۱۳ خرداد در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در بر می‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۳ خرداد برابر ۲ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

دنباله‌دار دوناتی

۲ ژوئن ۱۸۵۸ میلادی برابر با ۱۳ خرداد ۱۲۳۷ خورشیدی، دنباله‌دار دوناتی برای اولین‌بار در فلورانس دیده شد و به نام کاشف آن، جووانی باتیستا دوناتی، نامگذاری شد. این دومین دنباله‌دار درخشان قرن نوزدهم بود. دوناتی در ۳۰ سپتامبر ۱۸۵۸ به حضیض خورشیدی رسید. در ۹ اکتبر ۱۸۵۸ وقتی نزدیک‌ترین فاصله‌اش به زمین حدود ۰.۵ واحد نجومی فاصله داشت دم غبار بسیار برجسته آن با طول ظاهری ۵۰ درجه، بیش‌ از نیمی از فاصله افق تا سمت‌الرأس را گرفته بود. این اولین دنباله‌دار بود که از آن عکس گرفته شد. دنباله‌دار دوناتی با دورۀ مداری که بیش‌ از ۲ هزار سال تخمین زده می‌شود، تا حدود سال ۴۰۰۰ باز نخواهد گشت. هر یک واحد نجومی، برابر با ۹۳میلیون مایل، فاصله خورشید و زمین است.

کلِر کامرون پترسون

 ۲ ژوئن ۱۹۲۲ میلادی برابر با ۱۳ خرداد متولد ۱۳۰۱ خورشیدی، کلر کامرون پترسون، زمین‌شیمیدان آمریکایی به‌دنیا آمد. پترسون در ۱۹۵۳ اولین اندازه‌گیری دقیق از سن زمین را انجام داد و آن را ۴.۵۵ میلیارد سال تخمین زد. او در سه حوزه اصلی تحقیقات زمین‌شیمیایی پیشگام بود: او با استفاده از تجزیه و تحلیل ترکیبات ایزوتوپی و غلظت سرب در مواد زمینی و شهاب‌سنگ‌ها، در ۱۹۶۲ اولین سن قابل اعتماد زمین و شهاب‌سنگ‌ها را ارائه کرد که به معیاری برای پژوهشگران تبدیل شد. پترسون همچنین الگوهای تکامل ایزوتوپی سرب روی زمین را با تجزیه و تحلیل سنگ‌ها، رسوبات و آب‌های حیاتی سیاره ایجاد کرد و این‌گونه ابزار قدرتمندی برای شناسایی، ردیابی و ارزیابی ماهیت مخازن اصلی زمین‌شیمیایی در پوسته، گوشته و اقیانو‌س‌ها به‌وجود آورد. درنهایت او آلودگی محیط‌زیست با سرب را مطالعه و کشف کرد که تترااتیل‌سرب که در گذشته به‌عنوان ماده ضدکوبش به بنزین اضافه می‌شد، باعث آلودگی محیط‌زیست با سرب و به خطر افتادن جان انسان‌ها و سایر جانداران می‌شود.

اریک وویس

۲ ژوئن ۱۹۲۴ میلادی برابر با ۱۳ خرداد ۱۳۰۳ خورشیدی، اریک وویس دانشمند هسته‌ای اهل انگلستان به‌دنیا آمد. وویس داوطلب شد مقدار کمی پلوتونیوم را به‌عنوان بخشی از تحقیقاتی اروپایی برای ردیابی پلوتونیوم در سوخت‌وساز بدن مصرف کند. او یکی از ۱۲ داوطلب بین ۲۶ تا ۶۷ ساله‌ای بود که بین سال‌های  ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ پلوتونیوم به آنها تزریق شد. رویترز در ۸ آگوست ۱۹۹۹ گزارش داد که وویس ۷۳ ساله، ۱۸ ماه قبل از آن دوباره داوطلب شده بود تا پلوتونیوم را برای مطالعه بیشتر استنشاق کند. محلول استنشاقی دُز کمی از ترکیب پلوتونیوم ۲۳۷ بود که از نظر وویس خطر کمی داشت و این‌گونه او در سلامت کامل باقی ماند. آشکارسازهای با حساسیت بالا میزان و مکان نگهداری پلوتونیوم را در اندام‌های مختلف بدن وویس و سرعت دفع آن را اندازه‌گیری کردند. او یکی از اولین دانشمندان غربی بود که پس از انفجار ۱۹۸۶ چرنوبیل از این نیروگاه هسته‌ای بازدید کرد. او به دلایل طبیعی نامربوط به رادیواکتیو در سن ۸۰ سالگی درگذشت.

پیت کنراد

۲ ژوئن ۱۹۳۰ میلادی برابر با ۱۳ خرداد ۱۳۰۹ خورشیدی، چارلز پیتر کنراد جونیور، فضانورد آمریکایی و سومین انسانی بود که طی مأموریت آپولو 1۲ روی ماه قدم گذاشت، به‌دنیا آمد. او تجربیات دیگری در فضا با فضاپیمای جمینای ۵ و ثبت رکورد جدید استقامت فضایی 8 روزه، در جمینای ۱۱ و اولین قرار ملاقات مداری و لنگر انداختن، و ماموریت ایستگاه فضایی اسکای‌لب ۲ داشت. کنراد پس از خدمت به‌عنوان خلبان آزمایشی نیروی دریایی ایالات متحده، در ۱۹۶۲ برای پیوستن به گروه دوم فضانوردان ناسا انتخاب شد. در ۱۴ فوریه ۱۹۹۶، کنراد یکی از خدمه پرواز برای رکوردشکنی در سراسر جهان با یک جت لیر بود. او در سن ۶۹ سالگی بر اثر تصادف با موتورسیکلتش بر اثر جراحات داخلی جان باخت.