اهمیت دانشگاه در جمهوری اسلامی بی‌بدیل است/ نبض آینده کشور در دست دانشگاهیان

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین ابراهیم کلانتری در ابتدای نشست رونمایی و ابلاغ سند جامع فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی، به اشاره به نقش دانشگاه در جمهوری اسلامی ایران، گفت: اهمیت دانشگاه در جمهوری اسلامی بی‌بدیل است یا به تعبیر مقام معظم رهبری اهمیت دانشگاه به قدر اهمیت امروز و فردای کشور است.

کلانتری ادامه داد: به تعبیر امام خمینی(ره) سرنوشت کشور در دانشگاه تعیین می‌شود و سعادت و شقاوت جامعه را دانشگاه تعیین می‌کند. به این دلیل که دانشگاه متکفل قوه عاقله جامعه است و نبض آینده کشور را در دست دارد. مدیران آینده کشور در دانشگاه‌ها تربیت می‌شوند، لذا هرچه از اهمیت دانشگاه گفته شود، کم است. تفاوت در این است که دانشگاه‌ها برای رسیدن به سه هدف در چه فضایی فعالیت می‌کنند آیا فضای ارزش‌های الهی و ایمان و باور است یا فضای ضد ارزش و اخلاق و بی‌اعتقادی است؟ این فضا هرگونه باشد بر سه هدف اصلی نیز تاثیر می‌گذارد.

وی افزود: هزاران دانشگاه در دنیا فعالیت می‌کنند و همچنین در جمهوری اسلامی حدود سه هزار دانشگاه فعال وجود دارد که همه اینها با سه هدف اصلی تعریف می‌شوند؛ اول تولید علم که هدف اصلی از تاسیس دانشگاه است. دوم آموزش و ترویج علم و سوم پرورش انسان‌های عالم و کاردان و عامل. تقریبا همه کتاب‌هایی که در دنیا درباره دانشگاه نوشته شده به این سه هدف توجه دارند.

کلانتری تصریح کرد: در سالی که انقلاب اسلامی پیروز شد، حداکثر ۲۰۰ هزار دانشجو در کشور وجود داشت؛ اما ظرف ۴۰ سال این تعداد به مراتب افزایش یافته و دانشجویان از مرز ۴میلیون گذشته و میلیون‌ها نفر نیز فارغ‌التحصیل شده‌اند.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: تفاوت اصلی دانشگاه در نظام اسلامی و غیر اسلامی روح حاکم بر تولید علم و پرورش انسان دینی اینجا مشخص می‌شود. انقلاب فرهنگی با معماری امام خمینی صورت گرفت و مبدع دانشگاه اسلامی و تحول فرهنگی دانشگاه امام خمینی (ره) است و ایشان در این مورد رهنمودهای بسیاری دارد. دانشگاه انسان‌ساز، غیر وابسته، بومی در خدمت کشور همه تعابیری است که امام خمینی در مورد دانشگاه به کار برده‌اند.

وی ادامه داد: این نکته حائز اهمیت است که چه فضایی در دانشگاه‌ها حاکم باشد در تولید علم و پرورش انسان عالم همه دانشگاه‌ها یکسان هستند، اما آنجا که تغییر پیش می‌آید روح حاکم بر دانشگاه است. تفاوت بین دانشگاه تراز انقلاب و دانشگاه مادی‌گرا در این نکته نمایان می‌شود.

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اگر فضا سکولار باشد علم، دانش و خروجی دانشگاه نیز سکولار می‌شود، تصریح کرد:‌ آنچه در دانشگاه‌های غرب رخ می‌دهد فضای ضد دین سکولاری است که در علم و عالم نیز تاثیر می‌گذارد و نتیجه آن می‌شود که علم در خدمت جنایات بزرگ تاریخ قرار می‌گیرد و دانشمند آن دانشگاه هم در خدمت همان هدف است.

کلانتری اضافه کرد: ‌اگر فضای دانشگاه الهی، معنوی، بومی و انقلاب باشد، هم علم الهی خواهد شد و هم عالم و خروجی دانشگاه عالم معتقد با انگیزه و در خدمت اهداف انقلاب اسلامی خواهد بود.

