تهیه نقشه هوایی استان‌های جنوبی با پهپاد

احمد ابوطالبی مدیرکل نقشه برداری هوایی و فضای سازمان نقشه‌برداری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: سال گذشته 44 شهر را در استان آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل مورد مطالعه نقشه برداری با پهپادها قرار دادیم.

وی با بیان اینکه درصدد هستیم در قالب قراردادهایی، نقشه های 120 شهر و استان را تهیه کنیم. افزود: بر این اساس استان های جنوبی مانند خوزستان، لرستان، کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستانی، یزد و فارس  جزء پروژه های مادر سال 1403 هستند.

ابوطالبی با تاکید بر اینکه آخرین پروازمان به دی  1397 و بعد از آن اسفند 1402 برمی گردد، گفت: توانستیم  حدود 160 عکس از این مناطق برای تهیه نقشه های شهری استفاده می کنیم.

وی با بیان اینکه جی اس دی (ground sample distance) اندازه پیکسل زمینی تصویر است، گفت: فاصله زمینی که یک پیکسل دارد روی زمین 10 سانتی متر است.

ابوطالبی درباره کاربرد تصاویر هوایی گفت: تصاویر هوایی معمولا در کارهای عمرانی، مربوط به آمار، وزارت نیرو، وزارت جهاد و اکثر ارگان‌های دولتی که با اطلاعات مکانی سر و کار دارند مورد استفاده قرار می گیرد حتی آموزش پرورش، محل  قرارگیری شعب آموزش پرورش، مدارس، ادارات و ... را می توان کاملاً در این تصاویر مشخص کرد و مورد استفاده تمام دستگاه های دولتی و غیردولتی می‌تواند  قرار گیرد.

مدیرکل نقشه برداری هوایی و فضای سازمان نقشه‌برداری کشور در پاسخ به اینکه تصاویر به چه ارگان هایی ارسال شده، گفت: این تصاویر در آرشیو سازمان قرار می گیرد و هر ارگانی که به این تصاویر نیاز پیدا کند، درخواست می دهد و از ما می‌گیرد.سال های مختلف، تصاویر مختلفی را گرفتیم و آرشیو ما هفتاد سال بایگانی داریم از سال 1335 در آرشیومان تا سال 1402 دیتا داریم.

ابوطالبی در پاسخ به اینکه چه جزییاتی از این تصاویر می توان به دست آورد گفت: یکی از اطلاعاتی که می‌توانیم استخراج کنیم مدل ارتفاعی رقومی زمین است از این تصاویر می‌توانیم استفاده کنیم. ارتفاعات زمین، پستی و بلندی‌های زمین را از روی این تصاویر استخراج می‌کنیم، تصاویر ما به صورت سه بعدی است یعنی دو تا تصویر پوشش دار دادیم که این تصاویر را روی دستگاه های فتوگرامتریک به صورت سه بعدی برجسته می‌بینیم و عوارض ارتفاعی روی آن ترسیم می کنیم. 

وی ادامه داد: یکی از کاربردهای مهمی که عوارض ارتفاعی دارد در لاین آفساید (خط دید) برای این است که ببینیم انتشار امواج در چه سطحی پخش می شود، می توان از این منحنی میزان یک مدل ارتفاعی رقومی تهیه کرد و این مدل ارتفاعی رقومی نشان می دهد در منطقه ای که قرار گرفته اید شعاع دید تا چه حد است. کارکرد دیگر آن فلایت رو یا پرواز نمایشی است  وری منطقه پرواز می کند و می توان پستی و بلندای زمین را در این تصاویر کاملا تشخیص ‌داد.

ابوطالبی درباره مزایای هواپیما نسبت به پهپاد در عکس برداری گفت: ابعاد عکس هواپیما خیلی بزرگتر از عکس پهپادی است، عکس پهپاد چون  دوربین های کوچک دارد و اسمال فرمت محسوب می شوند و حداکثر دوربینی که در پهپاد استفاده می شود 60 مگاپیکسلی سونی است. پهپاد هر وزنی را نمی تواند تحمل کند و همچنین پهپادها کرش دارند و سقوط دارند هر وسیله سنجنده ای را روی آن نمی توان قرار داد  الان پهپادهایی وجود دارند که می توانند دوربین سنگین وزن  حمل کنند کنم ولی به این دلیل که سانحه می دهند استیبل نیستند و برای کارهای با دقت بالا نمی توان انجام داد.

مدیرکل نقشه برداری هوایی و فضای سازمان نقشه‌برداری کشور افزود: دقت کاری که انجام می دهیم به مراتب از پهپاد بهتر است. البته پهپاد به دلیل تصاویر زیادی که می‌گیرد، مثلاً پوشش های طولی که در عکس برداری استفاه می کنیم 70 درصد است و پوشش عرضی مان حدود 40 درصد است که در پهپاد پوشش طولی 80 و پوشش عرضی 60 دارد. این باعث می شود تعداد عکس های پهپاد بیشتر شود، تعداد عکس هواپیما کمتر است و محدوده بزرگتری را می پوشاند. سطح مفید یک عکس هوایی حدود 25 هکتار در پیکسل 10 سانت است این ابعاد برای پهپاد در حد یک هکتار و کمتر است.

وی در پاسخ به اینکه آیا مخاطبان تصاویر پهپادی و هواپیما متفاوت هستند، گفت: هیچ کدام جای همدیگر را نمی گیرد، در تصاویر ماهواره ای هم برای کلان نقشه استفاده می شود که تصویر کلانی است که دید کلی از یک استان داده می شود، در تصاویر هوایی به سطح جزیی تری می آید. پیکسل سایز ماهواره ای 50 سانت به پیکسل سایز هوایی 10 سانت و 5 سانت می آید، در پهپاد این پیکسل ساز کوچکتر هم می شود و به سه سانت می رسد. هر کدام در جای خودش مورد استفاده قرار می گیرید، تصویر پهپاد را نمی‌توان برای یک استان استفاده کرد، کار مقرون به صرفه و معقولی نیست.در استان از تصویر هوایی، در کشور تصور ماهواره ای استفاده می شود به این دلیل که پریود زمانی که طول می کشد تصویر انجام شود در ماهواره کمتر است.

مدیرکل نقشه برداری هوایی و فضای سازمان نقشه‌برداری کشور ادامه داد: تصویر ماهواره ای از استان تهران در عرض دوره های یک ماهه می توان تصویر دوره ای از تهران گرفت اما در تصویربرداری هوایی یک ماه زمان می برد که از تهران تصویر برداری کرد. پهپاد به مراتب بدتر است چون زمان پرواز پهپاد هم کوتاه است البته پهپادهایی هستند که می‌توانند سه تا چهار ساعت هم پرواز کنند اما معمولا پهپادهایی که در بخش نقشه برداری مورد استفاده قرار می گیرند بین بیست تا چهل و پنج دقیقه حداکثر پرواز می کنند تا پایین بیاید و باتری اش عوض شود.

وی درباره زمان پرواز هواپیما گفت: پرونده ما جزو هواپیماهای سنگین حساب می شود و حدود 5.5 ساعت می تواند پرواز کند و با توجه به ابعاد عکسی که داریم  محدوده ای که می پوشاند می تواند 60 هزار هکتار را در یک روز برداشت کند در صورتی که با یک پهپاد فانتوم حداکثر در یک روز 500 هکتار می توان برداشت کرد.

ابوطالبی گفت: مقایسه بین دو سکو و سنجنده هایش (دوربین) اختلاف را نشان می دهد.