تولید محصولات نفیس چاپی و کتاب صوتی و دیجیتال در دستور کار سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی

مصطفی سعیدی، خبرنگار خبرگزاری آنا- 11 شهریور به عنوان روز صنعت چاپ در کشور شناخته می‌شود و سال 82 هم با موافقت شورای فرهنگ عمومی این روز به‌عنوان «روز ملی صنعت چاپ» در تقویم‌ ملی کشور ثبت شد.

دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان دارای چاپخانه و سازمانی با عنوان سازمان چاپ و انتشارات است که با استفاده از کارکنانی مجرب و دستگاه‌هایی پیشرفته، امور چاپی دانشگاه و سفارش‌های خارج از دانشگاه را انجام می‌دهد.

از آنجایی که زحمات کارکنان این بخش از دانشگاه آزاد اسلامی کمتر دیده و حس می‌شود و از عرصه خبر و اطلاع‌رسانی دور هستند اما مجموعه‌ای از اخبار و اطلاعات را چاپ و منتشر می‌کنند، بر آن شدیم تا به مناسبت روز صنعت چاپ برای معرفی بیشتر سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی به سراغ این مجموعه برویم؛ افزون بر اینکه باید از مهندس سیدمصطفی قاسمی رئیس این سازمان به‌خاطر هماهنگی‌های لازم قدردانی کنیم. در این راستا ساعاتی را علاوه بر بازدید از چاپخانه و بخش‌های مختلف آن با مدیرکل چاپ و فنی سازمان گفت‌‌وگو کردیم.

او از تاریخچه ورود دانشگاه به صنعت چاپ و کارکرد سازمان متبوع خود، اهداف راه‌اندازی چاپخانه، گسترش فعالیت‌ها و تغییرات سازمانی، تجهیزات فنی سازمان، حضور فعال در نمایشگاه‌ها، فعالیت‌ها و برنامه‌های آینده سازمان، سختی و زحمات کار کارکنان و قدردانی از آنان و ..... برای‌مان گفت.

حسین غلامرضازاده، یکی از مدیران فنی و جوان دانشگاه آزاد اسلامی از سال 87 به عنوان مدیرکل چاپ و فنی در سازمان چاپ و انتشارات فعالیت دارد. او در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره تاریخچه ورود این دانشگاه به صنعت چاپ، می‌گوید: «چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1372 با تجهیزات لیتوگرافی، چاپ و صفاحی و با هدف انجام امور چاپ دانشگاه همچون کتب، مجلات، اوراق اداری و چاپ سوالات آزمون سراسری در زمینی به مساحت 13 هزار و 700 مترمربع در منطقه شورآباد (کهریزک تهران) راه‌اندازی شد.»

به گفته وی، چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اول راه‌اندازی، فقط کار چاپ سوالات کنکور و اوراق اداری را انجام می‌داد که به مرور زمان و با توجه به افزایش تعداد اعضای هیات علمی و استادان و پژوهشگران این دانشگاه، از سال 83 به عرصه چاپ کتاب، اوراق اداری، مجلات علمی و ... ورود کرد.

غلامرضازاده با بیان اینکه هدف از راه‌اندازی چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی، استقلال در چاپ و انتشار سوالات کنکور بود، اظهار می‌کند: «موضوع درآمدزایی از محل چاپخانه از اهداف راه‌اندازی این مجموعه نبود اما با ورود دانشگاه آزاد اسلامی به چاپ کتب و مجلات، چاپخانه سال 87 به نقطه سر به سر هزینه و درآمد رسید و پس از آن تراز مالی رو به سوددهی رفت.»

مدیرکل چاپ و فنی سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، خاطرنشان می‌کند که با گسترش فعالیت‌های چاپخانه، نام آن به اداره کل چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی تغییر یافت و سال 88 که شرح وظایف این اداره کل ابلاغ و مجوز انجام امور چاپی خارج از دانشگاه هم به این اداره کل اعطا شد، چاپخانه دانشگاه سفارش‌های برون دانشگاهی را هم پذیرفت.

او ادامه می‌دهد: «سال 1390 چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی با خرید دستگاه KBA که قابلیت چاپ روزنامه 16 رنگ در 16 صفحه را دارد، به آخرین تکنولوژی چاپ روزنامه در جهان مجهز شد و به عنوان نخستین و تنها مرکز انتشارات دانشگاهی کشور اقدام به چاپ روزنامه کرد.

