واکاوی سپیدایی ایران و مکان‌یابی احداث نیروگاه‌های خورشیدی با داده‌های سنجش از دور

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ «واکاوی زمانی و مکانی آلبدوی ایران با بهره‌گیری از داده‌های سنجش از دور»، عنوان رساله دکتری امیدرضا کفایت‌مطلق است که  توسط بنیاد ملی علم ایران به انجام رسیده است.

کفایت‌مطلق، دانش آموخته دکتری تخصصی جغرافیا  آب و هواشناسی از دانشگاه سیستان و بلوچستان درباره علت انجام این طرح توضیح داد: ایران روی کمربند خشک جهان در منطقه جنب حاره‌ای قرار گرفته و دارای آب و هوایی بسیار شکننده است. رشد جمعیت و توسعه شهر‌ها و خشکسالی‌های پیاپی در سال‌های اخیر، تغییرات کاربری بسیاری را به جود آورده و زیان‌های هنگفتی را به پوشش گیاهی و پوشش برفی رسانده است.

وی ادامه داد: گردآوری اطلاعات در مورد تغییرات پیوسته آلبدو (سپیدایی) یا (درصد بازتاب نور از سطح یک جسم)  با روش‎‌های معمولی بسیار مشکل و پر‎هزینه است و از سوی دیگر داده‌های ایستگاهی کامل نیستند. به همین دلیل داده‌های دورسنجی روش سودمندی است که دید وسیعی از منطقه ارائه می‌کند.

این پژوهشگر اضافه کرد: امروزه بحران‌های سیاسی، اقتصادی و مسائلی نظیر محدودیت دوام ذخایر فسیلی، نگرانی‌های زیست محیط زیست‌محیطی، افزایش جمعیت، رشد اقتصادی و ضریب مصرف، مشکلاتی هستند که فکر محققان را در یافتن راهکار‌های مناسب برای حل معضلات انرژی در جهان، درگیر کرده است. همچنین، بهره‌برداران از منابع فسیلی دریافته‌اند که برداشت امروز از ذخایر فسیلی، منجر به بهره‌وری کمتر فردا و در نهایت خالی شدن منابع در مدت زمان کم می‌شود.

وی تصریح کرد: در این میان استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر یعنی استفاده از منابع انرژی مانند انرژی خورشید، انرژی باد، انرژی امواج دریا که در مقایسه با طول عمر انسان‌ها به صورت مداوم در حال جایگزینی است؛ از بهترین راهکار‌های در دسترس انسان به شمار می‌رود.

کفایت‌مطلق ادامه داد: دسترسی کشور‌های درحال توسعه به انواع منابع انرژی‌های تجدید‌پذیر، برای توسعه اقتصادی آن‌ها اهمیت اساسی دارد و پژوهش‌های جدید نشان داده که بین میزان توسعه یک کشور و میزان مصرف انرژی آن، رابطه مستقیمی برقرار است؛ لذا با توجه به ذخایر محدود انرژی فسیلی و افزایش سطح مصرف انرژی در جهان، دیگر نمی‌توان به منابع موجود انرژی متکی بود و بنابراین کشور‌های پیشرفته دنیا به دنبال یافتن منابع جایگزین برای تولید انرژی الکتریکی هستند.

وی اضافه کرد: همچنین، میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط گوناگون جهان یکسان نبوده و در کمربند خورشیدی زمین بیشترین مقدار را دارد. ایران به دلیل قرار گرفتن در کمربند تابشی خورشید از پتانسیل بالایی در زمینه بهره‌برداری از این موهبت خدادادی برخوردار است.

این پژوهشگر ادامه داد: فراهم کردن زمینه بررسی تابش‌های کوتاه و بلند خورشیدی، ارزیابی اثرات منطقه‌ای فراورده‌های مؤثر بر میزان آلبدو و تعیین مناطق مستعد احداث نیروگاه‌های خورشیدی از جمله اهداف انجام این طرح بود. چرا که با به‌کارگیری نتایج این تحقیق در برنامه‌ریزی‌های محیطی می‌توان مدیریت ریسک را در خصوص نواحی رویشی اجرا کرد و برنامه‌ریزی مناسب برای جلوگیری از تخریب جنگل‌ها انجام داد.

کفایت‌مطلق، درباره نحوه تحلیل داده‌های این پژوهش توضیح داد: حجم داده‌ها در این تحقیق زیاد بود و برای دانلود داده‌های ماهواره‌ای، مشکلات زیادی داشتیم اما سرانجام شش مقاله از این تحقیق استخراج شد که بیش از تعداد برآورد شده بود.