احمد کارآمد، کارشناس و پژوهشگر فضای مجازی در گفتگو با آناتک:

ناتوانی آمریکا در تسلط بر داده‌های سکوهای خارجی در ماجرای تیک‌تاک آشکار شد

ناتوانی آمریکا در تسلط بر داده‌های سکوهای خارجی در ماجرای تیک‌تاک آشکار شد
ناتوانی آمریکا در تسلط بر داده‌های سکوهای خارجی بار دیگر در ماجرای تیک‌تاک آشکار شد؛ رخدادی که اهمیت «امنیت ملی» و «وابستگی کاربران به سکوهای خارجی» را برجسته می‌کند. این کشمکش میان واشنگتن و پکن، به‌عنوان یک رویداد بین‌المللی، ابعاد تازه‌ای از جنگ داده‌ها و مالکیت اطلاعات را نمایان ساخته است. احمد کارآمد، کارشناس فضای مجازی اعتقاد دارد که این ماجرا هشداری جدی برای کشورهایی است که بدون راهبرد مشخص، به زیرساخت‌های ارتباطی بیگانه تکیه کرده‌اند.

به گزارش خبرگزاری آنا؛ فضای مجازی امروز به یکی از مهم‌ترین میدان‌های مناقشه میان دولت‌ها و ملت‌ها تبدیل شده است. بحث امنیت داده‌ها و میزان اشراف بیگانگان بر اطلاعات کاربران، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی کارشناسان این حوزه بوده است. نمونه‌های متعدد از فشارهای سیاسی و حقوقی بر سکوهای بین‌المللی نشان می‌دهد که دسترسی به داده‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر نیست و همین موضوع، رقابت قدرت‌ها را تشدید کرده است.  
مقایسه میان سکوهای داخلی و خارجی در چنین شرایطی، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند و نگاه دقیق‌تری را می‌طلبد، کارشناسان معتقدند که وابستگی گسترده به سکوهای خارجی می‌تواند تهدیدی برای امنیت ملی و حتی حاکمیت داده‌ها باشد.  
تجربه‌های اخیر در سطح جهانی نیز نشان داده است که هیچ کشوری حاضر نیست کنترل داده‌های شهروندانش را به‌راحتی واگذار کند،  گفت‌وگوی پیش‌روی خبرنگار فناوری آناتک با احمد کارآمد، کارشناس و پژوهشگر فضای مجازی به این سوال پاسخ دهد که تفاوتی میان استفاده از سکوهای داخلی و خارجی وجود دارد، یا هردوی این بسترها از منظر دسترسی آمریکا و رژیم اسرائیل به داده‌های کاربران ایرانی یکسان هستند.

ناتوانی آمریکا در تسلط بر داده‌های سکوهای خارجی در ماجرای تیک‌تاک آشکار شد

امنیت کامل در فضای مجازی وجود ندارد

کارآمد با اشاره به اظهارنظرهای اخیر مبنی بر عدم تفاوت میان سکوهای داخلی و خارجی گفت: «این حرف کاملاً غیر فنی و غیر علمی است. در فضای مجازی چیزی به نام امنیت کامل وجود ندارد. به طور طبیعی امکان نفوذ و دسترسی به اطلاعات از طریق هک وجود دارد، هرچند این فرآیند زمان‌بر و پرهزینه است. اما اینکه گفته شود هیچ تفاوتی میان چت کردن در واتساپ و ایتا وجود ندارد، حرف نادرستی است.»

نمونه‌هایی از تلاش برای دسترسی به اطلاعات کاربران

وی با اشاره به تلاش‌های بین‌المللی برای دسترسی به اطلاعات کاربران افزود: «در مورد تلگرام، شاهد بودیم که تلاش زیادی برای دستگیری مدیر آن صورت گرفت. اگر رژیم اسرائیل یا آمریکا به اطلاعات تلگرام دسترسی داشتند، دیگر نیازی به این اقدامات نبود. همین‌طور در مورد تیک‌تاک، درگیری‌های اخیر میان آمریکا و چین بر سر مالکیت و پردازش اطلاعات نشان می‌دهد که دسترسی کامل وجود ندارد. اگر آمریکا به اطلاعات کاربران تیک‌تاک دسترسی داشت، چرا باید این‌همه هزینه و جنجال برای تصاحب مالکیت آن به‌پا کند؟»

تفاوت زیرساختی میان پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی

کارآمد با تاکید بر تفاوت‌های زیرساختی میان پلتفرم‌های داخلی و خارجی گفت: «در پلتفرم‌هایی مثل ایتا و روبیکا، اطلاعات کاربران در داخل کشور ذخیره و پردازش می‌شود. این در حالی است که در واتساپ چنین امکانی وجود ندارد. کشور‌هایی مثل آمریکا و اسرائیل که زیرساخت اینترنت جهانی را در اختیار دارند، نمی‌توانند به‌طور کامل بر داده‌های کاربران اشراف داشته باشند.»

