۳۰ اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۳۰ اردیبهشت برابر ۱۹ می را ورق می‌زنیم.

***

زنده نگه‌داشتن یک سر 

۱۹می ۱۹۸۷ میلادی برابر با 30 اردیبهشت در سال ۱۳۶۶ خورشیدی، حق ثبت اختراع برای «زنده نگه داشتن یک سر» برای محقق آمریکایی چت فلمینگ صادر شد. این دستگاه شامل محفظه‌ای بود که پشتیبانی فیزیکی و زیست‌شیمیایی را برای سر حیوانی که از بدنش جدا شده بود فراهم می‌کرد. خون اکسیژن‌دار و مواد مغذی ازطریق لوله‌های متصل به شریان‌ها و وریدهایی که از گردن خارج می‌شدند به گردش در می‌آمدند. مجموعه‌ای از بخش‌های این دستگاه دی‌اکسیدکربن را از حذف و به آن اکسیژن اضافه می‌کردند. درصورت تمایل، مواد زائد و سایر مواد سوخت‌وساز می‌توانست از خون خارج شوند و مواد مغذی، داروهای درمانی یا آزمایشی، ضد انعقادها و سایر مواد به خون اضافه شوند. پس از آزمایش کامل روی حیوانات تحقیقاتی، این حق اختراع پیشنهاد می‌کرد که شاید بتوان از این دستگاه برای انسان‌هایی که از بیماری‌های لاعلاج مختلف رنج می‌برند استفاده کرد. 

کاترین فیربیش

۱۹ می ۱۸۳۴ میلادی برابر با ۳۰ اردیبهشت ۱۲۱۳ خورشیدی، کاترین (کیت) فیربیش، گیاه‌شناس آمریکایی به‌دنیا آمد. او ۶۰ سال را صرف جمع‌آوری، طبقه‌بندی و ترسیم پوشش گیاهی ایالت مین کرد، دانش علمی این ایالت را افزایش داد و به تعدادی از مجموعه‌های گیاه‌شناسی کمک کرد. او این کار را در سال ۱۸۷۰ آغاز کرد و به‌مدت ۳۸ سال بارها به این ایالت سفر کرد. فیربیش با اشتیاق اعماق مناطق بیابانی را برای کشف نمونه‌های جدید کاوش کرد. نقاشی‌های نفیس و دقیق آبرنگی که او از نمونه‌های جمع‌آوری‌شده انجام داد، بسیار مورد توجه گیاه‌شناسان دانشگاهی قرار گرفت. سال ۱۸۹۵، او به تأسیس انجمن گیاه‌شناسی جاسلین در مین کمک کرد. نقاشی‌های آبرنگ او در ۱۶ جلد برگه‌ای که در سال ۱۹۰۸ به کتابخانه کالج بودوین داد، حفظ شده است.

لورنس عربستان

۱۹ می ۱۹۳۵ میلادی برابر با ۳۰ اردیبهشت ۱۳۱۴ خورشیدی، توماس ادوارد (تی.‌ای) لورنس، محقق، نویسنده، دیپلمات و باستان‌شناس بریتانیایی درگذشت. ازآنجاکه او زبان عربی را با گویش‌های مناطق مختلف عربستان به‌خوبی حرف می‌زد و لباس عربی می‌پوشید او را با لقب «لورنس عربستان» می‌شناسند. او از نوجوانی تا آغاز جنگ جهانی اول با جدیت فعالیت‌های باستان‌شناختی‌اش را دنبال کرد و به‌خصوص در دو پروژه مهمش، او با لئونارد وولی در ماموریت اکتشافی موزه بریتانیا در حفاری کارکمیش، شهری در دولت هیتی در کرانه باختری رود فرات بین سال‌های ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۴ همکاری کرد. بعدها او بیشتر به‌عنوان یک استراتژیست نظامی و نویسنده برای تعریف فعالیت‌های جنگی افسانه‌ای‌اش در خاورمیانه درطول جنگ جهانی اول و برای شرح آن فعالیت‌ها در کتاب «هفت رکن حکمت» که در سال ۱۹۲۶ منتشر کرد مشهور شد. او در انگلستان بر اثر جراحات ناشی از تصادف موتور سیکلت در نزدیکی خانه‌اش جان باخت. سال ۱۹۶۲ فیلمی با نام لورنس عربستان درباره زندگی او به کارگردانی دیوید لین و با بازی پیتر اوتول و آنتونی کویین ساخته شد.

ماکس فردیناند پروتس  

۱۹ می ۱۹۱۴ میلادی برابر با ۳۰ اردیبهشت ۱۲۹۳ خورشیدی، ماکس فردیناند پروتس، زیست‌شیمی‌دان اتریشی‌بریتانیایی که در سال ۱۹۶۲ جایزه نوبل شیمی را به‌طور مشترک با جان سی. کندرو دریافت کرد به‌دنیا آمد. او این جایزه را برای تجزیه و تحلیل پراش پرتو ایکس از ساختار هموگلوبین، پروتئینی که اکسیژن را از ریه‌ها به بافت‌ها ازطریق سلول‌های خونی منتقل می‌کند به اشتراک گذاشت. پروتس تشخیص داد که هموگلوبین از چهار زنجیره پروتئینی ساخته شده است که به هم پیچیده شده‌اند و با افزودن اکسیژن، این مولکول تغییر شکل می‌دهد. پروتز همچنین به مطالعه یخچال‌های طبیعی علاقه داشت.