امکان جایگزینی سامانه‌های جهانی با منطقه‌ای در شرایط اضطرار و نیز برای خدمات محلی وجود دارد

به گزارش خبرگزاری آنا؛ وابستگی به سامانه‌های موقعیت‌یاب جهانی، همواره چالش‌های امنیتی و فنی برای کشورها به همراه داشته است. توسعه سامانه‌های موقعیت‌یاب محلی استقلال ناوبری ملی را تضمین می‌کند و قابلیت اطمینان سرویس‌های حیاتی را در شرایط بحرانی افزایش می‌دهد. چنین سیستم‌هایی می‌توانند دقت موقعیت‌یابی را در مناطق خاص به میزان قابل توجهی بهبود بخشند.

کاهش وابستگی به فناوری‌های خارجی، امکان توسعه راهکارهای بومی متناسب با نیازهای منطقه‌ای را فراهم می‌آورد. پیاده‌سازی این سامانه‌ها زمینه‌ساز رشد فناوری‌های بومی و ایجاد اشتغال تخصصی در کشور خواهد شد. آیا می‌دانید جایگزینی سامانه‌های جهانی با راهکارهای محلی چه مزایا و چالش‌هایی دارد؟ چگونه می‌توان زیرساخت‌های موجود را برای این انتقال آماده کرد؟ پاسخ این پرسش‌ها و جزئیات بیشتر را در گفت‌وگوی اختصاصی با حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران بخوانید.

رئیس سازمان فضایی ایران درباره امکان سوئیچ به سامانه‌های موقعیت‌یاب محلی اظهار داشت: در تئوری، امکان جایگزینی سامانه‌های جهانی با سامانه‌های محلی به صورت محدود و ناحیه‌ای وجود دارد، به‌ویژه اگر سامانه محلی بتواند نیاز‌های منطقه‌ای ما را پوشش دهد. اما این امر نیازمند اصلاح تجهیزات فرودگاهی، هماهنگی با ناوگان هوایی و دریایی، و بررسی‌های فنی دقیق است.
وی ادامه داد: ناوگان هوایی کشور شامل تعداد قابل توجهی هواپیماست که بسیاری از آن‌ها مجهز به سیستم‌های GPS و یا دیگر سامانه‌های فضا پایه بسته به نوع پرنده و استاندارد‌های مربوطه دارند. تغییر یا ارتقاء این سیستم‌ها نیازمند تصمیم‌گیری‌های کلان و هماهنگی میان نهاد‌های مختلف است. همچنین در حوزه دریایی، شناور‌ها موظف به استفاده از سامانه‌های موقعیت‌یابی هستند، چرا که عدم استفاده از این تجهیزات می‌تواند مخاطرات زیست‌محیطی و اقتصادی جدی به‌دنبال داشته باشد.

لزوم هماهنگی‌های فنی و نهادی برای حوزه‌های تخصصی
وی خاطرنشان کرد: در حوزه تلفن‌های همراه، استفاده از سامانه‌های دیگرموقعیت‌یاب جهانی فضا پایه مانند بیدو یا روش‌های ترکیبی به لحاظ فنی میسر است و همانطور که توضیح داده شد بسیاری از گوشی‌های همراه این قابلیت‌ها را دارند. اما برای حوزه‌های تخصصی‌تر مانند خطوط هوایی و دریایی، نیاز به هماهنگی‌های فنی و نهادی وجود دارد تا بتوان از ظرفیت‌های موقعیت‌یابی به‌صورت دقیق و ایمن بهره‌برداری کرد.
وی همچنین با اشاره به سامانه‌های موقعیت‌یابی زمینی گفت: در کنار موقعیت‌یابی ماهواره‌ای، سامانه‌های زمینی نیز نقش مهمی دارند. با نصب آنتن‌ها و فرستنده‌های محلی در نقاط مختلف شهری و فرودگاه‌های، می‌توان موقعیت و زمان را با دقت بالا تعیین کرد. این سامانه‌ها باید از نظر زمانی کاملاً هم‌زمان باشند تا عملکرد دقیق‌تری ارائه دهند.

دقت در موقعیت‌یابی در حوزه خدمات هوایی ضروری است
رئیس سازمان فضایی ایران، در ادامه با اشاره به تفاوت‌های دقت موقعیت‌یابی در حوزه‌های مختلف، اظهار داشت: در استفاده‌های عمومی، جابه‌جایی چند متر تفاوتی ایجاد نمی‌کند، اما در حوزه‌هایی مانند هواپیمایی، دقت موقعیت‌یابی حیاتی است و باید با حساسیت بالاتری مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به نقش تلفن‌های همراه در موقعیت‌یابی گفت: برای کاربران عادی، هزینه خاصی بابت استفاده از سامانه‌های موقعیت‌یاب وجود ندارد، و تنها کافی است مدل گوشی از گیرنده GNSS مد نظر را پشتیبانی کند. برخی مدل‌ها با نصب نرم‌افزار‌های موقعیت‌یاب خاص، از داده‌های زمینی و حتی داده‌های شتاب سنج و ژایروی موجود در گوشی نیز برای موقعیت یابی و تصحیح خطا‌ها مربوطه در شرایط فریب و یا نویز روی GNSS استفاده می‌کنند.
سالاریه در پایان افزود: به لحاظ قابلیت‌های سخت افزاری گوشی‌های موبایل می‌توانند با سامانه‌های گوناگون مانند GPS، GLONASS, BeiDou و حتی حسگر‌های اینرسیایی و با کمک الگوریتم‌های تلفیق داده موقعیت یابی کنند. استفاده از آنتن‌های BTS نیز در ناوبری و موقعیت یابی می‌تواند کاربری داشته باشد البته نیاز به برخی تمهیدات مهم فنی در زمینه زمان سنجی دقیق هم هست.