آیا هوش مصنوعی می‌تواند ثبت اختراع کند؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل از لاترند، به تازگی دادگاه عالی بریتانیا در پرونده‌ای به موضوع هوش مصنوعی (AI) و قانون ثبت اختراع پرداخت. پرونده مربوط به نرم‌افزارهایی بود که تحت قانون ثبت اختراع 1977 (Patents Act 1977) تولید شده بودند. با این همه، ویژگی غیرمعمول این پرونده این بود که هوش مصنوعی مستقلاً این اختراعات را انجام داده و کسی که درخواست را به دادگاه ارائه کرد مدعی بود که مالک هوش مصنوعی باید بتواند این نرم‌افزارها را در تملک خود داشته باشد، زیرا مالک ماشینی است که این محصولات را اختراع کرده.

پرونده را شخصی به نام دکتر تالر (Dr. Thaler) به دادگاه برده بود و درخواست ثبت اختراعی را مطرح کرده بود که ماشین هوش مصنوعی دابوس (DABUS) ساخته بود. دکتر تالر مدعی بود که به عنوان مالک ماشین هوش مصنوعی، حق دارد این اختراع را به نام خود ثبت کند. با این همه، ادارۀ مالکیت معنوی انگلستان (Intellectual Property Office) و دادگاه‌ عالی رای دادند که تحت قانون 1977، دابوس شرایط لازم برای تلقی شدن به عنوان مخترع را ندارد، زیرا بر اساس این قانون مخترع باید شخصیتی حقیقی باشد.

دیوان عالی دامنه و معنای «مخترع» را در قانون 1977 بررسی کرد و این مسئله را در نظر گرفت که آیا دکتر تالر حق دارد بر اساس مالکیت خود بر دابوس، درخواست حق اختراع محصولی را بدهد که این ماشین تولید کرده یا نه. در نهایت، دادگاه رای داد که مخترع در عمل باید شخصتی حقیقی باشد، و دابوس ماشین است و واجد شرایط کافی نیست که مخترع قلمداد شود. دادگاه همچنین رای داد که قانون 1977 به هیچ کس این حق را نمی‌دهد که برای محصول یا فرایند جدیدی که ماشینی مثل دابوس آن را مستقلاً ساخته، درخواست ثبت اختراع کند.

دیوان عالی در نهایت رای دادگاه‌های بدوی را تایید کرد و حکم داد که دکتر تالر نمی‌تواند به دلیل مالکیتش بر دابوس، محصول این ماشین را به نام خود ثبت کند. این پرونده و اختراع‌های ماشین‌های هوش مصنوعی، نیاز به بازنگری و اصلاح قانون ثبت اختراع را برجسته می‌کند و پرسش‌هایی مهم دربارۀ اختراعات هوش مصنوعی و مالکیت معنوی آن پیش می‌کشد.