این مسئول می‌افزاید: «سال 93 و در دوره مدیریت جدید دانشگاه با تغییراتی که در اساس‌نامه چاپخانه ایجاد و این مجموعه از اداره کل به سازمان ارتقا یافت و نام آن «سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی» شد. تا پیش از سال 93، چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی کار سخت‌افزاری انتشار را بر عهده داشت و در محتوای کتب و مجلات ورود نمی‌کرد تا اینکه از سال 93 و پس از آنکه سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی در زیرمجموعه معاونت دانشجویی و فرهنگی قرار گرفت، ماموریت و رسالت‌های جدیدی برای این سازمان تعریف شد.»

غلامرضازاده، می‌گوید: «در اساسنامه جدید سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، این سازمان علاوه بر اینکه کارهای چاپ را انجام می‌دهد، به عنوان ناشر هم فعالیت دارد.»

مدیرکل چاپ و فنی سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، درباره تجهیزات فنی این سازمان عنوان می‌کند: «سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی در بخش لیتوگرافی دارای دستگاه پلیت ستر آگفا 4/5 ورقی مدل AVELON، پلیت ستر 4/5 ورقی کداک، ایمیج ستر هرکولس هایدلبرگ 2 ورقی، قید کپی 4/5 ورقی (سنتی) و در بخش چاپ نیز دارای ماشین چاپ روزنامه KBA مدل COMET، دستگاه چاپ 2 ورقی دو رنگ ZP72 هایدلبرگ، دستگاه چاپ 2 ورقی تک رنگ هایدلبرگ، دستگاه چاپ 4/5 ورقی تک رنگ هایدلبرگ، دستگاه چاپ تی افست هایدلبرگ تک زنگ و دستگاه چاپ ملخی هایدلبرگ است.»

به گفته غلامرضازاده، دستگاه برش پلار دهنه 115 آلمان، دستگاه کتابساز 18 خانه مولر مارتینی، دستگاه مجله‌ساز 10 خانه مولر مارتینی، دستگاه تاکن اشتال 5/4 ورقی، دستگاه پاکت‌ساز فیدیا از تجهیزات بخش صحافی و دستگاه چاپ دیجیتال رنگی زیراکس و چاپ دیجیتال مشکی هم از تجهیزات بخش دیجیتال سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی است.

او در پاسخ به این سوال که این سازمان با چه روزنامه و مجلات برون دانشگاهی همکاری انتشاراتی داشته و دارد، می‌گوید: «روزنامه‌های افکار، استقلال جوان و مجله‌های چلچراغ، دنیای اقتصاد، کیفیت، اقتصاد آذربایجان، سمنان امروز، شاهوار، نگارستان، پیشرفت، عروج، نشریه سکوت و... به چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی سفارش چاپ می‌دادند.»

مدیرکل چاپ و فنی سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی درباره وضعیت صنعت چاپ در کشور تصریح می‌کند: «با توجه به گسترش شبکه‌های اجتماعی و افزایش بهای کاغذ، نشر کاغذی به شدت افت کرده است، به‌طوری که تیراژ نشریات که تا 6 سال پیش، بیش از 2 میلیون نسخه در روز بود، اکنون به 800 نسخه رسیده است، در چنین وضعیتی رسانه‌هایی موفق هستند که به تولید محتوا پرداخته و به حوزه‌های تخصصی ورود کنند.»

این مسئول درباره فعالیت‌های سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، می‌گوید: «چاپ و صحافی 766 عنوان کتاب، مجله، فصلنامه و...، چاپ و صحافی 600 عنوان پاسخنامه امتحانات، پاکت، پوستر، سربرگ و اوراق اداری، چاپ بیش از 12 میلیون 500 هزار نسخه روزنامه فرهیختگان به همراه ویژه‌نامه و ضمائم آن، چاپ بیش از یک میلیون و 450 هزار نسخه روزنامه و هفته‌ برون دانشگاهی از فعالیت‌های انجام شده سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی در سال 94 و در حوزه چاپ و نشر است.»

