تحول شگرف در زمینه صنایع فرهنگی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مسعود حسنلو، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، فرهنگ را پایدارترین حوزه اجتماعی و مشخص کننده شکل و ماهیت حرکت جامعه دانست و افزود: رصد عوامل شکل دهنده به فرهنگ و شناخت وجوه گوناگون آن از گام‌های مهم و اساسی در بازسازی عرصه فرهنگ است.

وی ادامه داد: با انقلاب اسلامی، نظام ارزشی و فضای فرهنگی جامعه متحول شد و نهضت بازیابی مبانی فرهنگی ایرانی‌ اسلامی به تولید محتوای فرهنگی جدیدی منجر شد که ماده خام صنایع خلاق و فرهنگی محسوب می‌شود.

حسنلو با اشاره به اینکه با توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری در کشور به‌ ویژه طی دو دهه گذشته، زیرساخت های رشد و توسعه صنایع فرهنگی فراهم شده است، اضافه کرد: در هر دو زمینه (محتوا، فرم فناوری و نحوه ارائه) تحول ژرف و گسست آفرینی رخ داده است.

وی ادامه داد: صنایع فرهنگی، نرم و خلاق، شامل طیف متنوعی از فناوری‌ها همچون صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی، صنایع دیداری و شنیداری، کسب و کارهای دیجیتال، بازی و اسباب بازی، طراحی و معماری، یادگیری و نشر و.. است که وضعیت هر کدام متفاوت از دیگری است. 

در همین راستا افزود: اما در یک ارزیابی کلی مشخص می‌شود که کشور ما به دلایل گوناگون در این صنایع از مزایای رقابتی قابل توجهی نسبت به سایر کشورهای برخوردار است؛ میراث فرهنگی و تاریخی غنی، نیروی انسانی و مستعد فراون، تنوع اقلیمی و فرهنگی و... از جمله این مزایا هستند.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم معاون علمی رئیس‌جمهور تصریح کرد: در حال حاضر با توجه به سیاست‎گذاری ها و برنامه‎های طراحی شده طی سال‌های اخیر، بخشی از ظرفیت های بالقوه کشور در حوزه صنایع خلاق و فرهنگی به فعلیت رسیده اما همچنان نیازمند تداوم برنامه های زیرساختی، ترویجی، سرمایه گذاری و تأمین مالی و... برای برقراری پیوند میان دارایی های فرهنگی قدیم و فناوری های جدید هستیم.

حسنلو با اشاره به روند روبه گسترش کسب‌وکارهای خلاق و فرهنگی، افزود: امروزه چه در قالب شرکت‎ها و خانه‎های خلاق ثبت شده و چه به صورت ابتکارات فردی و گروهی خارج از مجوزهای رسمی اما مؤثر در زنجیره ارزش و زیست بوم صنایع خلاق و فرهنگی، رشد و توسعه صنایع خلاق و فرهنگی نسبت به گذشته شتاب گرفته است ولیکن هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب و متناسب با شأن و جایگاه ایران، فاصله داریم.

وی در ادامه با اشاره به این که «فناوری‌های نرم و فرهنگی» جزء اولویت‌های الف توسعه فناوری در نقشه جامع علمی کشور قرار گرفته‌اند، افزود: سیاستگذاری، برنامه ریزی و تسهیل گری در این حوزه در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری متأخرتر نسبت به حوزه دانش بنیان ها در دستورکار قرار گرفت و سند ملی توسعه فناوری‎های فرهنگی و نرم بعنوان نقشه راه توسعه این عرصه، در تیرماه 1400 ابلاغ شد.

حسنلو اضافه کرد: با عنایت به اهمیت ویژه صادرات در حوزه صنایع خلاق نسبت به حوزه‎های فناورانه مشابه، توسعه صنایع خلاق در کشور تنها در پیوند با تعریف بازارهای بین‎المللی جدید میسر است؛ لذا ستاد توسعه فناوری‎های فرهنگی و نرم با شأنیت هماهنگی و همراستا سازی کنشگران دولتی و غیردولتی، در راستای سیاستگذاری، تسهیل‎گری و حمایت از فعالیت‎های توسعه و تقویت صادرات محصولات و خدمات حوزه صنایع خلاق را در دستور کار ویژه خود قرار داده است.

وی در خصوص موانع حوزه فرهنگی و نرم اضافه کرد: از ضعف ‌های این حوزه می‌توان به حوزه زیرساختی و حقوقی مانند مالیکت معنوی اشاره کرد. دسته دیگری از موانع در توسعه اقتصاد خلاق را می‌توان در ضعف جریان مالی شامل عدم اتصال جریان سرمایه گذاری مردمی و جریان سرمایه گذاری کلان در کشور نام برد.

حسنلو موضوع هویتی و گفتمانی حوزه های صنایع خلاق را از دیگر موانع تحقق اقتصاد حوزه صنایع خلاق برشمرد و گفت: با همت فعالان و بازیگران زیست بوم اقتصاد خلاق و هم افزایی، شبکه سازی و اجتماع سازی ایشان و همچنین همیاری تمام دستگاه‌های حکمرانی و نیز دغدغه‌مندی جدی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در این خصوص، حوزه فناوری های فرهنگی و صنایع خلاق این موانع را پشت سر گذاشته و صادراتی شدن این عرصه را که نقطه کانونی و اصلی صنایع خلاق است، نظاره‌گر باشیم.