۱۳ دی در دنیای علم چه خبر؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا‌،‌ تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۳ دی برابر با ۳ ژانویه را ورق می‌زنیم.

****

قطب‌نشین مریخ

۳ ژانویه ۱۹۹۹ میلادی برابر با ۱۳ دی ۱۳۷۷ خورشیدی، قطب‌نشین مریخ که یک کاوشگر رباتیک ۲۹۰ کیلوگرمی بود برای مطالعه خاک و اقلیم دشت‌های قطب جنوب مریخ پرتاب شد. این کاوشگر بخشی از ماموریت نقشه‌بردار مریخ ۹۸ ناسا بود. ۱۱ ماه بعد در در ۳ دسامبر ۱۹۹۹، باوجوداینکه انتظار می‌رفت مرحله فرود این مریخ‌نشین با موفقیت کامل شود، فرودگر نتوانست با زمین ارتباط برقرار کند و به سطح سیاره سرخ برخورد کرد. بررسی‌های بعد از تخریب فرودگر نشان داد که محتمل‌ترین دلیل این حادثه خاتمه زودهنگام شلیک موتور قبل از تماس فرودگر با سطح است که باعث شد با سرعت بالا به سیاره برخورد کند. هزینه کل قطب‌نشین مریخ ۱۶۵ میلیون دلار آمریکا بود و هزینه توسعه فضاپیما ۱۱۰میلیون دلار آمریکا، پرتاب ۴۵میلیون دلار آمریکا و عملیات ماموریت ۱۰میلیون دلار آمریکا برآورد شده است.

ساعت مچی باتری‌دار

۳ ژانویه ۱۹۵۷ میلادی برابر با ۱۳ دی ۱۳۳۵ خورشیدی، شرکت ساعت‌سازی همیلتون در لنکستر، پنسیلوانیا اولین ساعت الکتریکی جهان را معرفی کرد. مطالعات درباره این نوع ساعت مچی باتری‌دار از سال ۱۹۴۶ آغاز شد اما بیش‌از ۱۰ سال طول کشید تا یک ساعت قابل استفاده ساخته شود. در این روز همیلتون  برای معرفی این دستاورد نشستی خبری برگزار کرد. ایده ساعت مچی‌ای که هرگز به کوک‌شدن نیاز نداشته باشد برای مصرف‌کنندگان دهه ۱۹۵۰ که شیفته پیشرفت و مدرنیته بودند بسیار هیجان‌انگیز بود و همیلتون الکتریک موفقیتی فوری برای این نیاز به‌شمار می‌رفت.

ویلیام ویلسون مورگان

۳ ژانویه ۱۹۰۶ میلادی برابر با ۱۳ دی ۱۲۸۴ خورشیدی، ویلیام ویلسون مورگان اخترشناس آمریکایی به‌دنیا آمد. مورگان در سال ۱۹۵۱ اولین شواهدی را ارائه کرد که نشان می‌داد کهکشان راه‌شیری بازوهای مارپیچی دارد. موضوع اصلی کار مورگان طبقه‌بندی ستاره‌ها و کهکشان‌ها بود. او علاوه بر دستاوردهای علمی خود به‌عنوان استاد، مدیر نجوم رصدخانه یرکس دانشگاه شیکاگو در ویسکانسین و سردبیر ژورنال اخترفیزیک جورج هیل هم بود. مدال بروس، مدال هنری دراپر آکادمی ملی علوم، مدال هرشل و جایزه لوح طلایی آکادمی دستاوردهای آمریکا ازجمله جوایزی است که به او اعطا شد. همچنین سیارک ۳۱۸۰ به افتخار او سیارک مورگان نامگذاری شده است.

الکساندر میسنر

۳ ژانویه ۱۹۵۸ میلادی برابر با ۱۳ دی ۱۳۳۶ خورشیدی، الکساندر میسنر فیزیکدان اتریشی و توسعه‌دهنده آنتن درگذشت. طراحی آنتن، تقویت و تشخیص و توسعه تلگراف رادیویی از حوزه‌های مورد علاقه میسنر بود.  مارس ۱۹۱۳ او اصل بازخورد مثبت را مستقل از ادوین آرمسترانگ کشف کرد و با اعمال بازخورد مثبت برای تقویت‌کننده های لوله خلاء، نوسانگر الکترونیکی را اختراع کرد که تا سال ۱۹۲۰ به اساس انتقال رادیویی تبدیل شد و امروزه کاربردهای بی‌شماری دارد. مدار نوسانگر جفت القایی که او اختراع کرد امروزه به‌عنوان نوسانگر میسنر شناخته می‌شود.