وی ادامه داد: «پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی توسط کشور ثالث تأسیس نشده‌اند و راه دسترسی به اطلاعات آن‌ها فقط از طریق نفوذ و هک ممکن است. بنابراین، ادعای عدم تفاوت میان چت در ایتا و واتساپ، اشتباه است.»

وابستگی به سکوهای خارجی، تهدیدی برای امنیت ملی است

کارآمد با اشاره به تجربه‌های گذشته اظهار داشت: «از سال‌ها پیش این هشدار را داده بودیم، اما از سال ۱۴۰۱ به‌ویژه پس از جنگ دوازده‌روزه، ثابت شد که استفاده فراگیر از سکوهای خارجی و وابستگی مردم به آن‌ها یک تهدید بزرگ امنیتی است. این تهدید هم در سطح مسئولان و هم در سطح مردم وجود دارد و اگر به آن توجه نشود، روز به روز بزرگ‌تر خواهد شد.»

وی درباره نصب و استفاده از سکوهای خارجی گفت: «با نصب یک سکو خارجی، مالکیت داده‌های خود را به آن می‌سپاریم. این سکوها به‌صورت علنی اعلام می‌کنند که از اطلاعات کاربران استفاده می‌کنند و حتی آن‌ها را می‌فروشند. تسلط بیگانه بر اطلاعات مردم از نظر فقهی ممنوع است و عقل و منطق نیز حکم می‌کند که نباید اجازه دهیم دشمن بر داده‌های کشور مسلط شود.»

کارآمد با انتقاد از عملکرد دولت‌های گذشته تصریح کرد: «متأسفانه مسئولان امر، به‌ویژه در دولت یازدهم و دوازدهم، باعث ایجاد وابستگی شدید مردم به سکوهای خارجی شدند. این وابستگی امروز به یک چالش امنیتی تبدیل شده است.»

برخی اقدامات یکسال گذشته باعث پسرفت در تکمیل شبکۀ ملی اطلاعات شد

وی درباره شبکه ملی اطلاعات توضیح داد: «پیشرفت این شبکه تا حدی به افزایش مصرف پهنای باند داخلی نسبت به خارجی مربوط بود. اما در دولت جدید، با تقلیل برخی محدودیت‌ها و کاهش نسبی مصرف داخلی، شاهد پسرفت در شبکه ملی اطلاعات هستیم. این مسئله باعث شده که دسترسی دشمن به اطلاعات مردم نسبت به قبل بیشتر شود.»

کارآمد با هشدار به مسئولان گفت: «امنیت در فضای مجازی یک امر نسبی است، ما و آن‌ها در حال انجام عملیات نفوذ هستیم. اما مسئولان نباید اطلاعات حساس و طبقه‌بندی‌شده را از طریق سکوهای اجتماعی، چه داخلی و چه خارجی، منتقل کنند. باید راه‌های امن‌تری برای این کار در نظر گرفته شود.»

دشمن توانایی اشراف کامل بر داده‌های داخلی را ندارد

وی با اشاره به سابقه هک در سکوهای بزرگ جهانی تأکید کرد: «در گذشته شاهد هک شدن سکوهایی مثل توییتر، گوگل، یوتیوب و اینستاگرام بوده‌ایم. البته در چند سال اخیر، شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های داخلی رشد کرده‌اند و تاکنون گزارشی از افشای اطلاعات آن‌ها منتشر نشده است.»

کارآمد در پایان گفت: «دشمن توانایی اشراف کامل بر داده‌های تبادل‌شده در سکوهای داخلی را ندارد. نمونه‌هایی مثل تلاش برای دستگیری پاول دوروف، مدیر تلگرام، و دعوا‌های حقوقی بر سر تیک‌تاک نشان می‌دهد که برای رسیدن به تسلط، مجبورند مالکیت کامل را به‌دست آورند. این یعنی هنوز به آن سطح از اشراف نرسیده‌اند.»

انتهای پیام/

ارسال نظر
گوشتیران
قالیشویی ادیب
رسپینا