گرمای فصلی عامل طوفان‌های سیاره زحل

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از اسپیس، سیاره زحل، با حلقه‌های خیره‌کننده و اتمسفر غنی‌اش به طوفان‌های عظیمی که در سراسر این سیاره در جریان هستند معروف است؛ این طوفان‌ها که ممکن است صد‌ها هزار کیلومتر وسعت داشته باشند و سال‌ها به طول انجامند، نقشی اساسی در پویایی جو زحل ایفا می‌کنند و دانشمندان را مجذوب خود کرده‌اند.

فضاپیمای کاسینی ناسا برای نخستین‌بار اطلاعات بی‌نظیری از این طوفان‌ها به دست آورده؛ مشاهدات این کاوشگر نشان داده که طوفان‌های زحل در دو نوع اصلی طوفان‌های نقطه‌ای و دسته‌بندی می‌شوند.

این طوفان‌ها، که به «لکه‌های سفید بزرگ» نیز معروف هستند، ساختار‌های عظیم ضدچرخشی‌اند که عمر آنها نیز طولانی است. مشهورترین آنها، طوفانی موسوم به «لکه سفید بزرگ» بود که در سال ۲۰۰۵ پدیدار شد و تا پایان ماموریت کاسینی در سال ۲۰۱۷ به طول انجامید.

طوفان‌های نواره‌ای نیز در عرض‌های جغرافیایی میانی زحل شایع هستند، ساختار‌های کشیده و نوارمانندی دارند که در جهت حرکت باد‌های زحل امتداد می‌یابند، اگا طوفان‌های این سیاره در قالب هرکدام از این دسته‌بندی‌ها که جای بگیرند، در اثر گرمای فصلی ایجاد می‌شوند و درواقع گرمایش نیروی محرکه آنها به شمار می‌رود.

دانشمندان معتقدند که گرمایش فصلی نقش کلیدی در ایجاد طوفان‌های زحل ایفا می‌کند. زحل، که هر ۲۹.۵ سال زمینی یک دور کامل به دور خورشید می‌چرخد، فصول متمایزی را تجربه می‌کند. در طول تابستان در یک نیمکره، تابش خورشید باعث گرم شدن جو آن نیمکره می‌شود و این امر به نوبه خود، به حرکت هوای گرم و مرطوب به سمت بالا و ایجاد همرفت در جو منجر می‌شود. این حرکت همرفتی، نیروی محرکه طوفان‌های عظیم زحل است.

به گفته پژوهشگران، طوفان‌های زحل نقش مهمی در توزیع گرما و رطوبت در جو این سیاره ایفا می‌کنند و می‌توانند بر ابر‌های زحل و ترکیب شیمیایی اتمسفر آن تأثیر بگذارند. علاوه بر این، طوفان‌ها می‌توانند باد‌های قدرتمندی ایجاد کنند که به شکل‌گیری سایر پدیده‌های این سیاره کمک می‌کنند.