کاربرد میدانهای الکترومغناطیسی در درمان اختلالات عصبی وارد مرحله تازهای از ارزیابی علمی شده است
در حاشیه نخستین کنگره «فناوریهای نوینِ میدانهای مغناطیسی و علوم اعصاب در حوزه روانتنی» آناتک طی گفتوگو با دکتر سیدشهاب الدین صدر؛ استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، پزشک و متخصص فیزیولوژی، به تبیین اهمیت این رویداد، ضرورت توجه به حوزههای نوپدید علوم اعصاب، نقش فناوریهای الکترومغناطیسی در درمان اختلالات روانتنی و چالشها و الزامات بهرهگیری صحیح از این روشهای نوین پرداخت.
اهمیت برگزاری کنگره و رویکرد جدید آن
دکتر صدر گفت: «موضوع این کنگره یک موضوع جدید است. در حقیقت، به نظر من در عنوان الکترومغناطیسی و علوم اعصاب در حوزه روان، موضوعات مهمی مطرح شده است. این عنوان سه حوزه را همزمان مورد توجه قرار میدهد. یکی از آنها علوم اعصاب یا نوروساینس است که امروز یکی از شاخههای بسیار مهم علوم پزشکی و سلامت به شمار میآید.»
ارتباط علوم اعصاب با بیماریهای امروز
صدر درباره ارتباط علوم اعصاب با بیماریهای امروزی گفت: «عوامل مختلفی که در بدن وجود دارند بر سلامت اثر میگذارند و بسیاری از بیماریهای مهم امروزی به این حوزه مربوط میشوند. اکنون در دنیا کارهای بسیار خوبی در زمینه درمان بیماریها انجام شده است؛ برای مثال بیماریهایی مانند پارکینسون یا آنچه من اشاره کردم مانند روانپریشی، و موضوعات مختلف دیگری که امروزه مطرح است.»
فناوریهای نوین و ورود آنها به درمان
دکتر صدر گفت: «موضوع فناوریهای نوین که در عنوان کنگره آمده نیز از مواردی است که در دنیا با سرعت در حال توسعه است. من مثال آن را زدم؛ استفاده از میدانهای الکترومغناطیسی در بخشهای مختلف مغز و کمی فراتر از حوزههایی که در سیستم عصبی بر روی آنها کار میکنیم. این فناوریها اکنون بهطور جدی مورد استفاده قرار دارند.»
وی افزود: «TMS یا تحریک مغناطیسی فراجمجمهای، این روش برای درمان برخی افسردگیهای مقاوم، اضطراب و اختلالات روانی به کار میرود.»
مزیت غیرتهاجمی بودن روشهای مغناطیسی
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: «یکی از مزیتهای این میدانهای الکترومغناطیسی، غیرتهاجمی بودن آنهاست. یعنی شخص احساس نمیکند روش درمانی برای او خطر ایجاد میکند. اگر این روشها با دقت و توسط پزشکان متخصص انجام شود، بسیار مؤثر هستند. این روش برای افسردگی و تحریک نواحی خاص مغز سالهاست که در دنیا مورد استفاده قرار گرفته است.»
کاشت الکترود و چالشهای آن
صدر گفت: «به موضوع کاشت الکترود در بخشهای مختلف مغز نیز باید اشاره کرد. این روش در درمان برخی بیماریها تأیید شده و برای مواردی دیگر در حال تحقیق است. درباره معتادان نیز کارهایی در حال انجام است.»
وی افزود: «البته کاشت الکترود در مغز و کنترل آن کار بسیار دشواری است. در مدلهای حیوانی، اتصال با سیم به دستگاه کنترلکننده صورت میگیرد، اما در انسان باید از سیستمهای بیسیم استفاده شود.»
شرح مکانیسم درمانی در پارکینسون
او ادامه داد: «برای مثال در بیماری پارکینسون که ناشی از اختلال در ترشح دوپامین است، هر زمان که میزان ترشح دوپامین کاهش یابد، سنسور تحریک میشود و الکترود، هستههای دوپامینی را تحریک میکند تا سطح دوپامین افزایش پیدا کند. با این افزایش، بیمار و علائم مربوط به پارکینسون بهبود مییابد. این مکانیسم ثابتشده و مورد تأیید است.»
گستره استفاده از روشهای الکترومغناطیسی
شهاب الدین صدر گفت: «استفاده از میدانهای الکترومغناطیسی یک موضوع رایج جهانی است و در کشور ما نیز تعداد زیادی از این دستگاهها وارد شده و مورد استفاده قرار میگیرد. این فناوریها در بیماریهای روانی نیز کاربرد دارند.»
افزایش نقش استرس و ذهن در بیماریها
وی درباره افزایش نقش استرس در بیماریها گفت: «در سال ۶۰، تنها یکی دو بیماری را روانتنی میدانستیم؛ اما امروز موضوع گستردهتر است. بسیاری از بیماریهای اندامی ریشه در اضطراب، استرس، فشارهای عصبی و درگیریهای ذهنی دارند. افزایش فشار خون، دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای عصبی و حتی اختلالات دستگاه گوارش در ارتباط با این عوامل هستند.»
او ادامه داد: «در حوزه بیماریها، عنوان این کنگره یک تلفیق بسیار مناسب است. اگر شاخههای مختلف آن دنبال شود، قطعاً اثرگذاری بالایی خواهد داشت.»
مفهوم انرژی در بدن و نگاه فلسفی و پزشکی
دکتر صدر گفت: «موضوع انرژی بدن از گذشته مورد توجه بوده است. بدن انرژی تولید میکند و امواج مغناطیسی از آن ساطع میشود. اندامهای بدن هالهای از انرژی دارند و این موضوع جنبه مادی و معنوی هر دو را شامل میشود.»
وی افزود: «امروز بر جنبه مادی آن کار انجام میشود؛ مانند سطح انرژی، تعادل انرژی و اختلالاتی که از برهم خوردن آن ناشی میشود. به همین دلیل انرژیدرمانی مورد توجه است. درمانها بر اساس چاکراهای بدن انجام میشود و این حوزه بسیار مهم است و باید با رعایت حدود دنبال شود.»
هشدار درباره افراط و تفریط در روشهای جدید
صدر در مورد افراط و تفریط در این روش گفت : «آنچه میخواهم از تجربه پنجاهساله پزشکی بگویم این است که نباید در روشهای جدید دچار افراط و تفریط شویم. مثلاً درباره میدانهای الکترومغناطیسی باید دید محدوده تأثیر آن کجاست. نباید بگوییم میتواند همه بیماریها را درمان کند؛ چنین ادعایی ممکن نیست. همانطور که در طب سنتی نیز افراط یا تفریط آسیبزاست.»
ضرورت رعایت تخصص و محدودههای علمی
دکتر صدر گفت: «درست است که استفاده از فناوریهای الکترومغناطیسی غیرتهاجمی است و عوارض کمی گزارش شده؛ اما لازم است در محدوده علمی خود و توسط متخصصان استفاده شود. اگر فردی سرطان یا عفونت دارد، باید درمان تخصصی دریافت کند. این فناوریها نیز همینگونهاند و باید محدوده استفاده از آنها مشخص باشد.»
وی در پایان افزود: «ممکن است این روشها در درازمدت عوارضی داشته باشند، بنابراین لازم است مراقبت و دقت کافی اعمال شود.»
انتهای پیام/
