سند هوش مصنوعی کاستی‌هایی دارد، اما تا سه سال آینده بازنگری نمی‌شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست «بررسی و نقد سند ملی هوش مصنوعی» امروز در محل پژوهشگاه فضای مجازی با حضور کریم زاهدی معاون فناوری و نوآوری و اقتصاد دانش بنیان ستادعلم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، محمدهادی زاهدی رئیس انجمن هوش مصنوعی و محمدرضا معبودیان رئیس کمیسون هوش مصنوعی انجمن صنفی رایانه‌ای برگزار شد. در این نشست به بررسی ابعاد مختلف سند ملی هوش مصنوعی پرداخته و نکات مثبت و منفی آن مورد ارزیابی قرار  گرفت.

در این نشست کریم زاهدی معاون فناوری و نوآوری و اقتصاد دانش بنیان ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی توضیح داد: این سند ظرف مدت دوسال و بررسی‌های همه جانبه نوشته و به دستگاه‌ها ابلاغ شد و قطعا کمی‌ها و کاستی‌هایی دارد که امیدواریم به کمک جامعه نخبگانی این ایرادات برطرف شود، اما موضوعی که مطرح است این است که در این سند برخلاف سایر اسناد بازه زمانی پنج ساله در نظر گرفته شده است زیرا لازم بود تحولات هوش مصنوعی را در آن زیر نظر بگیریم. هرچند که در برخی کشور‌ها بازه زمانی ۲ تا ۷ ساله در نظر گرفته شده است.

در سند هوش مصنوعی نمی توان نظر همه را اعمال کرد

معاون فناوری و نوآوری و اقتصاد دانش بنیان ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سند قابلیت اجرایی شدن تا سه آینده را دارد و در حال حاضر لزومی به بازنگری ندارد. چرا که این سند طبق فرایند و در بازه زمانی ارائه شده و اوضاع بهتری نسبت به بقیه اسناد دارد از سوی دیگر واقعا نمی‌شود نظر همه را اعمال کرد. واقعا نوشتن این سند در حوزه‌های مختلف بسیار سخت است و شخصا اصلا کارشناس این حوزه نیستم و تنها وظیفه سیاست گذاری را برعهده دارم. پس قطعا کم و کاستی‌هایی وجود دارد و خواهد داشت.

وی در ادامه گفت: ما سعی کردیم طی جلسات برگزار شده برای تدوین این سند از نظرات کارشناسان سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش، نظام صنفی رایانه‌ای و.. کمک بگیریم و در برخی جلسات نظرات خود را اعلام کردند و ما نیز سعی کردیم برخی از آنها را اعمال کنیم. از طرفی از آنجا که شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه بررسی اسناد مختلف با موضوعات متعددی را برعهده دارد نمی‌تواند تنها زمان خود صرفا برای تصویب یک سند بگذارد؛ بنابراین ما با توجه به شرایط ممکن این سند را تصویب کردیم، اما برای به‌روزرسانی آن صرفا لازم نیست این سند به شورا بازگرداننده شود. در این بین اگر انجمن هوش مصنوعی ایران تشکیل می‌شد قطعا می‌توانست کمک شایانی به ارائه فرایند‌های انجام دهد.

در ادامه محمدهادی زاهدی رئیس انجمن هوش مصنوعی ادامه داد: انجمن هوش اواخر سال ۱۴۰۲ تاسیس شد و سعی کرد با ایجاد نهاد علمی و غیر انتفاعی به جمع آوری بدنه نخبگانی کشور در حوزه هوش مصنوعی بپردازد که وظیفه اصلی آن ترویج و توسعه هوش مصنوعی و کمک به نهاد‌هایی که وظیفه سیاسی دارند و صرفا مسائل آموزشی نیست.

زاهدی در ادامه ضمن تشکر از ارائه این سند گفت: ما سعی داریم هم راستا با سیاست‌های حاکمیت و با نگاه علمی و فناوری به این سند نگاه کنیم و با تشکیل زیست بوم فناوری به توسعه این صنعت کمک کنیم.

وی در ادامه با اشاره به برخی از نکات سند ملی هوش مصنوعی افزود: یکی از مشکلات و ایراداتی که می‌توان به این سند مطرح کرد این است که شاخص‌های دقیق و مشخصی ارائه نشده و نمی‌توان از هیچ دستگاهی توقع داشت که چرا دو سال وظیفه خود را انجام نداده و یا در بیان ارقام موجود ابهامات و ایراداتی وجود دارد که باید تصحیح شود. اما ما به دنبال تحقق بند‌های قابل اجرا در سند هستیم و قرار است تا پایان سال اولین کنفرانس بین المللی هوش مصنوعی در کشور برگزار شود و همچنین مجوز انتشار اولین نشریه هوش مصنوعی به ما داده شد.

چشم انداز سند ملموس نیست

زاهدی ادامه داد: از آنجا که این سند نیاز به بازنگری دارد امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان امکان اصلاح آن فراهم شود. زیرا علیرغم وجود نکات خوب در این سند  احساس می‌شود سند عملیاتی نیست. چشم انداز سند برای ما ملموس نیست، چون همین الان یک و سال ونیم از سند عقب هستیم. برخی نکات اشاره شده در سند با نگاه محافظه کارانه و محدود کننده مطرح شده است. ما هوش مصنوعی را تنها مختص یک گروه نمی‌دانیم و آن را فرا رشته‌ای می‌دانیم از این رو نیاز است برای آن دوره‌ها و آموزش‌های مختلفی در نظر گرفته شود.

وی در ادامه گفت: کشور ژاپن برای هر مقطع برنامه خاص دارد و مرحله به مرحله آن را ارئه کرده  مثلا ابتدا زیرساخت خدمات، مرحله بعدی توسعه و مرحله سوم ارائه خدمات با کیفیت صحبت کرده است.

جامعه هدف سند ملی هوش مصنوعی کیست؟

در ادامه این نشست محمدرضا معبودیان رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ضمن تقدیر از وجود این سند و اینکه داشتن سند بهتر از نداشتن آن است توضیح داد: همان طور که اشاره شد این سند نکات مثبت و منفی قابل تاملی دارد که باید بازنگری شود ما نیز در نظام صنفی رایانه‌ای سعی کردیم نظرات خود را به صورت مکتوب ارائه کنیم. اما لازم است بیان شود که در این سند مخاطب کیست؟ مردم، بدنه علمی و یا صنعت و مدیران جامعه هدف در این سند مطرح نیست. ابهام دیگری که باید در تصحیح شود این است که این سند «با هوش مصنوعی» است یا «برهوش مصوعی» است.  

معبودیان در پاسخ این سوال که نماینده نظام صنفی در جلسات شورای عالی حضور داشته، اما چرا اقدامی انجام نداده گفت: باید حق رای و میزان تاثیرگذاری هر نظر هم در این سند مشخص باشد چیزی که ظاهرا اعمال نشده است.

سند هوش مصنوعی اگر اصلاح نشود سندی کاغذی باقی می‌ماند

وی ادامه داد: اگر اصلاحات و ایرادات بیان شده در سند انجام نشود صرفا سند کاغذی باقی خواهد ماند و نمی‌توان آن را عملیاتی کرد. باید ببنیم قرار است چه آینده‌ای برای خود ترسیم کردیم در سند چه چیز‌هایی مهم‌تر است و سازمان هدف کیست که به سمت آن حرکت کنیم. پیشنهاد من این است که نظرات دریافت شود و سپس سند اصلاح شود تا شفاف شود.‌ای کاش در حوزه داده‌ها و نظام بندی ان‌ها به حداقل جمع بندی در این سند می‌رسیدیم.