کار فرهنگی در دانشگاه یعنی ساختن بستر مناسب تولید علم و پرورش عالم

وی با تعریف کار فرهنگی در دانشگاه‌ها به عنوان فضاسازی کلان گفت:‌ بنده عقیده دارم کار فرهنگی در دانشگاه یعنی ساختن فضا، محیط و بستر مناسب برای تولید علم و پرورش عالم و کار فرهنگی در جمهوری اسلامی نیز باید معطوف به این فضا باشد، فضایی برآمده از دین و نیازهای بومی، ارزش‌های انقلاب و قرآن و عترت. این چنین فضایی درخور دانشگاه جمهوری اسلامی است.

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری درباره اهمیت فرهنگ گفت: ایشان فرهنگ را به مثابه اکسیژن در هوا تعبیر می‌کند این جمله به این معنی است که بستر لازم برای کلیه فعالیت‌هایی که در کشور رخ می‌دهد، فرهنگ است به همین دلیل کار فرهنگی مثبت مورد نیاز جمهوری اسلامی باید معطوف به اسلام ناب باشد.

کلانتری اظهار کرد: انسانی که در این فضا رشد می‌کند، یک دانشمند الهی و علمی که در این فضا به وجود می‌آید معنوی و ارزشمند خواهد شد.

وی با اشاره به کلام خداوند که می‌فرمایند علم نور است، عنوان کرد: اگر قرار باشد نوری به دست بیاید باید فضای دانشگاه معنوی و الهی باشد.

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شاخص‌هایی را برای کار موفق فرهنگی در دانشگاه عنوان کرد و افزود: یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های کار فرهنگی ارزشمند این است که با طراحی و برنامه‌ریزی انجام شود، کار فرهنگی دم دستی و راحت نیست و باید برای آن تدبیر خاصی پیش‌بینی شود. دوم اینکه کار فرهنگی باید متناسب با فضای دانشگاه باشد، فضای دانشگاه مخاطبان فرهیخته‌ای دارد و فعالیت در آنجا با کار در بین عوام و اقشار دیگر متفاوت است.

کلانتری درباره خصوصیات کار فرهنگی ارزشمند گفت: کار فرهنگی باید توسط عوامل کاردان و با انگیزه انجام شود، اگر برنامه‌های فرهنگی صحیح باشد اما مجری به کاری که انجام می‌دهد معتقد نباشد، فعالیت فرهنگی به سرانجام نمی‌رسد. مجری باید انسان با انگیزه‌ای باشد و با تمام وجود به نسل جوان، دانشگاه و فرهنگ اعتقاد داشته باشد.

بدنه اصلی دانشگاه باید تحت پوشش برنامه‌های فرهنگی قرار گیرند

وی چهارمین مولفه کار فرهنگی را محتوای غنی با درون‌مایه اسلامی دانست و ادامه داد: پنجمین ویژگی کار فرهنگی این است که باید همه عناصر اصلی فعال در دانشگاه را پوشش بدهد. یعنی استاد، دانشجو، کارمند به عنوان بدنه اصلی دانشگاه باید تحت پوشش برنامه‌های فرهنگی قرار گیرند.

به گفته معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی کار فرهنگی باید از کیفیت و عمق لازم برخوردار باشد و قدرت تولید فکر و اندیشه را فراهم نماید. بخشی از اعضای دانشگاه تلاش می‌کنند به فکر عمیق دست یابند و باید برای این جمع کار ویژه‌ای تدارک دیده شود.

کلانتری جهت‌گیری به سمت ارزش‌های متعالی انقلاب و اسلام را یکی دیگر از ویژگی‌های لازم برای کار فرهنگی عنوان کرد و گفت: برای عناصر فرهنگی روشن باشد که قرار است به کجا و کدام هدف برسند.

وی درباره مولفه هشتم کار فرهنگی تاکید کرد: کار فرهنگی شایسته باید از همبستگی و هم‌افزایی کامل با سایر فعالیت‌های رسمی دانشگاه برخوردار باشد. اگر گسستگی بین کار آموزشی، پژوهشی و فرهنگی در دانشگاه وجود داشته باشد تشتت پیش می‌آید.

