۲۷ دی در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در بر می‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۷ دی برابر با ۱۷ ژانویه را ورق می‌زنیم.

****

عالم روبه‌گسترش

 ۱۷ ژانویه ۱۹۲۹ میلادی برابر با ۲۷ دی ۱۳۰۷ خورشیدی، ادوین هابل مقاله معروفی را که برای اولین‌بار نشان می‌داد عالم در حال انبساط است ارسال کرد. هرچند هابل به‌صراحت چنین تفسیری ارائه نکرد و آن را به عهده خواننده گذاشت؛ اما این مقاله که «رابطه میان فاصله و سرعت شعاعی بین سحابی‌های فراکهکشانی» نام داشت بعدها شواهدی رصدی برای نظریه مهبانگ ارائه کرد. هابل داده‌هایی را به‌صورت ترسیم روی نمودار فهرست‌بندی کرد و رابطه‌ای تقریبا خطی بین سرعت شعاعی برای کهکشان‌های مختلف و فاصله آنها نشان داد. این مطالعه به‌طور چشمگیری نشان می‌داد که هر چه کهکشان دورتر باشد، سریع‌تر از ناظر دور می‌شود.

ریچارد لوور

۱۷ ژانویه ۱۶۹۱ میلادی برابر با ۲۷ دی ۱۰۶۹ خورشیدی، ریچارد لوور، پزشک و فیزیولوژیست انگلیسی درگذشت. لوور کسی است که در سال ۱۶۶۵ اولین انتقال مستقیم خون را (در سگ‌ها) از حیوانی به رگ‌های حیوان دیگر انجام داد. لوور ایده تزریق خون را به حیوان زنده و انجام این کار مستقیما از حیوانی به حیوان دیگر، اولین‌بار در نامه‌ای که ژوئن ۱۶۶۴ به رابرت بویل، شیمی‌دان ایرلندی ذکر کرد. سال ۱۶۶۵، لوور این ایده را روی سگ‌ها آزمایش کرد. سپس در سال ۱۶۶۶، در انجمن سلطنتی انگلستان، لوور انتقال خون را از حیوان به انسان انجام داد. آرتور کوگا، مردی که به‌عنوان «دانشمندی عجیب‌و‌غریب» توصیف می‌شود، متقاعد شد که خون گوسفند را دریافت کند. آزمایش موفقیت‌آمیز تلقی شد. یکی از اهداف این آزمایش این بود که نشان دهد چه خصوصیاتی ممکن است ازطریق خون منتقل شود. لوور از ماهرترین و ماهرترین زیست‌اندیشمندان زمانش بود.

جوزف گلدبرگر

۱۷ ژانویه ۱۹۲۹ میلادی برابر با ۲۷ دی ۱۳۰۷ خورشیدی، جوزف گلدبرگر، همه‌گیری‌شناس اتریشی‌آمریکایی درگذشت. گلدبرگر را بیشتر به‌دلیل مطالعاتش درباره ارتباط میان بیماری پوستی پلاگر و کمبود مواد مغذی لازم در رژیم غذایی افراد فقیر می‌شناسند. از سال ۱۹۰۲ او بیماری‌های مختلفی را بررسی کرد: تب زرد، تب حصبه، تب دنگی، عفونت‌های ترماتود (کرم‌های انگلی)، تب تیفوس و دیفتری. سال ۱۹۱۴، جراح عمومی ایالات متحده از دکتر گلدبرگر خواست تا درباره درمان پلاگرا که چهار علامت مشخص شامل آسیب‌های پوستی، اسهال، زوال عقل و اغلب مرگ داشت تحقیق کند. گلدبرگر نظریه میکروب غالب را رد کرد و نشان داد که پلاگر عفونی نیست. درعوض، این اختلال ناشی‌از رژیم غذایی ضعیف برپایه ذرت است، مگر اینکه با مخمر مکمل شود. پس‌از مرگ او، در سال ۱۹۳۷، معلوم شد ماده مغذی‌ای که گلدبرگر از آن حرف می‌زد نیاسین از خانواده ویتامین‌های ب (ویتامین ب۳) است. او به‌خاطر تلاش‌هایش دراین‌خصوص چهاربار نامزد دریافت جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.

کلاید دبلیو تومبا

۱۷ ژانویه ۱۹۹۷ میلادی برابر با ۲۷ دی ۱۳۷۵ خورشیدی، کلاید ویلیام تومبا اخترشناس آمریکایی و کاشف پلوتو درگذشت.  او در ۱۳ مارس ۱۹۳۰ در رصدخانه لوول آریزونا کار می‌کرد که پلوتو را به‌عنوان اولین شناسایی‌شده در کمربند کویپر کشف کرد. پلوتو که در آن‌زمان سیاره نهم شناخته می‌شد به‌عنوان اولین سیاره‌ای در نظر گرفته شد که یک آمریکایی آن را کشف کرد و تنها سیاره‌ای بود که در قرن بیستم پیدا شد. هرچند این سیاره در سال ۲۰۰۶ از عنوان سیاره‌بودن خلع درجه شد و به‌مقام سیاره کوتوله تنزل کرد ناسا در بزرگداشت تومبا که خدمات زیادی انجام داده بود، خاکسترش را داخل قوطی با فضاپیمای افق‌های نو به پولتو فرستاد زیرا او همه عمر آرزو داشت روزی به پلوتو سفر کند. او همچنین کاشف ۱۴ سیارک هم بود و به‌همین‌علت سیارک با شماره ۱۶۰۴ را در یادبودش، تومبا نام‌گذاری کردند.