او ادامه می‌دهد: «حضور فعال در بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای نخستین بار و در دوره مدیریت دکتر میرزاده رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با حضور همه استان‌ها و در سالنی مجزا صورت گرفت و دانشگاه کتاب‌های منتشر شده خود را در معرض نمایش گذاشت. حضور در نمایشگاه‌های هفته کتاب، هفته پژوهش، نمایشگاه ناشران دانشگاهی، نمایشگاه میراث زبانی، نمایشگاه انتخاب کتاب برتر سال دانشگاه آزاد اسلامی و نمایشگاه کتاب واحد علوم و تحقیقات هم از فعالیت‌های این سازمان در حوزه عرضه و توزیع کتب دانشگاهی است.»

به گفته غلامرضازاده، اخذ مجوز دیجیتال از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، واگذاری 608 شماره شابک به واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، 138 عنوان فیپا از کتابخانه ملی، اخذ 138 مجوز انتشار کتاب از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعلام وصول 78 عنوان کتاب و 967 شماره روزنامه، هفته‌نامه، فصلنامه و مجلات علمی از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از دیگر برنامه‌های انجام شده از سوی سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی در سال گذشته است.»

مدیرکل چاپ و فنی سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، خاطرنشان می‌کند، «تهیه، تدوین و تصویب محتوای معماری ایرانی و اسلامی با نگاه اجزایی به دوره‌های مختلف تاریخی و نظام مهندسی با مشارکت 8 دانشگاه معتبر داخلی، برنامه‌ریزی برای تهیه «دستورالعمل ویرایش» دانشگاه آزاد اسلامی، طراحی و اجرای حضور در نمایشگاه بغداد، طراحی برای نمایشگاه‌های کابل و هرات، برگزاری نمایشگاه کتاب برای بازدید وزیر تحصیلات عالیه افغانستان و هیات همراه، اهدای هزار عنوان کتاب به وزارت تحصیلات عالیه افغانستان، برنامه‌ریزی برای تولید نسخ قدیمی و خطی و تصحیح آنها با مشارکت نهادها و دانشگاه‌های داخلی و خارجی را می‌توان از دیگر برنامه‌های انجام شده ذکر کرد.»

مدیرکل چاپ و فنی سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی درباره فعالیت سازمان متبوعش در 5 ماه اول سال 95 هم به آنــا می‌گوید: «چاپ و صفاحی 295 عنوان کتاب، مجله، فصلنامه و...، چاپ و صفاحی 250 عنوان پاسخنامه امتحانات، پاکت، پوستر، سربرگ، اوراق اداری، چاپ بیش از 5 میلیون 210 هزار نسخه روزنامه فرهیختگان و ضمائم آن، چاپ بیش از 610 هزار نسخه روزنامه و هفته‌نامه برون دانشگاهی، حضور فعال در بیست‌و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای دومین بار، واگذاری 234 شماره شابک به واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی، 39 عنوان فیپا از کتابخانه ملی و 48 مجوز انتشار کتاب از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعلام وصول 14 جلد کتاب، اعلام وصول 252 شماره روزنامه، هفته‌نامه، فصلنامه و مجلات علمی از معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از فعالیت‌های این سازمان در 5 ماه نخست سال جاری است.»

وی درباره برنامه‌های آینده سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه، اظهار می‌کند: «با توجه به روند خرید دستگاه پنج رنگ، برنامه‌ریزی‌های لازم برای تولید محصولات نفیس چاپی در سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی صورت گرفته است. ثبت سفارش چاپ برای تسهیل در امور چاپی به صورت الکترونیکی و تولید کتاب صوتی و دیجیتال هم در دستور این سازمان قرار دارد.»

علامرضازاده با بیان اینکه مجموعه سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی داراری 60 کارمند ستادی و فنی است از همکارنش در بخش‌های مختلف سازمان قدردانی کرد و گفت: «صنعت چاپ، صنعتی آمیخته با هنر است و کار کردن در این شغل بسیار لذت‌بخش است. ما در کار چاب با فرهیختگان و افراد قلم به دست در ارتباط هستیم و این موضوع برای ما ایجاد انگیزه می‌کند. کارکنان چاپخانه دانشگاه آزاد اسلامی از زحمتکش‌ترین کارکنان این مجموعه هستند که همیشه و در همه ایام سال و حتی تعطیلات ویژه مثل عاشورا، 13 فروردین، روزهای تعطیلات دانشگاه تا نیمه‌های شب مشغول به کار هستند و برای پیشرفت دانشگاه آزاد اسلامی و اهداف آن تلاش می‌کنند.»