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی تقویت بعد معنوی و اتصال و اتکا به خدا در نسل جوان را مولفه نهم کار فرهنگی دانست و افزود: کار تک بعدی در فضای فرهنگی هیچ گاه موفق نمی‌شود و به سرانجام نخواهد رسید فعالیت فرهنگی علاوه‌ بر فکر باید دل را در بر گیرد نسل جوان در معنویت همیشه پیشتاز بوده است، همین است اعتکاف‌ها را در عالی‌ترین سطح پیش برده‌اند، شب‌های قدر دانشگاه همیشه ویژه بوده است.

آفت کار فرهنگی پیاده نظام شدن احزاب خارج از دانشگاه‌ها است

کلانتری پرهیز از سیاسی‌کاری را یکی از مولفه‌های مهم کار فرهنگی در دانشگاه‌ها نام برد و تاکید کرد: از گرفتار آمدن در دام سیاسی‌کاری و سیاست‌بازان حرفه‌ای در کار فرهنگی باید پرهیز کرد، آفت کار فرهنگی پیاده نظام شدن احزاب خارج از دانشگاه‌ها است. دانشجو با این همه خلوص نباید بازیچه اشخاص سیاسی و احزاب قرار گیرد.

وی ادامه داد: کار فرهنگی باید زمینه را برای فعالیت گروه‌ها و تشکل‌های اصیل انقلابی، یعنی نقش‌آفرینی استاد و دانشجو در فضای فرهنگی دانشگاه را با همه وجود فراهم کند.

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی نشاط و شادابی را به عنوان مولفه دوازدهم کار فرهنگی دانست و عنوان کرد: کار فرهنگی باید نشاط و شادابی را در فضای دانشگاه متناسب با آموزش عالی به دنبال داشته باشد، این گونه نیست که فضای علم نیاز به شادابی نداشته باشد، کار فرهنگی کاری است که این ویژگی‌های دوازده‌گانه را داشته باشد.

کلانتری تصریح کرد: این ویژگی‌های دوازده‌گانه می‌تواند علم و عالم را مومن و متعهد پرورش دهد و از سویی دیگر می‌تواند دانشگاه را پاسخگوی نیازهای جامعه بنماید.

وی درباره سند جامع راهبردی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: سند جامع راهبردی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی با تکیه بر اسناد بالا دستی طراحی شده است،‌این سند حلقه واسطی بین اسناد بالادستی و بدنه دانشگاه خواهد بود. سندهای بالادستی ارزشمندی در کشور وجود دارد که با کارهای کارشناسی دقیق به سرانجام رسیده و اگر بخواهیم این اسناد در دانشگاه‌ها عملیاتی شوند، باید حلقه واسطی برای آنها طراحی کنیم این سند همان حلقه واسط است.

امکان نظارت و ارزیابی برای سند جامع فرهنگی فراهم شده است

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد درباره ساز و کار نظارت بر اجرایی شدن سند راهبردی فرهنگی گفت: اهداف، ماموریت‌ها، اصول و چشم‌انداز محورها و اولویت‌های ده گانه سند به صورت شفاف ذکر شده و همچنین در ذیل هر محور،‌ راهبردها و برنامه‌های عملیاتی ذکر شده است.

وی با اشاره به زمان ابلاغ و اجرای سند گفت: سال 97 شروع عملیاتی شدن سند است و تمام برنامه‌های فرهنگی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، بر محور این سند طراحی شده و همچنین بودجه‌ها نیز بر محور این سند تخصیص داده می شود.
کلانتری اضافه کرد: بخش‌هایی از این سند نیاز به تدوین کتاب دارد و ده‌ها کتاب کار تاکنون برای این سند تدوین شده است.

معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در پایان گفت: سند به گونه‌ای جزئی طراحی شده که امکان نظارت و ارزیابی برای آن فراهم شده است. بعد اصلی در تدوین سند این بود که شاخص‌‌هایی برای ارزیابی و سنجش آن در نظر بگیریم و به سند به گونه‌ای تنظیم شده است که شرایط نظارت را فراهم کرده است، همچنین پایان هر سال تحصیلی ارزیابی خواهیم داشت و بازخورد‌هایی از سراسر کشور دریافت خواهیم کرد.