینی کنیم که سهم دولت نزدیک ۱۵ درصد از این هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است؛ یعنی توانستیم ۸۵ درصد سرمایه بخش خصوصی را به‌دست بیاوریم.

در کشور به‌جای فعالیت متمرکز، تکثرگرایی وجود دارد

در کمتر از ۱۵ سال، بیش از چهار هزار نفر در این پارک مشغول به‌کار هستند. به‌ ازای فعالیت هر نفر، یک میلیارد تومان ارزش‌افزوده وجود دارد. طبق تجربه‌ای که در این 15 سال کسب کردیم، فکر می‌کنیم ظرفیت کشور بالاتر از آن چیزی است که تا الان اتفاق افتاده، ولی کار متمرکز در کشور کمتر دیده می‌شود.

چین کشوری با وسعت اقتصادی، جمعیتی و جغرافیایی است که ۴۰  تا ۵۰ نقطه مهم تولیدهای تک مثل سو یو و شن زن  دارد، ولی در کشور معمولاً یک کار شروع می‌شود و پس‌از آن تکثر در کمیت ایجاد می‌شود و تعدادی نهاد در این فعالیت سهیم می‌شوند، اما  مگر چقدر سرمایه در  کشور وجود دارد که ما در همه حوزه‌های فناوری بخواهیم فعال، و در دنیا اول باشیم؟

فقط اسم و مجوز پارک، پارک را نهادی علمی نمی‌کند

پارک‌ها و مراکز شهرک‌های صنعتی در هر حوزه، آن‌قدر تعدادشان زیاد است که فرصت مدیریت کردن آن‌ها را نداریم و به‌ اندازه کافی تیم مدیریت برای آنها نداریم؛ مگر سابقه پارک در کشور چند سال است که به تعداد همه، تیم مدیریتی داشته باشیم. فقط اسم پارک و مجوز پارک، آن را پارک نمی‌کند. مهم‌ترین شاخصه پارک داشتن تیم است؛ مثل یک استارت‌آپ که مهم‌ترین شاخصه استارت‌آپ تیمش است و نه ایده‌اش.

با وجود همه مشکلاتی که مطرح شد، در حال حاضر پارک به نقطه‌ای رسیده که متقاضی بخش خصوصی بتواند بخش‌های مختلف پارک را توسعه بدهد، اما مشکل توسعه اراضی را داریم؛ مشکل توسعه اراضی‌ هم‌ در دست مردم نیست؛ گره آن به‌ دست دولت باز می‌شود، باید رایزنی صورت بگیرد تا بخشی از اراضی که سند آن  به‌ نام دولت نخورده، به‌ نام دولت شود تا از این اراضی استفاده کنیم.

 با وجود اینکه ما نمی‌گذاریم شرکت‌ها درگیر کار اداری شوند، اما در اراضی، در تأسیسات، در تسهیلات مالی برای شرکت‌ها، مشکلاتی داریم.

با وجود همه مشکلات، پارک به نقطه‌ای رسیده که متقاضی بخش خصوصی بتواند بخش‌های مختلف پارک را توسعه بدهد،  اما مشکل توسعه اراضی را داریم؛ مشکل توسعه اراضی‌ هم‌  در دست مردم نیست، گره آن به دست دولت باز می‌شود، باید رایزنی صورت بگیرد تا بخشی از اراضی که سند آن به‌ نام دولت نخورده، به‌ نام دولت شود تا از این اراضی استفاده کنیم.

آنا: ارتباط پارک پردیس با دانشگاه آزاد اسلامی در چه حوزه‌هایی است؟

 جمع زیادی از مدیرانی که در شرکت‌های پارک کار می‌کنند و تجارب تجاری‌سازی خوبی دارند به‌عنوان مدرس در دانشگاه آزاد پردیس تدریس می‌کنند و حدود ۳۰ نفر هستند که  امیدواریم این تعداد افزایش پیدا کند، اگر دانشگاه فضای بیشتری ایجاد کند، این تعداد افزایش می‌یابد.

می‌توانیم ظرفیت‌های همکاری‌هایمان را بیش از آنچه هست افزایش بدهیم؛ بنا شده نیمی از زمین‌های دانشگاه برای آموزش و نیمی برای فناوری گذاشته شود، برای بخش فناوری قرار بود ما به آنها کمک بکنیم ولی هنوز برنامه دانشگاه برای بخش فناوری عملیاتی نشده است.

ولی در برنامه آموزشی با آنها همکاری داریم و نشست شرکت‌های پارک را در دانشگاه و نشست دانشگاه را در شرکت‌ها داشتیم، حتی دانشگاه می‌تواند از  مجموعه‌های آزمایشگاهی که در پارک هستند، استفاده کند.

آنا: برنامه‌ای برای گسترش پارک وجود دارد؟

بله، ما برای اجرای  فاز سوم، اراضی پارک را خریداری کردیم ولی کل اراضی باید به نام دولت شود که  هنوز این اتفاق نیفتاده است. باید سه اداره زمین و مسکن، منابع طبیعی و ثبت بالاخره به چارچوب توافقی برسند که آن اراضی به‌نام دولت ثبت شود. ۱۲ سال است که پیگیر آن هستیم و امیدواریم زودتر انجام شود.

انتهای پیام/4085/پ