۱۴ آبان در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۴ آبان برابر ۴ نوامبر را ورق می‌زنیم.  

*** 

رایانه انسانی هند 

۴ نوامبر ۱۹۲۹ میلادی برابر با ۱۴ آبان ۱۳۰۸ خورشیدی، شاکونتالا دوی، حسابگر ذهن و رایانه انسانی هند به‌دنیا آمد. دوی از ۶ سالگی استعداد خود را به‌عنوان اعجوبه حساب در اجراهای عمومی نشان داد. او این توانایی را داشت که به‌سرعت جمع‌هایی به‌صورت ذهنی تا ۱۳ رقم را انجام دهد. دوی با استفاده از مهارت‌های ذهنی‌اش، میانبرهایی را با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی به کار برد، اگرچه نمی‌توانست این توانایی را توضیح دهد. محاسبات او علاوه‌بر جمع، شامل استفاده از اعداد بزرگ در ضرب و تقسیم هم می‌شد بود. او همچنین به سرعت ریشه‌های مربع و مکعب اعداد را می‌گفت. برای‌مثال، او توانست ریشه سوم ۶۱٬۶۲۹٬۸۷۵ و ریشه هفتم ۱۷۰٬۸۵۹٬۳۷۵ را به‌سرعت محاسبه کند. ۱۸ ژوئن ۱۹۸۰ دوی ضرب دو عدد ۱۳ رقمی  ۷٬۶۸۶٬۳۶۹٬۷۷۴٬۸۷۰ در ۲٬۴۶۵٬۰۹۹٬۷۴۵٬۷۷۹ را در ۲۸ ثانیه انجام داد و این محاسبه در کتابِ ترین‌های جهان گینس ثبت شد. رایانه انسانی اصطلاحی است که از سده هفدهم میلادی به کسانی (عمدتا زنان) گفته می‌شد که با سرعت بالا محاسبات ریاضی را انجام می‌دادند.  

اولین مهندس هوانوردی زن در جهان 

۴ نوامبر ۱۹۸۰ میلادی برابر با ۱۴ آبان ۱۳۵۹ خورشیدی، الیزابت موریل گرگوری مک‌گیل، مهندس هوانوردی اهل کانادا درگذشت. مک‌گیل اولین مهندس هوانوردی زن در جهان و همچنین اولین مهندس زن بود که در کانادا کار کرد. او در سال ۱۹۲۹ مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی هوانوردی را دریافت کرد و از ابتدای کار خودش درحوزه طراحی، ساخت و آزمایش هواپیما مشغول به‌کار شد. سال ۱۹۳۸، مک‌گیل مهندس ارشد هوانوردی شرکت ماشین و ریخته‌گری کانادا شد و طی جنگ جهانی دوم، بر تولید هزارو۴۵۰ هواپیمای هاوکر هاریکن این کارخانه نظارت داشت. هاوکر هاریکن یکی از جنگنده‌های اصلی بود که هوانوردان کانادایی و متفقین در نبرد بریتانیا به پرواز درآوردند. پس‌از جنگ، مک‌گیل شرکت مهندسی مشاوره موفق خودش را تأسیس کرد. او همچنین به‌عنوان یک فمینیست برجسته کانادایی شناخته می‌شود. 

اولین تهویه مطبوع خودرو 

۴ نوامبر ۱۹۳۹ میلادی برابر با ۱۴ آبان ۱۳۱۸ خورشیدی، شرکت پاکارد موتور از دیترویت میشیگان اولین خودروی دارای تهویه مطبوع جهان را به نمایش گذاشت. این نمایش عمومی در چهلمین نمایشگاه خودرو در شیکاگو، ایلینویز بود که بین ۴ تا ۱۲ نوامبر برگزار شد و به شرکت‌کنندگان در نمایشگاه نشان داد که چگونه هوای داخل خودرو خنک، رطوبت‌زدایی و تصفیه می‌شود. اما این تهویه مطبوع فقط کولر نبود بلکه در زمستان به‌جای باد خنگ محیط داخل خودرو را گرم می‌کرد. شبکه خنک‌کننده حلقه‌ای پشت صندلی عقب در یک کانال هوا قرار داشتند و شبکه گرمایش حلقه‌ای در محفظه دیگری از همان کانال قرار داشتند. ظرفیت این واحد زمانی که خودرو با سرعت ۶۰ مایل در ساعت حرکت می‌کرد معادل ۱.۵ تن یخ در ۲۴ ساعت بود. کادیلاک در سال ۱۹۴۱ استفاده از تهویه مطبوع را دنبال کرد. 

پایه‌گذار طب توانبخشی 

۴ نوامبر ۱۹۸۹ میلادی برابر با ۱۴ آبان ۱۳۶۸ خورشیدی، هوارد ای.‌ راسک، پزشک آمریکایی که علم پزشکی توانبخشی را پایه‌گذاری کرد درگذشت. توانبخشی که همچنین باعنوان طب فیزیکی و فیزیوتراپی هم شناخته می‌شود) با تلاش‌های راسک برای بازپروری سربازان مجروح در طول و بعد از جنگ جهانی دوم تأسیس شد. او خدمات توانبخشی را در نیروی هوایی برای مجروحان در حال بازگشت از جنگ راه‌اندازی کرد. این برنامه در ۲۱۵ بیمارستان و ۱۲ مرکز توانبخشی اجرا شد. اکنون این خدمات تخصصی پزشکی با هدف توانبخشی افراد ناتوان از مشکلات مختلف مانند شکستگی، سوختگی، سل، کمر درد حاد، سکته مغزی، ضایعات عصبی و نخاعی، دیابت، نقایص مادرزادی و اختلالات بینایی و گفتاری ارائه می‌شود.