کشف کهکشانی نامرئی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از اسکای‌اندتلسکوپ، اخترشناسان با کهکشان بسیار عجیب مواجه شده‌اند که به نظر می‌رسد فقط از گاز تشکیل شده است.

کهکشان موسوم به J0613+52، در بررسی گاز هیدروژن خنثی در میان 350 کهکشان پراکنده و کم نور به نام «کهکشان‌های با درخشندگی کم» قرار دارد.

کهکشان‌های با درخشندگی کم، سامانه‌هایی هستند که میزان درخشندگی آن‌ها کمتر از میزان روشنایی پس‌زمینه اتمسفر زمین است. شمار ستاره‌های این کهکشان‌ها بسیار کم است و به همین دلیل اخترشناسان به کمک درخشش ضعیف گاز آن‌ها در طول موج‌های رادیویی، این اجرام را پیدا می‌کنند.

به لطف یک اشتباه اتفاقی، کارن اونیل (از رصدخانه گرین بانک) و همکارانش جرم عجیب‌تری پیدا کردند: یک دیسک گاز فاقد ستاره.

این کهکشان تاریک در فاصله 270 میلیون سال نوری از ما، در صورت فلکی ارابه‌ران قرار دارد. این کهکشان تاریک با چشم و از طریق تلسکوپ به صورت لکه‌ای مات دیده می‌شود. اما درامواج رادیویی گازهای آن آشکار می‌شود. این کهکشان تاریک، 1 میلیارد برابرخورشید گاز هیدروژن دارد که به سرعت در حال چرخشند. این ویژگی نشانه‌هایی ازیک کهکشان مارپیچی نسبتاً معمولی و پرجرم است.

هیچ اخترشناسی ستاره‌ای در این کهکشان نیافت.

اونیل در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: شاید ما یک کهکشان اولیه کشف کرده‌ایم، کهکشانی پراکنده که قادر به ستاره‌زایی نیست.

این کهکشان تاریک تنهاست و هیچ کهکشان دیگری در نزدیکی آن نیست. بدون وجود همسایه‌ای که از نظر گرانشی روی این کهکشان تاثیر گذارد، عاملی برای متراکم کردن گاز کهکشان و تولید ستاره وجود ندارد. به گفته اونیل، وجود کهکشان‌های تنها غیرمعمول است، زیرا این اجرام گروهی یافت می‌شوند و به‌ندرت می‌توان کهکشانی اینگونه تنها پیدا کرد.

ممکن است این کهکشان چند ستاره داشته باشد، اما به قدری کم تعدادند که پیداکردنشان سخت است.

به گفته اونیل، این نوع کهکشان‌ها مهمند، زیرا نظریه‌های شکل‌گیری ستاره‌ها و تکامل کهکشان‌ها را در بوته آزمایش قرار می‌دهند. شاید این کهکشان اولین فرصتی باشد برای مطالعه محیطی بدون تغییر که در آن می‌توان فرآیند شکل‌گیری ستاره‌ها را مشاهده کرد.

اجرامی مانند J0613+52 باید کمیاب باشند، زیرا در هیچ‌یک از بررسی‌های رادیویی قبلی، این جرم آشکار نشده بود. اخترشناسان برای دستیابی به اطلاعات بیشترباید با ابزارهای پیشرفته، کل آسمان واعماق آن  را بررسی کنند. با این وجود، مطالعه کهکشان‌های کم‌نور و پراکنده چالش‌ برانگیز است و زمان زیادی از تلسکوپ صرف آن می‌شود. به گفته اونیل، تشخیص تنها یک کهکشان با روشنایی سطح پایین، می‌تواند بیش از 100 ساعت زمان آن نیاز داشته باشد.